លោក ហ៊ុល រស្មី គឺជាអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានឲ្យវីអូអេ ប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញនៃប្រទេសកម្ពុជា។ សេចក្តីរាយការណ៍របស់លោក ផ្តោតលើនយោបាយកម្ពុជា សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិសហជីព កម្មករនិងពលករចំណាកស្រុក។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការរាជធានីភ្នំពេញកាត់ទោសពីបទសន្ទិដ្ឋិភាពជាមួយបរទេស ឬឃុបឃិត ត្រូវរ៉ូវគ្នាជាមួយបរទេស ដែលស្មើនឹងអំពើក្បត់ជាតិ។
គេមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេថា តើមេដឹកនាំអូស្រ្តាលី លោក Anthony Albanese បានពិភាក្សាបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឬយ៉ាងណា។
ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានអង្គការ Freedom House ចាត់ទុកថា ជាប្រទេសមិនសេរី នៅឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ព្រោះមានតែបក្សមួយដែលគ្របដណ្តប់លើគ្រប់កិច្ចការរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ ហើយសំឡេងក្រុមជំទាស់បន្តក្រោមការរឹតត្បិត ជាមួយការបិទសំឡេងសារព័ត៌ឯករាជ្យដែលនៅសល់តិចតួច។
អ្នកជំនាញផ្នែកគណនេយ្យភាពសាទរអនុក្រឹត្យថ្មីនេះ ប៉ុន្តែបានចោទសួរអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការបំបាត់អំពើពុករលួយ ឬបក្ខពួកនិយម ដែលអាចបើកផ្លូវឱ្យមានការរើសមន្ត្រីក្នុងតំណែងណាមួយដោយមិនឆ្លងកាត់ការប្រឡង។
សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបានសម្រេចរក្សាការផ្តន្ទាទោសអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនលោក ថាច់ សេដ្ឋា ចំពោះការថ្លែងសារនយោបាយនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង អំពីប្រវត្តិរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងថ្ងៃ ៧ មករា ថ្ងៃរំដោះពីរបបខោអាវខ្មៅ ប៉ុល ពត។
សកម្មជនដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់ចំនួន២នាក់ គឺអ្នកស្រីង៉ែត ឃុន ហៅយាយម៉ាមី និងអ្នកស្រី ឆេង លាភ បានទទួលយុត្តិធម៌ពីតុលាការកំពូលដែលបានសម្រេចទម្លាក់ចោលបទចោទ«គំរាមថានឹងសម្លាប់» អតីតសមាជិកសហគមន៍បឹងកក់ម្នាក់ទៀត។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់លោក កឹម សុខា បានបង្ហាញខ្លួនជាលើកទី ៣ នៅក្នុងសាលសវនាការសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ ទីដែលលោកត្រូវបានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសួរអំពីការបង្កើតគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សឈានដល់ការបង្កើតអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងបដិវត្តន៍នៅប្រទេសយូហ្គោស្លាវី។
លោក កឹម សុខា បានប្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះថា លោកមិនបានយកលំនាំតាមបដិវត្តន៍ដែលទម្លាក់ប្រធានាធិបតីយូហ្គោស្លាវី លោក Slobodan Milosevica នោះទេ ហើយថា ការបង្កើតអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ពលរដ្ឋដែលចង់បានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
យុវជនមួយចំនួនទៀតដែលចូលរួមធម្មយាត្រានោះ ក៏បានស្នើឱ្យក្រសួងអប់រំដោះស្រាយសំណុំរឿងនេះឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីបញ្ចៀសកុំឱ្យមានករណីស្រដៀងគ្នានេះកើតលើយុវជនផ្សេងទៀត។
យោងតាមអត្ថបទបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកតស៊ូមតិក្នុងវិស័យការងារ ដែលបានផ្ញើជូនអង្គភាពសារព័ត៌មានកាលពីសប្តាហ៍មុន គណៈកម្មាការសហភាពអឺរ៉ុបបានកត់សម្គាល់ក្នុងរបាយការណ៍ចុងក្រោយស្តីពីឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់ខ្លួនមួយថាកម្ពុជានៅបណ្តោយឲ្យកើតមានការរំលោភលើសិទ្ធិជួបជុំ និងការចរចារួមគ្នា។
ធម្មយាត្រាដែលធ្វើឡើងកាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទនេះ ជាការតវ៉ាក្នុងចំណោមការតវ៉ាច្រើនលើកដែលលោក កែវ សុវណ្ណឫទ្ធិ បានធ្វើដើម្បីស្នើឱ្យក្រសួងអប់រំ បញ្ជាក់មូលហេតុឱ្យជាក់លាក់ថាតើហេតុអ្វីលោកត្រូវបានគេលុបឈ្មោះ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍បានលើកឡើងថា អ្នកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Mandy K. Cohen បានជួបពិភាក្សាជាមួយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា និងដៃគូធ្វើការក្នុងវិស័យសុខភាពសាធារណៈ ចាប់ពីថ្ងៃទី៧ ដល់ថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ។
សហមេធាវីការពារក្តីឱ្យលោក កឹម សុខា គឺលោក អាង ឧត្តម ប្រាប់អ្នកកាសែតថា នៅក្នុងសវនាការ តុលាការសាលាឧទ្ធរណ៍បានសួរដេញដោលលោក កឹម សុខា អំពីប្រវត្តិអប់រំ ការងារ និងការធ្វើនយោបាយរបស់លោក ក៏ដូចជាការប្រព្រឹត្តទៅនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងតាំងពីមិនទាន់មានក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
មេធាវីការពារក្តីលោក កឹម សុខា ថាលោក កឹម សុខា ស្នើសុំឱ្យមានការបន្ធូរបន្ថយការឃុំខ្លួនរបស់លោក ដូចជាការជួបជាមួយអ្នកដទៃជាដើម។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ លោក ហ៊ុន ម៉ានី ថា ការជ្រើសរើសនេះក៏នឹងត្រូវធ្វើឡើងតាមការប្រកួតប្រជែងដែលមានយុត្តិធម៌ និងតម្លាភាពសម្រាប់រាល់បេក្ខជន ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧ក្នុងការផ្តល់ឱកាសស្មើៗគ្នាឲ្យពលរដ្ឋ ដើម្បីបានចូលបម្រើការជាមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល។
សាលាឧទ្ធរណ៍ នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ បានបើកសវនាការលើបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់ លោក កឹម សុខា ក្នុងសំណុំរឿងក្បត់ជាតិដ៏ចម្រូងចម្រាស។ មេធាវីការពារក្តីលោក កឹម សុខា ថា លោកស្នើសុំឱ្យបន្ធូរបន្ថយការឃុំខ្លួនលោក ដូចជាការជួបជាមួយអ្នកដទៃជាដើម។
អ្នកជំនាញផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអ្នកតស៊ូមតិយល់ថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះនឹងជួយសាធារណជនបានច្រើនក្នុងការទទួលបានព័ត៌មានពីស្ថាប័នរដ្ឋ និងជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យលើមតិយោបល់របស់សង្គមស៊ីវិលក្នុងការតាក់តែងសេចក្តីព្រាងដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយនេះ។
នៅពេលសេចក្តីព្រាងអនុសញ្ញាស្តីពីឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតត្រូវបានបញ្ជូនទៅដល់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់ការពិភាក្សាមុននឹងឈានដល់ការអនុម័ត អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបានអំពាវនាវឲ្យប្រតិភូរដ្ឋនីមួយៗពិនិត្យពិច្ច័យលើអនុសញ្ញានេះដើម្បីធានាបានថាការអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្សមិនស្ថិតក្រោមការគាបសង្កត់តាមរយៈអនុសញ្ញានេះ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សលើកឡើងថា មានមតិរិះគន់ជាច្រើនយល់ថា រឿងក្តីលោក ថាច់ សេដ្ឋា ជារឿងនយោបាយ ដែលអ្នកដឹកនាំឈាមថ្មីរបស់គណបក្សកាន់អំណាចគួរដោះស្រាយតាមផ្លូវនយោបាយ ដើម្បីលុបបំបាត់វិបត្តិនយោបាយដែលបន្តកើតមាននៅក្នុងប្រទេស។
ព័ត៌មានផ្សេងទៀត