កញ្ញា កាន់ វិច្ឆិកា គឺជាអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានឲ្យវីអូអេ ប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញនៃប្រទេសកម្ពុជា។ សេចក្តីរាយការណ៍របស់កញ្ញា ផ្តោតលើបញ្ហានយោបាយ សង្គម សិទ្ធិមនុស្ស និងស្ត្រី។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានប្រកាសសាលក្រមផ្តន្ទាទោសកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ មេដឹកនាំសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ (LRSU) ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារពីរឆ្នាំ ពីបទញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម។
ក្រសួងបរិស្ថាននៅថ្ងៃពុធនេះប្រកាសជាសាធារណៈថា ក្រុមយុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយបុរសសញ្ជាតិអេស្ប៉ាញលោក Alejandro Gonzalez Davidson បានប្រព្រឹត្តសកម្មភាពប្រាសចាកពីឧត្តមប្រយោជន៍នៃសង្គមជាតិ និងផ្ទុយពីបទប្បញ្ញត្តិច្បាប់នៅកម្ពុជា។
ជារឿយៗ គេតែងឃើញមានការផ្សព្វផ្សាយពីការលួចចូលប្រើប្រាស់គណនី និងការឆបោកផ្សេងៗ លើបណ្តាញសង្គមតេឡេក្រាម និងប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងសង្គមផ្សេងទៀត ដូចជាហ្វេសប៊ុកជាដើម។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក ចំនួនគ្រឿងញៀនដែលត្រូវបានរឹបអូស សកម្មភាពជួញដូរ និងការផលិតគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំនៅកម្ពុជា មានការកើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ស្របពេលដែលករណីមនុស្សស្លាប់ដោយសារឥទ្ធិពលគ្រឿងញៀនក៏កើនឡើងផងដែរ។
ក្រុមអង្គការដែលតែងឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតបានសម្រេចចិត្តដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍ក្នុងការបោះឆ្នោតខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ដោយសារឆន្ទៈចូលរួមការបោះឆ្នោតនិងគាំទ្រប្រជាធិបតេយ្យរបស់អ្នកបោះឆ្នោត និងវត្តមានគណបក្សនយោបាយមួយដែលអាចប្រកួតប្រជែងនឹងគណបក្សកាន់អំណាចសម្រាប់ឱ្យប្រជាពលដ្ឋចូលរួម។
ការចូលរួមរបស់អត្តពលិកសញ្ជាតិអាមេរិកាំងដើមកំណើតខ្មែរទាំងនេះ នឹងជំរុញឱ្យក្មេងស្រីកាន់តែមានភាពក្លាហាន និងធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែប្រសើរឡើង។
កញ្ញា Nancy Pin អត្តពលិកកីឡាបាល់ទះសញ្ជាតិអាមេរិកាំងដើមកំណើតខ្មែរ លើកឡើងថា វាជាឱកាសដ៏ល្អដែលបានមកប្រទេសដែលជាទីកន្លែងកំណើតរបស់ឪពុកម្តាយកញ្ញា និងជាឱកាសសម្រាប់លើកទឹកចិត្តឱ្យស្រ្តីចូលរួមវិស័យកីឡាឱ្យកាន់តែច្រើន។
គណបក្សភ្លើងទៀនដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាដៃគូប្រជែងជាមួយនឹងគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សង្ឃឹមលើសំឡេង«គាំទ្រលាក់មុខ» ពីក្រុមអ្នកបោះឆ្នោតដែលយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាអយុត្តិធម៌សង្គម ការបំពានអំណាចនិងអំពើពុករលួយ ដើម្បីទទួលជ័យជម្នះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំនេះ។
ទំនិញនិងសេវាកម្មជាច្រើនរបស់ក្រុមហ៊ុនវ័នម៉រ ដែលក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានប្រកាសធ្វើពហិការមិនប្រើប្រាស់នោះមានដូចជា ទឹកបរិសុទ្ធឱរ៉ាល់ មីជាតិ ភោជនីយដ្ឋានវ័នម៉រ ដែលស្ថិតក្រោមក្រុមហ៊ុន NVC Corporation។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក Patrick Murphy ថ្លែងថា អ្នកសារព័ត៌មានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់គោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ លើកកម្ពស់ការបញ្ចេញមតិ តម្លាភាព និងធានាថាសំឡេងរបស់ពលរដ្ឋត្រូវបានគេយកទៅផ្សព្វផ្សាយ។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្កើនវោហាសាស្ត្រវាយប្រហារលើសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងមុនការបោះឆ្នោតជាតិ ខណៈក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សសង្កេតឃើញថា ស្ថានភាពនយោបាយកម្ពុជានៅតែធ្លាក់ចុះខ្លាំងជាបន្តបន្ទាប់។
ប្រជាពលរដ្ឋជិត៣០០នាក់នោះ តំណាងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ៥៣៨គ្រួសារ រស់នៅតំបន់៩៤ ស្ថិតក្នុងភូមិអំពៅព្រៃ ភូមិស្វាយព្រៃ និងភូមិជ្រៃយោង ឃុំកណ្តោក ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាល និងភូមិអាចម៍កុក សង្កាត់កំពង់សំណាញ់ ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល។
ខណៈការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ ២០២៣ ខិតជិតមកដល់ ការថ្លែងនិងឃោសនាអំពីសារៈសំខាន់នៃសន្តិភាពកាន់តែសកម្មឡើងពីសំណាក់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ស្របពេលដែលបញ្ហាអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម ដីធ្លី និងជម្លោះការងារនៅតែបន្តកើតមានជាបន្តបន្ទាប់។
ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សនេះលើកឡើងថា ជនរងគ្រោះពីរបបខោអាវខ្មៅមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌គ្រប់គ្រាន់ ពីអំពើឃោរឃៅដែលត្រូវបានគេកត់ត្រាថា បានកើតឡើងក្នុងសម័យនោះ បើទោះបីជាមានការកាត់ក្តីមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមមួយចំនួនក៏ដោយ។
អ្នកជំនាញផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុថា ការណ៍នេះអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការធ្លាក់ខ្លួនរបស់ពលរដ្ឋទៅជាអ្នកជាប់បំណុលវ័ណ្ឌកដោយសារការខ្ចីប្រាក់ដោយមិនមានផែនការប្រើប្រាស់ច្បាស់លាស់។
លោក ប៉ាន សូរស័ក្ដិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លើកឡើងថា កម្ពុជាក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចផ្សេងទៀត បាននិងកំពុងរងផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដែលបណ្តាលមកពីការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងអស្ថិរភាពនយោបាយពិភពលោក ដូចជាសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន និងរុស្ស៊ីជាដើម។
កាលពីឆ្នាំ ២០២១ កម្ពុជាបានប្រកាសពីការសម្រេចបានគ្រប់លក្ខខណ្ឌចំនួនបី សម្រាប់រដ្ឋដែលត្រូវរួចផុតពីការចាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច។ ក៏ប៉ុន្តែការរួចផុតពីលក្ខខណ្ឌនេះ ត្រូវបានអ្នកជំនាញមើលឃើញថា អាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់ប្រយោជន៍ជាច្រើន ដែលធ្លាប់ទទួលបានកន្លងមក។
នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដែលកំពុងត្រូវបានពង្រីកឱ្យកាន់តែធំទៅៗ និងមានអគារខ្ពស់ៗកាន់តែច្រើន គេឃើញថា សួនសាធារណៈពោរពេញដោយដើមឈើនិងរុក្ខជាតិពណ៌បៃតង នៅតែមានតិចតួចខ្លាំង សម្រាប់ប្រជាជនប្រមាណជា ២លាននាក់ ដើម្បីសម្រាកលម្ហែនិងជួយពង្រឹងសុខមាលភាពរបស់ពួកគេ។
តំណាងរដ្ឋាភិបាលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ចក្រភពអង់គ្លេស និងអូស្ត្រាលី បានប្រតិកម្មភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីចៅក្រមជំនុំជម្រះក្តីនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានសម្រេចផ្តន្ទាទោសលោក កឹម សុខា ឱ្យជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះរយៈពេល ២៧ ឆ្នាំ ដកសិទ្ធិនយោបាយជាស្ថាពរ។
ខណៈក្រុមអ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា បង្ហាញការរំពឹងទុកចម្រុះលើសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនៅថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍នេះ អ្នកវិភាគក៏បង្ហាញការសន្និដ្ឋានថា ជីវិតនយោបាយរបស់អ្នកនយោបាយជើងចាស់រូបនេះ អាចនឹងបន្តស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធរហូតដល់ក្រោយការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ។
ព័ត៌មានផ្សេងទៀត
