គ្រោះរាំងស្ងួតមិនមែនជារឿងថ្មីទេនៅទ្វីបអាហ្រ្វិក តែក្រុមអ្នកជំនាញនិយាយថាគ្រោះរាំងស្ងួតដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកមួយដែលបានសម្លាប់សត្វគោក្របីនិងបំផ្លិចបំផ្លាញផលដំណាំនៅទូទាំងប្រទេសអេត្យូពី កេនយ៉ា និងសូម៉ាលី បានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញពីគ្រោះរាំងស្ងួតដែលកើតឡើងកាន់តែញឹកញាប់ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
អ្នកស្រី Hawo Abdi Wole បានឆ្លងកាត់គ្រោះរាំងស្ងួតជាច្រើនដងមកហើយក្នុងរយៈពេល ៧០ ឆ្នាំនៃដំណើរជីវិតរបស់អ្នកស្រី។ ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីនិយាយថាទើបតែមកដល់សព្វថ្ងៃនេះទេដែលអ្នកស្រីមិនឃើញភ្លៀងធ្លាក់ ៤ រដូវជាប់ៗគ្នា។
អ្នកស្រី Wole និយាយថា អ្នកស្រីឃើញមានភាពខុសគ្នាយ៉ាងធំ។ អ្នកស្រីថា ពីដើមគេធ្លាប់ឃើញភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនជាងនេះហើយសត្វពាហនៈក៏ផលិតទឹកដោះច្រើនជាងនេះផងដែរ។
អង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក (WFP) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិកំពុងជួយភូមិរបស់អ្នកស្រីមិនត្រឹមតែដើម្បីឱ្យរួចផុតពីវិបត្តិនេះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជួយកសាងឡើងវិញសម្រាប់រយៈពេលវែងផងដែរ។
អង្គការ WFP នេះកំពុងជួយជ្រោមជ្រែងដល់ការជីករណ្តៅរាងពាក់កណ្តាលរង្វង់ប្រវែងមួយម៉ែត្រនៅលើដីស្ងួតហួតហែងដើម្បីស្តុកទឹកទុកពេលភ្លៀងធ្លាក់ ដើម្បីឱ្យស្មៅអាចដុះបានកាន់តែល្អសម្រាប់ធ្វើជាចំណីសត្វពាហនៈ។
អ្នកភូមិត្រូវការអន្តរាគមន៍ដែលសម្លឹងឆ្ពោះទៅអនាគតបែបនេះយ៉ាងខ្លាំង។ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិយាយថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុគឺជាដើមចមដែលនាំឱ្យមានស្ថានភាពរាំងស្ងួតកាន់តែញឹកញាប់នេះកើតឡើង។
លោក Abubakr Salih Babiker មកពីអង្គការឧតុនិយមពិភពលោក (WMO) ក្នុងប្រទេសអេត្យូពី និយាយថា៖ «អាកាសធាតុក្នុងតំបន់នេះគឺជាលទ្ធផលនៃអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅមហាសមុទ្រជិតខាង។ មានការសិក្សាដែលបានបង្ហាញថាតំបន់នេះគឺជាផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធមហាសមុទ្រត្រូពិកដែលឡើងកម្ដៅលឿនជាងគេបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ដូច្នេះ វាឡើងកម្ដៅយ៉ាងលឿនក្នុងរយៈពេល ១០០ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ ដូចដែលខ្ញុំបាននិយាយរួចហើយ ការឡើងកម្តៅនេះគឺពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងរដូវរាំងស្ងួតចាប់ពីខែមីនាដល់ខែមិថុនា»។
ការឡើងកម្ដៅនេះក៏បណ្ដាលឱ្យមានទឹកជំនន់ផងដែរនៅពេលដែលភ្លៀងបានចាប់ផ្តើមធ្លាក់វិញ។ ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះមិនគ្រាន់តែជាឧទាហរណ៍នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាឧទាហរណ៍នៃវិសមភាពផងដែរ។
លោក Habtamu Adam ដែលជាអ្នកជំនាញខាងគោលនយោបាយអាកាសធាតុនៅរដ្ឋធានីអាឌីសអាបេបា ប្រទេសអេត្យូពី បាននិយាយថា៖ «នៅពេលដែលអ្នកប្រៀបធៀបកម្រិតបញ្ចេញឧស្ម័នពីការរួមចំណែករបស់យើងនៅក្នុងបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ យើងមិនអាចប្រៀបធៀបបានទេ ពីព្រោះការបញ្ចេញឧស្ម័នភាគច្រើនគឺចេញពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍»។
ប៉ុន្តែ ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដូចជាអេត្យូពីជាដើមគ្មានថវិកាដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះទេ។
អង្គការឧតុនិយមពិភពលោកបានប៉ាន់ប្រមាណថា តំបន់ភាគខាងត្បូងវាលខ្សាច់សាហារ៉ានៃទ្វីបអាហ្វ្រិក (sub-Sahara) នឹងត្រូវការថវិការហូតដល់ ៥០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំដើម្បីសម្របខ្លួនទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ បើគ្មានថវិកានេះទេ ចំនួនជនផ្លាស់ទីលំនៅនិងជនដែលត្រូវការជំនួយនឹងមានតែបន្តកើនឡើងតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក Ali Hussein មកពីអង្គការកម្មវិធីស្បៀងអាហារពិភពលោក (WFP) របស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំតំបន់ Somali បាននិយាយថា៖ «យើងចាំបាច់ត្រូវកសាងភាពធន់របស់សហគមន៍ចំពោះបញ្ហាទាំងនេះ ហើយក្នុងន័យនេះ យើងចង់ផ្តោតសំខាន់ទៅលើសកម្មភាពដែលធ្វើឱ្យមានភាពបៃតងស្រស់បំព្រងឡើងវិញ ដូចជាការជីករណ្តៅពាក់កណ្តាលរង្វង់ជាដើម ដើម្បីធ្វើឱ្យតំបន់រាំងស្ងួតនេះក្លាយជាដីបៃតងនៅពេលអនាគត ដែលមានប្រយោជន៍សម្រាប់ទាំងសហគមន៍និងទាំងបសុសត្វ»។
គម្រោងទាំងនេះនៅជុំវិញតំបន់ Somali កំពុងបង្ហាញឱ្យឃើញនូវភាពជោគជ័យនិងអាចយកទៅធ្វើជាគំរូដើម្បីជួយប្រជាជនច្រើនថែមទៀត។
លោក Ibrahim Kurbad Farah គឺជាមនុស្សវ័យចំណាស់មួយរូបនៅក្នុងភូមិមួយដែលដីនៅក្នុងភូមិនោះត្រូវបានស្តារឡើងវិញដោយការកសាងប្រឡាយទឹកដែលមានប្រសិទ្ធភាពនៅក្នុងការបង្វែរទឹកចេញពីស្ទឹងនិងទឹកភ្លៀង។
លោកនិយាយថាអ្នកភូមិទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើន។ ឥឡូវនេះ ពួកគេអាចធ្វើកសិកម្មនិងប្រើប្រាស់ស្មៅសម្រាប់ចិញ្ចឹមសត្វ ព្រមទាំងស្បូវសម្រាប់ប្រក់ដំបូលផ្ទះជាដើម។ លោកបានបន្ថែមថាអ្នកភូមិក៏បានប្រើប្រាស់ទឹកសម្រាប់ផឹក ជាពិសេសសម្រាប់បសុសត្វផងដែរ។
ខណៈការសម្របខ្លួនមានសារៈសំខាន់ចំពោះការរស់រាននិងសុខុមាលភាពរបស់សហគមន៍ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រខាងអាកាសធាតុបានព្រមានថាការកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នស្រូបកម្ដៅនៅតែជាអាទិភាពនៅក្នុងការបង្ការមិនឱ្យស្ថានភាពកាន់តែអាក្រក់ជាងនេះកើតឡើងនៅពេលអនាគត៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក សាយ មុន្នី
