ភ្នំពេញ —
កំណត់និពន្ធ៖ ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ USAID បានរៀបចំសន្និសីទទ្វេភាគីមួយរវាងប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសវៀតណាមនៅដើមសប្តាហ៍នេះដើម្បីស្វែងរកការទប់ស្កាត់ជំងឺផ្តាសាយបក្សី H5N1។ លោកគង់ សុឋានរិទ្ធ អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានវីអូអេ បានជួបសម្ភាសន៍ផ្ទាល់ជាមួយលោកស្រីម៉ូនិក ម៉ូសុលហ្វ៍ (Monique Mosolf) ប្រធានការិយាល័យសុខភាពសាធារណៈនិងអប់រំរបស់ USAID អំពីការរួមវិភាគទានរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺដ៏ប្រល័យនេះ។
ខាងក្រោមនេះជាខ្លឹមសារនៃបទសម្ភាសន៍ទាំងស្រុង៖
វីអូអេ៖ លោកស្រី Dominique Mosolf ហេតុអ្វីបានជាUSAID ជាប់ទាក់ទិននឹងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺផ្តាសាយបក្សីនៅប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសវៀតណាមដែរ?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ សូមអរគុណ។ ហេតុផលដែលយើងរៀបចំកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីរវាងប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាមនេះឡើងគឺដូចលោកដឹងហើយថាគឺជំងឺរបស់មនុស្សនិងសត្វគ្មានព្រំដែនទេ។មានការឆ្លងមេរោគនៃជំងឺគ្រុនផ្តាសាយបក្សីឆ្លងកាត់ព្រំដែនប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាមក៏ដូចជាការឆ្លងមេរោគឆ្លងកាត់ប្រទេសផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់ដែរ។ដូច្នេះកិច្ចប្រជុំនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសវៀតណាមពិភាក្សាគ្នាថាតើត្រូវកំណត់អត្តសញ្ញាណនៃជំងឺផ្តាសាយបក្សីដោយវិធីណាហើយថាតើត្រូវបង្ការជំងឺនេះដោយរបៀបណានៅថ្ងៃអនាគត។
នេះគឺជាកិច្ចប្រជុំមួយក្នុងចំណោមកិច្ចប្រជុំដែលយើងរៀបចំជាស៊េរីសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរនេះ។
វីអូអេ៖ តើUSAIDផ្តល់នូវកញ្ចប់ថវិកាចំនួនប៉ុន្មានសម្រាប់រួមវិភាគទានក្នុងកម្មវិធីនេះ?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦មករដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកផ្តល់ថវិកាចំនួន៣០លានដុល្លារអាមេរិកដើម្បីគាំទ្រដល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺផ្តាសាយបក្សីH5N1នៅប្រទេសកម្ពុជា។
យើងបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ ធ្វើការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលនិងដៃគូពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO) អង្គការស្បៀងនិងកសិកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិហៅកាត់ថាFAO និងវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ។
យើងប្រើប្រាស់មូលនិធិទាំងនេះដើម្បីជួយដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យស៊ើបអង្កេតនិងតាមដានការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺផ្តាសាយបក្សីហើយក៏បានប្រើប្រាស់ធនធានទាំងនេះដើម្បីផ្តល់ការព្យាបាលដល់អ្នកជំងឺ និងសម្រាប់ទាក់ទងជាមួយសហគមន៍ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺនេះ។
វីអូអេ៖ តើលោកស្រីទទួលបានព័ត៌មានអ្វីខ្លះទាក់ទងនឹងស្ថានភាពជំងឺផ្តាសាយបក្សីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជានៅប្រទេសវៀតណាម?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ២០០៤មក យើងដឹងថាមានចំនួនអ្នកជំងឺ៥៦នាក់។ អ្វីដែលសំខាន់ត្រូវយល់ដឹងនោះគឺH5N1ឆ្លងកម្រឆ្លងទៅមនុស្សណាស់ ប៉ុន្តែមេរោគផ្តាសាយបក្សីនេះច្រើនតែចម្លងនៅក្នុងចំណោមបសុបក្សី ហើយអ្វីដែលមានសារៈសំខាន់គឺក្នុងអំឡុងពេលចូលឆ្នាំខ្មែរដែលជារយៈពេលហានិភ័យខ្ពស់។ យើងប្រទះឃើញមានករណីជំងឺផ្តាសាយបក្សីច្រើនក្នុងអំឡុងពេលនោះដោយសារមានការកើនឡើងនៃការធ្វើចរាចរណ៍និងប្រើប្រាស់សាច់មាន់និងទារច្រើន។
វីអូអេ៖ តើលោកស្រីគិតថាការចូលរួមវិភាគទានរបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិUSAID នឹងផ្តល់នូវផលវិជ្ជមានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបែបណា?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ ពិតប្រាកដហើយ។ទីមួយគឺថាមានអ្នកភ្ញាក់រលឹកស្វែងរកការព្យាបាលនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានស្លាប់ចាប់តាំងពីករណីជំងឺទី១ដែលផ្ទុះឡើង។
រដ្ឋាភិបាលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ជាងមុនក្នុងការអង្កេតនិងធ្វើរបាយការណ៍អំពីជំងឺនានា។ យើងក៏បានឃើញដែរថាប្រជាពលរដ្ឋកាលណាទទួលរងជំងឺបានទៅព្យាបាលលឿនជាងមុន។
វីអូអេ៖ បញ្ហាមួយគឺថាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានៅក្រីក្រ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្លាប់បសុបក្សីជាច្រើនដោយសារជំងឺផ្តាសាយបក្សី តើលោកស្រីរំពឹងថានៅថ្ងៃក្រោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ដូចជាUSAID អាចជួយផ្តល់សំណងដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជាទេ?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ លោកបានចោទសួរសំណួរស្មុគស្មាញមួយហើយ។ ការផ្តល់សំណងដល់បសុបក្សីដូច្នេះពិតជារឿងស្មុគស្មាញហើយវាទាមទារឲ្យមានការសិក្សាពីប្រទេសសាម៉ី។ដូចនេះវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយរបស់ពួកយើងទេ។ដូច្នេះប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការជាចាំបាច់បង្កើតជាគោលនយោបាយនិងសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងដើម្បីឲ្យដឹងថាតើការផ្តល់សំណងឬក៏អត់នោះសមស្របទៅនឹងគោលនយោបាយជាតិដែរឬយ៉ាងណា។
វីអូអេ៖ បាទសូមអរគុណ លោកស្រី Monique Mosolf ប្រធានការិយាល័យសុខភាពសាធារណៈនិងអប់រំរបស់USAID។
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ អរគុណ៕
ខាងក្រោមនេះជាខ្លឹមសារនៃបទសម្ភាសន៍ទាំងស្រុង៖
វីអូអេ៖ លោកស្រី Dominique Mosolf ហេតុអ្វីបានជាUSAID ជាប់ទាក់ទិននឹងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺផ្តាសាយបក្សីនៅប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសវៀតណាមដែរ?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ សូមអរគុណ។ ហេតុផលដែលយើងរៀបចំកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីរវាងប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាមនេះឡើងគឺដូចលោកដឹងហើយថាគឺជំងឺរបស់មនុស្សនិងសត្វគ្មានព្រំដែនទេ។មានការឆ្លងមេរោគនៃជំងឺគ្រុនផ្តាសាយបក្សីឆ្លងកាត់ព្រំដែនប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាមក៏ដូចជាការឆ្លងមេរោគឆ្លងកាត់ប្រទេសផ្សេងៗនៅក្នុងតំបន់ដែរ។ដូច្នេះកិច្ចប្រជុំនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីផ្តល់ឱកាសឲ្យប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសវៀតណាមពិភាក្សាគ្នាថាតើត្រូវកំណត់អត្តសញ្ញាណនៃជំងឺផ្តាសាយបក្សីដោយវិធីណាហើយថាតើត្រូវបង្ការជំងឺនេះដោយរបៀបណានៅថ្ងៃអនាគត។
នេះគឺជាកិច្ចប្រជុំមួយក្នុងចំណោមកិច្ចប្រជុំដែលយើងរៀបចំជាស៊េរីសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរនេះ។
វីអូអេ៖ តើUSAIDផ្តល់នូវកញ្ចប់ថវិកាចំនួនប៉ុន្មានសម្រាប់រួមវិភាគទានក្នុងកម្មវិធីនេះ?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៦មករដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកផ្តល់ថវិកាចំនួន៣០លានដុល្លារអាមេរិកដើម្បីគាំទ្រដល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺផ្តាសាយបក្សីH5N1នៅប្រទេសកម្ពុជា។
យើងបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ ធ្វើការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលនិងដៃគូពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO) អង្គការស្បៀងនិងកសិកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិហៅកាត់ថាFAO និងវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រ។
យើងប្រើប្រាស់មូលនិធិទាំងនេះដើម្បីជួយដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យស៊ើបអង្កេតនិងតាមដានការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺផ្តាសាយបក្សីហើយក៏បានប្រើប្រាស់ធនធានទាំងនេះដើម្បីផ្តល់ការព្យាបាលដល់អ្នកជំងឺ និងសម្រាប់ទាក់ទងជាមួយសហគមន៍ដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺនេះ។
វីអូអេ៖ តើលោកស្រីទទួលបានព័ត៌មានអ្វីខ្លះទាក់ទងនឹងស្ថានភាពជំងឺផ្តាសាយបក្សីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជានៅប្រទេសវៀតណាម?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ២០០៤មក យើងដឹងថាមានចំនួនអ្នកជំងឺ៥៦នាក់។ អ្វីដែលសំខាន់ត្រូវយល់ដឹងនោះគឺH5N1ឆ្លងកម្រឆ្លងទៅមនុស្សណាស់ ប៉ុន្តែមេរោគផ្តាសាយបក្សីនេះច្រើនតែចម្លងនៅក្នុងចំណោមបសុបក្សី ហើយអ្វីដែលមានសារៈសំខាន់គឺក្នុងអំឡុងពេលចូលឆ្នាំខ្មែរដែលជារយៈពេលហានិភ័យខ្ពស់។ យើងប្រទះឃើញមានករណីជំងឺផ្តាសាយបក្សីច្រើនក្នុងអំឡុងពេលនោះដោយសារមានការកើនឡើងនៃការធ្វើចរាចរណ៍និងប្រើប្រាស់សាច់មាន់និងទារច្រើន។
វីអូអេ៖ តើលោកស្រីគិតថាការចូលរួមវិភាគទានរបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិUSAID នឹងផ្តល់នូវផលវិជ្ជមានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបែបណា?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ ពិតប្រាកដហើយ។ទីមួយគឺថាមានអ្នកភ្ញាក់រលឹកស្វែងរកការព្យាបាលនៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានស្លាប់ចាប់តាំងពីករណីជំងឺទី១ដែលផ្ទុះឡើង។
រដ្ឋាភិបាលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ជាងមុនក្នុងការអង្កេតនិងធ្វើរបាយការណ៍អំពីជំងឺនានា។ យើងក៏បានឃើញដែរថាប្រជាពលរដ្ឋកាលណាទទួលរងជំងឺបានទៅព្យាបាលលឿនជាងមុន។
វីអូអេ៖ បញ្ហាមួយគឺថាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជានៅក្រីក្រ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្លាប់បសុបក្សីជាច្រើនដោយសារជំងឺផ្តាសាយបក្សី តើលោកស្រីរំពឹងថានៅថ្ងៃក្រោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ដូចជាUSAID អាចជួយផ្តល់សំណងដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជាទេ?
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ លោកបានចោទសួរសំណួរស្មុគស្មាញមួយហើយ។ ការផ្តល់សំណងដល់បសុបក្សីដូច្នេះពិតជារឿងស្មុគស្មាញហើយវាទាមទារឲ្យមានការសិក្សាពីប្រទេសសាម៉ី។ដូចនេះវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយរបស់ពួកយើងទេ។ដូច្នេះប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការជាចាំបាច់បង្កើតជាគោលនយោបាយនិងសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯងដើម្បីឲ្យដឹងថាតើការផ្តល់សំណងឬក៏អត់នោះសមស្របទៅនឹងគោលនយោបាយជាតិដែរឬយ៉ាងណា។
វីអូអេ៖ បាទសូមអរគុណ លោកស្រី Monique Mosolf ប្រធានការិយាល័យសុខភាពសាធារណៈនិងអប់រំរបស់USAID។
លោកស្រីម៉ូសុលហ្វ៍៖ អរគុណ៕
