ការសន្យាថែរក្សាគម្របព្រៃឈើរបស់កម្ពុជាឱ្យនៅសល់៦០ភាគរយបានបរាជ័យព្រោះធនធានធម្មជាតិនេះកាន់តែរិចរិលជាងមុនដោយសារសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញ។
កាលពីឆ្នាំ២០០០ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្ដេជ្ញាថានឹងរក្សាគម្របព្រៃឈើឱ្យនៅថេរក្នុងកម្រិត៦០ភាគរយរហូតដល់ឆ្នាំ២០១៥តាមគោលដៅ«ធានាចីរភាពបរិស្ថាន»ដែលជាគោលដៅទី៧នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍កម្ពុជា។
ប៉ុន្តែយោងតាមរបាយការណ៍មួយចេញផ្សាយកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៥នេះដោយសាកលវិទ្យាល័យ Maryland របស់សហរដ្ឋអាមេរិកដោយផ្អែកតាមទិន្នន័យដែលបានផ្តល់ដោយប្រព័ន្ធផ្សាយរណបបានបញ្ជាក់ថាព្រៃឈើប្រទេសកម្ពុជាបានបាត់បង់ប្រមាណ៧,១ភាគរយចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០០រហូតដល់ឆ្នាំ២០១២។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានទទួលស្គាល់ពីការប្រែប្រួលនេះដែរប៉ុន្តែអះអាងថា វាមិនបាត់បង់អស់ច្រើនដូចអ្វីដែលសាកលវិទ្យាល័យនោះបានរកឃើញទេ។
លោក ឆេង គឹមស្រ៊ុន ប្រធានរដ្ឋបាលព្រៃឈើបានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា៖
«ខ្ញុំមានទិន្នន័យក្នុងដៃជាផ្លូវការក្នុងគម្របព្រៃឈើនៅ ឆ្នាំ២០១០នៅសល់៥៧,០៧ភាគរយហើយគម្របព្រៃឈើនេះមានការផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយភាគីទីបីគឺសាកលវិទ្យាល័យកូប៉ិនហាក (Copenhagen)»។
លោកឆេង គឹមស្រ៊ុន បញ្ជាក់ថាកម្ពុជានៅមិនទាន់ធ្វើផែនទីថ្មីទៀតទេព្រោះតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសគឺធ្វើជារៀងរាល់ប្រាំឆ្នាំម្តងហើយនៅឆ្នាំ២០១៦អាចនឹងមានទិន្នន័យថ្មីដែលអាចនឹងមានទំហំព្រៃឈើច្រើនជាងមុនឬតិចជាងមុនទៅតាមការវិវត្តន៍នៃព្រៃធម្មជាតិនិងព្រៃប្រភេទឈើដាំ។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«បញ្ហាការបាត់បង់គម្របព្រៃឈើមិនមែនជាការបាត់បង់ទេគ្រាន់តែជាការប្រែប្រួល។ ខ្ញុំសូមលើកឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងដូចជាខាងតំបន់ទំរីងកាលពីដើមទសវត្សរ៍២០០០រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការប្រែក្លាយព្រៃរិចរិលមួយចំនួនដែលជាអតីតបុសចាស់។ បានន័យថាចម្ការជំនាន់ ប៉ុល ពត អត់មានឈើដែលមានតម្លៃទេ។ វាគ្រាន់តែមានលក្ខណៈឈើតូចៗបានន័យថាព្រៃរិចរិល។ អញ្ចឹងយើងបានធ្វើការកែប្រែដីវិញដោយយើងធ្វើការដាំកៅស៊ូ។ កៅស៊ូគឺជារុក្ខជាតិឈើមួយដែរហើយស្ថិតនៅក្នុងនិយមគឺថាប្រភេទឈើដាំ។ ឥឡូវនេះតំបន់ទំរីងបានក្លាយជាតំបន់ព្រៃឈើមកវិញហើយយើងបានឃើញច្បាស់នៅលើ Satellite ។ អញ្ចឹងអត់មានអ្វីជាអាថ៌កំបាំងទេនៅលើលោកយើងនេះ»។
គោលដៅទី៧នៃគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍កម្ពុជាដែលរដ្ឋាភិបាលសន្យាធ្វើឱ្យសម្រេចបាននៅឆ្នាំនេះក៏មានបញ្ចូលការអភិរក្សព្រៃឈើ ការផ្តល់ទឹកស្អាតដល់ពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ អនាម័យជនបទ និងការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋជាដើម។
ការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីទូទាំងប្រទេសឱ្យបានដល់៦៥ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១៥បានបរាជ័យដោយរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចសម្រួលមកគោលដៅថ្មីតែ៤៣ភាគរយវិញ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍កម្ពុជាចេញផ្សាយឆ្នាំ២០១៤។ ប៉ុន្តែតួលេខចុងក្រោយថានឹងសម្រេចបានតាមគោលដៅកែប្រែថ្មីនេះឬយ៉ាងណាគឺនៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់លាស់នៅឡើយទេបើទោះបីជាក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ អះអាងថាបានចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិជូនដល់ដៃប្រជាពលរដ្ឋចំនួនសរុបជាង៣លាន៨សែនប័ណ្ណក៏ដោយ។
ប៉ុន្តែក្រសួងមិនបានរៀបរាប់ពីចំនួនពលរដ្ឋជាង៧៧០.០០០នាក់ដែលអង្គការសិទ្ធិមនុស្សរាយការណ៍ថាត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីទីលំនៅដ្ឋានដោយសារការអភិវឌ្ឍទេ។
លោក អំ សំអាត ប្រធានបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូបានបញ្ជាក់ថាចំនួនជនរងគ្រោះដោយសារទំនាស់ដីធ្លីនៅតែកើនឡើងច្រើនជាងឆ្នាំមុនៗដោយសារតែបញ្ហាការផ្តល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិយឺតយ៉ាវ ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចអ្នកមានអំណាចរំលោភដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋ និង យន្តការដោះស្រាយទំនាស់មិនមានប្រសិទ្ធភាពជាដើម។
លោកបានបន្ថែមថា៖
«ទោះបីជាបច្ចុប្បន្នយើងឃើញថាគណបក្សទាំងពីរបានធ្វើការរួមគ្នានៅក្នុងរដ្ឋសភាហើយមានគណៈកម្មការទីមួយជាគណៈកម្មការទទួលពាក្យបណ្តឹង ការពារសិទ្ធិមនុស្សនិងទំនាក់ទំនងរដ្ឋសភាព្រឹទ្ធសភាក្តី ក៏បញ្ហានៃការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីនេះនៅតែជាបញ្ហាក្តៅគគុកនៅឡើយ»។
គ្រាន់តែនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ អង្គការ លីកាដូ បានរកឃើញថាមានគ្រួសារចំនួន ១០.៦២៥ គ្រួសារ ឬពលរដ្ឋចំនួនប្រហែល ៤៩.៥១៩ នាក់ ដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារជម្លោះដីធ្លី។ អង្គការនេះបន្ថែមថាចំនួននេះជាការកើនឡើងបីដងនៃចំនួនគ្រួសារដែលទើបទទួលរងផលប៉ះពាល់ថ្មី ដោយសារជម្លោះដីធ្លីនៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១៤ ដោយប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០១៣។
លោកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ជនរងគ្រោះដោយសារបញ្ហាដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់ដែលបានប្រែក្លាយជាសកម្មជនដីធ្លីដ៏ល្បីឈ្មោះបានបញ្ជាក់ថាករណីរបស់តំបន់បឹងកក់ដែលនៅ បន្តរ៉ាំរ៉ៃគឺ រដ្ឋាភិបាលមិនមានឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយ និងមានអំពើពុករលួយក្នុងការបែងចែកដី។ ដើម្បីជៀសវាងជម្លោះដីធ្លីនេះកាន់តែរីកធំឡើង លោកស្រីបានផ្តល់យោបល់ថា៖
«ទីមួយត្រូវផ្តល់ប្លង់កម្មសិទ្ធិឱ្យពួកគាត់ដែលមានបញ្ហាដីធ្លីឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នាទៅ។ ហើយដីសម្បទានត្រូវពិនិត្យថាតើមានរំលោភបំពានដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឬអត់? ក្រុមហ៊ុននោះមានធ្វើខុសកិច្ចសន្យាឬអត់ដើម្បី ជៀសវាងជម្លោះជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយពេលប្រជាពលរដ្ឋគាត់ទទួលបានប្លង់កម្មសិទ្ធិអស់គាត់អាចប្រកបនិងពង្រីកមុខរបរគាត់ឬក៏អាចដាំដំណាំធ្វើឱ្យជីវភាពគាត់កាន់តែល្អថែមទៀតដោយសារគាត់មានប្លង់កម្មសិទ្ធិដែលទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់។ ហើយមួយទៀតដែរខ្ញុំសូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលសិក្សាឱ្យច្បាស់ជៀសវាងយកប្រជាពលរដ្ឋទៅចាក់ចោលនៅ តំបន់មួយថ្មី ទៀតដែលធ្វើឱ្យគាត់វេទនាគាត់មកទាមទារ។ នេះជាគំរូមួយឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាដែរ។ ឧទាហរណ៍ដូចជាអ្នកអតីតបឹងកក់អញ្ចឹង»។
អ្វីដែលជាការគួរឱ្យសង្ឃឹមគឺការខិតខំធ្វើឱ្យប្រជាជនរស់នៅទីប្រជុំជនចំនួន៨០ភាគរយមានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់គឺសម្រេចបានមុនគោលដៅកំណត់ចំនួនបួនឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែនៅតាមទីជនបទនៅ មានបញ្ហានៅឡើយដោយពលរដ្ឋនៅប្រើប្រាស់ប្រភពទឹកតាមបែបបុរាណដដែល។
លោកស្រី មៀច សុធារី អគ្គលេខាធិការសមាគមនារីកម្ពុជាសន្តិភាពនិងអភិវឌ្ឍន៍បានបញ្ជាក់ថា
«នៅតំបន់មួយចំនួនដែលយើងមិនអាចផ្តល់ឱ្យគាត់បានគ្រប់គ្រាន់នោះ នៅ ពេលខ្វះខាតគាត់ប្រើអណ្តូងដៃ...អ្នកខ្លះក៏នៅប្រើទឹកទន្លេ អ្នកខ្លះនៅប្រើទឹកបឹង ទឹកត្រពាំងដែលគាត់ជីកនៅក្បែរៗផ្ទះ ហើយខ្លះក៏ប្រើទឹកភ្លៀង»។
រីឯលើផ្នែកអភិរក្សព្រៃឈើត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអះអាងថាមានការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយវិជ្ជមានក្នុងការរក្សាតំបន់អភិរក្សឱ្យបានចំនួន២៣តំបន់រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៥នេះ។ នេះបើតាមការលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍កម្ពុជាចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១៤។ ប៉ុន្តែបានបរាជ័យក្នុងការធ្វើឱ្យបានតាមការប្តេជ្ញាថានឹងរក្សាមន្ត្រីអភិរក្សការពារព្រៃឈើឱ្យនៅចំនួន៥០០នាក់ដោយធ្លាក់មកនៅចំនួន៣១៥នាក់ហើយចំនួនមន្ត្រីអភិរក្សតំបន់ការពារមានតែ៩៦០នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងឆ្នាំ២០១២ដែលជាការខកខានមិនសម្រេចបានតាមគោលដៅដែលចង់បានចំនួន១.២០០នាក់។
របាយការណ៍នេះក៏បានបន្ថែមថាកម្ពុជាក៏ទំនងជាមិនអាចសម្រេចបានការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់អុស និងធ្យូងសម្រាប់ចម្អិនអាហារតាមចំណុចដៅបានទេ។
មន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានបានបដិសេធមិនព្រមឆ្លើយតបនៅពេលដែល VOA ព្យាយាមទាក់ទងដើម្បីចង់បានព័ត៌មាននិងតួលេខចុងក្រោយនិងផលប៉ះពាល់មកលើការអភិរក្សព្រៃឈើ៕
