អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានអំពាវនាវដល់អ្នកនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឱ្យអនុវត្តស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិ និងបង្រួបបង្រួមគ្រប់ភាគីនយោបាយ ដែលជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ១៩៩១។
នេះជាការលើកឡើងរបស់សមាគម សហជីព សហគមន៍ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ប្រមាណ២០ស្ថាប័ន នៅចំថ្ងៃនៃការប្រារព្ធខួប៣២ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស២៣ តុលា។ ក្រុម អង្គការទាំងនោះមានដូចជាអង្គការលីកាដូ សមាគមអាដហុក ខុមហ្រ្វែល និងសមាគមសង់ត្រាល់ជាដើម។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចុះថ្ងៃទី២២ ខែតុលា អង្គការទាំងនោះបានស្នើឱ្យ បញ្ឈប់ការចោទប្រកាន់នយោបាយ ហើយអនុវត្តស្មារតីបង្រួបបង្រួមគ្នា។ អង្គការ ទាំងនោះស្នើឱ្យធានាសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ បើកលំហសេរីភាពឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ដាក់ទោសអ្នកដែលបំពានសិទ្ធិ និងបំបិទសេរីភាពពលរដ្ឋ ដែលធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្ថែមថា៖ «សូមឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យប្រកបដោយអត្ថន័យ សេរីភាពបញ្ចេញមតិដល់ពលរដ្ឋ និងបញ្ឈប់ការយាយីអ្នកហ៊ានងើបតវ៉ា ដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្ស ការពារបរិស្ថាន និងការពារធនធានធម្មជាតិ»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្ថែមទៀតថា៖ «សូមឱ្យម្ចាស់ហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស រួមទាំងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធានានូវការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងបារីសនេះឱ្យបានពេញលេញ ស្របតាមស្មារតី និងកាតព្វកិច្ចនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ»។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត ប្រាប់វីអូអេថាការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសនៅកម្ពុជាមិនទាន់មានភាពពេញលេញនៅឡើយ ខណៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានបញ្ចូលទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។ លោកបន្តថាសេរីភាពសារព័ត៌មាន លំហសេរីភាពនយោបាយ និងសេរីភាពសមាគមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅមិនទាន់ធានាឱ្យបានពេញលេញ ស្របតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅឡើយទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «កន្លងមកអ្នកការពារសិទ្ធិ មនុស្ស សកម្មជនការពារបរិស្ថាន មេដឹកនាំសហជីព សកម្មជនសហជីព ឬសកម្មជនការពារសង្គម ឬសកម្មជននយោបាយផ្សេងៗ ដែលគាត់អនុវត្តសិទ្ធិ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានក្នុងកិច្ចការពារនិងចូលរួមទៅលើសកម្មភាពទាំងអស់នេះ។ ប៉ុន្តែត្រូវបានរងការចោទប្រកាន់ហើយជាប់ពន្ធនាគារទៅវិញដោយសារតែអនុវត្តសិទ្ធរបស់ខ្លួន។ ចំណុចនេះហើយបានជាមានការរិះគន់ច្រើន»។
លោកបន្ថែមទៀតថាដើម្បីទទួលបាននូវការអនុវត្តពេញលេញនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនេះ ត្រូវមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ពិសេសគឺរដ្ឋាភិបាល។
លោកលើកឡើងថា៖ «ភាគីដែលត្រូវអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ គឺយើងឃើញថាកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសជាមួយរដ្ឋធម្មនុញ្ញមានកាតព្វកិច្ចបំពេញមុនគេនោះគឺរាជរដ្ឋាភិបាល ព្រោះទីមួយគាត់ត្រូវមានការគោរពទីពីរការការពារនិងទីបីគឺបំពេញបន្ថែមនិងត្រូវគោរពលើគោលការណ៍ទាំងអស់នេះ។ រីឯពលរដ្ឋនិងភាគីដទៃទៀតក៏ចូលរួមក្នុងការអនុវត្តដើម្បីឱ្យកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសក៏ដូចជាការអនុវត្តតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះបានពេញលេញ»។
ស្ថានទូតបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជាបានបង្ហោះសារនៅលើបណ្តាញសង្គមX ឬTwitterនៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ថា៣២ឆ្នាំក្រោយចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស កម្ពុជាព្រមទាំងប្រជាជនរបស់ខ្លួន បានបោះជំហានយ៉ាងឆ្ងាយឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច។ ស្ថានទូតបារាំងក៏ជំរុញឱ្យកម្ពុជាបើកលំហសេរីភាពនយោបាយ និងប្រជាធិបតេយ្យពហុបក្ស។
ស្ថានទូតបារាំងបញ្ជាក់ក្នុងន័យដើមថា៖«បារាំងជំរុញឱ្យកម្ពុជាបើកទូលាយលំហពលរដ្ឋ និងនយោបាយ ហើយពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងចំណុចស្នូលនៃកិច្ចព្រមព្រៀង»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទនេះថាស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសត្រូវបានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជារួចទៅហើយ។ លោកអះអាងថាការប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជាមានភាពពេញលេញ ស្របទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកថ្លែងថា៖ «សរុបមកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃការគោរពច្បាប់ គោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ការរិះគន់តាមបែបស្ថាបនាគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ គឺត្រូវបានបើកទូលាយ និងត្រូវបានគោរព។ ក៏ប៉ុន្តែការបញ្ចេញមតិទាំងឡាយណាដែលលើសពីហ្នឹង បានន័យថាជាការជេរប្រមាថ ជាការមូលបង្កាច់ ជាការបំផ្លើសបំភ្លៃ នោះ គឺជារឿងមួយផ្សេងដែលច្បាប់បានហាមឃាត់បាទ»។
គួរបញ្ជាក់ថាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០មក រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចលុបចោលថ្ងៃ២៣តុលា សម្រាប់ការឈប់សម្រាកជាសាធារណៈ៕
