សព្វថ្ងៃនេះ អាហារនៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវមួយចំនួនបានក្លាយជាចំណីដ៏ពេញនិយមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្រុងភ្នំពេញ ជាពិសេសក្នុងចំណោមក្រុមយុវវ័យ។
អាហារតាមចិញ្ចើមថ្នល់ដែលពេញនិយមបំផុតនោះរួមមានប្រហិតបំពង ស្លាបមាន់បំពង ស្លាបមាន់អាំង ពងមាន់អាំងជាដើម។
អាជីវកម្មនេះភាគច្រើនប្រមូលផ្តុំនៅក្បែរសាលារៀន ជាពិសេសវិទ្យាល័យ និងសាកលវិទ្យាល័យ និងនៅតាមទីកម្សាន្តនានានៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ពីព្រោះទីតាំងទាំងនោះជាទីប្រមូលផ្តុំរបស់យុវជន ដែលជាអតិថិជនគោលដៅរបស់អាជីវកម្មនេះ។
ក្រៅពីនោះក៏មានការលក់ដូរចល័តតាមរ៉ឺម៉កម៉ូតូនៅតាមដងផ្លូវនានា និងនៅតាមតំបន់ដែលមានរោងចក្រដែលសម្បូរដោយកម្មករផងដែរ។
ក្លិនឈ្ងុយនៃប្រហិតបំពងបានទាក់ទាញកញ្ញាសុខ មួយ និងក្រុមមិត្តភក្តិរបស់នាង។ ពួកនាងកំពុងអង្គុយលាយទឹកជ្រលក់ ដែលមានទឹកសៀងអំបិលម្រេច ក្រូចឆ្មារ និងខ្ទឹមជ្រក់ ក្នុងតូបលក់ប្រហិតមួយនៅជាប់នឹងរបងវិទ្យាល័យព្រះស៊ីសុវត្ថិផ្នែកខាងលិច។ កញ្ញាលី សុខមួយ អាយុ២២ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី៤នៅឯសាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ និងជាអ្នកដែលនិយមញ៉ាំប្រហិត។ នាងអង្គុយសម្លឹងការចំអិនមុខម្ហូបរបស់នាងដោយទឹកមុខអន្ទះសារ។
«ការដែលចូលចិត្តញ៉ាំអាហារ (តាមចិញ្ចើមផ្លូវ) អញ្ចឹងវាអាស្រ័យទៅលើថវិការបស់មិត្តភក្តិដែរ អ្នកខ្លះអត់ធ្វើការទេ លុយក៏គាត់មិនសូវជាមានច្រើនដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ញ៉ាំអាហារតាមផ្លូវ វាងាយស្រួលមិនចាំបាច់ចំណាយអីច្រើន ហើយអាចជជែកគ្នាលែងដោយសេរី»។
ចំណែកកញ្ញាធារី មុន្នីរ័ត្ន អាយុ១៨ឆ្នាំ ជានិស្សិតឆ្នាំទី២នៃសាលាពាណិជ្ជកម្មខែមអេឌ។ នាងបញ្ជាក់ថា នាងចូលចិត្តទទួលទានអាហារតាមផ្លូវទាំងនោះពីព្រោះវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់។
«ខ្ញុំគិតថា វាថោកសមរម្យសម្រាប់សិស្ស ណាមួយវាឆ្ងាញ់ផង»។
កញ្ញាទទួលទានប្រហិតស្ទើរតែរាល់ថ្ងៃជាមួយមិត្តភក្តិជាក្រុមៗ ដែលមានគ្នាប្រមាណ៤ ឬ៥នាក់ ហើយចំណាយប្រាក់អស់ប្រមាណពី១ម៉ឺនរៀលទៅ ៣ម៉ឺនរៀលក្នុងការញ៉ាំអាហារទាំងនោះម្តងៗ។
នៅតាមតូបលក់ប្រហិត ដូចជាទីកន្លែងលក់អាហារទាន់ចិត្តឬ Fast Foodដូច្នោះដែរ។ មានយុវជន យុវតីអង្គុយជជែកគ្នាជាក្រុមៗ ហើយគ្រប់តូបស្ទើរតែគ្មានសល់កន្លែងអង្គុយទេ។
អ្នកស្រីគីម ស័ងប្រកបអាជីវកម្មលក់ប្រហិតជាង១០ឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រីកាន់កូនកន្សែងពោះគោពណ៌រាងក្រមៅសើមតិចៗដើម្បីជូតតុ និងកៅអីសម្រាប់ភ្ញៀវអង្គុយ។ អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា មុខរបរនេះអាចឲ្យអ្នកស្រីរកចំណូលបានជាង២លានរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។
«ខ្ញុំលក់ទៅវាកើនហ្នឹង បានតែពីរ បីឆ្នាំហ្នឹងទេ។ ពីមុនបានត្រឹមមួយទប់ៗ។ តែឥឡូវគ្រាន់បានចំណេញ ធូរធា ចិញ្ចឹមគ្រួសារបានច្រើន សល់តិចតួច។ បើឲ្យមានក៏មិនមានប៉ុន្មានដែរ ល្មមរស់នៅសមរម្យ»។
ក្នុងមួយថ្ងៃអ្នកស្រីគីម ស័ងលក់ប្រហិតអស់ជាមធ្យម៥០គីឡូក្រាម។
ចំណែកឯកញ្ញាថាវីជាម្ចាស់ហាងពងមាន់អាំងក្បែរវិទ្យាស្ថានភាសាបរទេស IFL។ និយាយដោយទឹកមុខញញឹមផង អ្នកលក់ពងមាន់អាំងនិងប្រហិតបំពងនេះបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីកញ្ញាបើកអាជីវកម្មនេះ ការញ៉ាំអាហារតាមចិញ្ចើមផ្លូវកើនឡើងជាលំដាប់។
«គាត់(អតិថិជន)ញ៉ាំចម្រុះ។ បើមនុស្សប្រុស គាត់ហៅពងមាន់អាំងញ៉ាំ៤ចាន ស្លាប១ចាន ប្រហិត១ចានឆ្អែត។ តែបើគ្នាច្រើនមិនអាចកំណត់បានទេ។ បើសិនជាចាប់ពី៥នាក់ឡើងគាត់(អតិថិជន)អស់៤ម៉ឺន ឬ៥ម៉ឺនដែរ។ ប្រសិនបើ៣នាក់ អស់២ម៉ឺន ឬ១ម៉ឺនជាង ក៏មានដែរ តាមគាត់ញ៉ាំតិចញ៉ាំច្រើន»។
កញ្ញាថាវី អាចរកចំណូលបានពី ១លាន ទៅ២លានរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។
យោងតាមក្រុមអាជីវករ និងភ្នាក់ងាររបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានឲ្យដឹងថា ប្រហិត ឬសាច់ដទៃទៀតក្នុងចំណោមអំបូរអាហារដូចគ្នានេះ ត្រូវនាំចូលភាគច្រើនលើសលប់មកពីប្រទេសថៃ។ ក្រៅពីនោះក៏មានការនាំចូលពីប្រទេសចិន និងវៀតណាមផងដែរ។
ពិតណាស់ថា មុខរបរលក់អាហារតាមចិញ្ចើមផ្លូវនេះបានបង្កើនប្រាក់ចំណូលដល់អាជីវករខ្នាតតូច ដែលមានកម្រិតជីវភាពមធ្យមមែន ក៏ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញបានបង្ហាញពីការប្រឈមផ្នែកសុខភាពមួយចំនួន ដូចជាការធ្វើឲ្យងាយឡើងទម្ងន់ ឬ ឡើងធាត់ ដោយសារអាហារទាំងនោះសម្បូរដោយសារធាតុខ្លាញ់ ប្រសិនបើការនិយមបរិភោគចំណីអាហារទាំងនេះហួសកម្រិត។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ជ័យវិទ្យារិទ្ធី ឯកទេសថ្លើម ក្រពះ ពោះវៀននៃមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតបានបញ្ជាក់ថា ការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីក្នុងចំណីទាំងនេះ នឹងនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធគ្រឿងក្នុងសំខាន់ៗមួយចំនួននៃរាងកាយ។
«កាលណាយើងប្រើសារធាតុគីមីលក្ខលាយឲ្យពណ៌ស្អាតនោះហួសកម្រិត វានឹងធ្វើឲ្យអ្នកបរិភោគកើតជម្ងឺមហារី»។
កន្លងមកអង្គភាពកាំកុងត្រូល ដែលជាភ្នាក់ងារត្រួតពិនិត្យចំណីអាហាររបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ធ្លាប់បានចាប់ឃាត់ប្រហិតខុសច្បាប់មួយចំនួនដែលនាំចូលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសតាមច្រកព្រំដែនកម្ពុជាថៃ។ យោងតាមលោកឌីម ថេង ប្រធាននាយកដ្ឋានមន្ទីរពិសោធន៍នៃសាខាកាំកុងត្រូល បានឲ្យដឹងថា ប្រហិត និងសាច់ដែលត្រូវបានឃាត់ និងដកហូតទាំងនោះ មិនមានគុណភាពតាមស្តង់ដាបច្ចេកទេសអនាម័យក្នុងការផ្ទុក និងដឹកជញ្ជូនទេ ពោលមិនបានរក្សាសាច់ប្រហិតត្រឹមត្រូវតាមកម្រិតសីតុណ្ហភាព ដែលអាចធ្វើឲ្យធ្វើសាច់ប្រហិតផ្អូម ឬ ជូរ ខូចគុណភាព។
«ប្រហិតនាំចូល ឆែកទៅមិនដែលឃើញបូរ៉ាក់ទេ តែសំខាន់គឺប៉ែកអនាម័យទេ ដែលមិនបានគោរពត្រឹមត្រូវ ហើយវាបណ្តាលឲ្យមានមេរោគច្រើន ដោយសារតែការដឹកជញ្ជូនមិនត្រូវលក្ខខណ្ឌបច្ចេកទេស គ្មានក្លាសេ គ្មានវេចខ្ចប់ត្រឹមត្រូវ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ជ័យវិទ្យារិទ្ធីបញ្ជាក់បន្ថែមថា សាច់ប្រហិតផ្អូម ឬ ជូរអាចនឹងបំលែងទៅជាមេរោគ ហើយផលប៉ះរបស់មេរោគទាំងអាចធ្ងន់ធ្ងររហូតដល់ធ្វើឲ្យមានជំងឺពិការ។
«ពេលសាច់ខូច វាងាយឲ្យមេរោគដុះ ហើយមេរោគនោះវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធប្រសាទ ហើយវាអាចឲ្យពិការដៃជើងកម្រើកលែងរួច។ ជួនកាលប្រជាជនយើងញ៉ាំភ្លេចខ្លួន ហើយថ្ងៃក្រោយគាត់នឹងប្រឈមនឹងជម្ងឺមហារី»។
អ្នកស្រីបណ្ឌិតសៀង ហ៊ុយ អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រស្រាវជ្រាវ និងបច្ចេកវិទ្យានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០១០កន្លងមក គេរកឃើញសារធាតុគីមី ដែលហាមឃាត់មួយចំនួននៅក្នុងសាច់ប្រហិតដែលផលិតក្នុងស្រុក ដូចជាសារធាតុបូរ៉ាក់ជាដើម។
សារធាតុបូរ៉ាក់ត្រូវបានគេប្រើលាយជាមួយសាច់ប្រហិតដើម្បីជាជំនួយឲ្យប្រហិតឆ្ងាញ់ ស្វិតល្អ មិនឆាប់ផ្អូម ឬដុះផ្សិត។
អ្នកស្រីបណ្ឌិតសៀង ហ៊ុយបានរៀបរាប់ពីផលប៉ះពាល់លើសុខភាពដោយសារធាតុបូរ៉ាក់នេះ។
«កាលណាជាតិបូរ៉ាក់ហ្នឹងលើសច្រើនវាអាចធ្វើឲ្យតម្រងនោម និងក្រលៀនយើងមានបញ្ហា ឲ្យយើងមានអាការៈដូចជាឈឺក្បាល រមាស់ស្បែក រលាកប្រដាប់រំលាយអាហារ ក្រពះ និងពោះវៀន។ សារធាតុនេះនៅក្នុងខ្លួនមនុស្សយើងធ្វើឲ្យមនុស្សអាចក្អួតឈាមបាន ហើយអាចស្លាប់បាន។ ការប្រើប្រាស់សារធាតុជាប្រចាំរយៈពេលពី៥ទៅ១០ឆ្នាំអាចប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ដូចជាមហារីកថ្លើម»។
បច្ចុប្បន្ន ការត្រួតពិនិត្យអាហារតាមចិញ្ចើមផ្លូវស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល អនុវត្តដោយការិយាល័យត្រួតពិនិត្យសុវត្ថិភាពចំណីអាហារនៃក្រសួង។ ក៏ប៉ុន្តែស្ថាប័ននេះហាក់ដូចជាមិនបានបង្ហាញសកម្មភាពអ្វីជាក់ស្តែងនោះទេ។ នេះបើផ្អែកតាមក្រុមអាជីវករ។ មន្ត្រីទទួលបន្ទុកកិច្ចការនេះរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលបដិសេធមិនផ្តល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយវីអូអេសម្លេងសហរដ្ឋអាមេរិកជាខេមរភាសាទេ។
នៅឯប្រទេសថៃ ការត្រួតពិនិត្យចំណីអាហារដែលលក់នៅតាមដងផ្លូវត្រូវបានអនុវត្តតាំងពីឆ្នាំ២០០១មក ដោយមានការសហការពីអង្គការ FAO និងក្រសួងសុខាភិបាលប្រទេសថៃ។ គម្រោង ដែលមានឈ្មោះថា «អាហារស្អាត រស់ជាតិឆ្ងាញ់» នៅក្នុងប្រទេសថៃធ្វើឡើងក្នុងគោលដៅកាត់បន្ថយហានិភ័យដែលកើតឡើងពីការទទួលទានអាហារតាមដងផ្លូវ ពិសេសលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារសម្រាប់វិស័យទេសចរ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ជ័យវិទ្យារិទ្ធីមានប្រសាសន៍ថា ការធ្វេសប្រហែសចំពោះផលវិបាកនៃចំណីអាហារអាចនាំឲ្យមានបញ្ហាសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតក៏បានអំពាវនាវឲ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការជាដៃគូនានាសហការគ្នាបង្កើនសកម្មភាពការងារចុះត្រួតពិនិត្យគុណភាពចំណីអាហារលក់តាមចិញ្ចើមផ្លូវឲ្យបានត្រឹមត្រូវដើម្បីចៀសវាងការគម្រាមកំហែងលើសុខភាពអ្នកទទួលទាន៕
