ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

លោក ហ៊ុន សែន ស្នើ​អាស៊ាន​រក្សា​សាមគ្គីភាព និង​មជ្ឈភាព នៅពេល​ប្រកាស​បើក​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន


នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពិធីបើកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និងលើកទី ៤១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពិធីបើកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និងលើកទី ៤១ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។

ប្រឈម​មុខ​នឹង​បញ្ហា​នានា​ដែល​មិន​ទាន់​ដោះ​ស្រាយ​បាន​នៅ​ក្នុង​តំបន់ ​និង​សកល​លោកនោះ​ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា​លោក​ហ៊ុន សែន​ ដែល​ជា​ប្រធាន​ប្តូរ​វេន​នៃ​សមាគម​អាស៊ាន​ បាន​ទទូច​ឲ្យ​មាន​សាមគ្គី​ភាព ​និង​រក្សា​មជ្ឈភាព​ ឬ​ភាព​ជា​អ្នក​នៅ​កណ្តាល​របស់​អាស៊ាន​ ដើម្បី​ការពារ​ភាព​រឹង​មាំ​របស់​សមាគម​ដែល​មាន​អាយុ​៥៥​ឆ្នាំនេះ។​

ក្នុង​ពិធី​បើក​ឲ្យ​ដំណើរ​ការ​ជា​ផ្លូវការ​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​លើក​ទី​៤០​ និង​៤១​ នា​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ​ លោក ​ហ៊ុន​ សែន លើក​ឡើង​ភាព​វិជ្ជមាន​អំពី​កំណើន​សេដ្ឋ​កិច្ច​ក្នុង​រដ្ឋ​សមាជិក​អាស៊ាន​នីមួយៗ​ និង​តំបន់​អាស៊ាន​ទាំង​មូល​ ដោយ​ផ្អែក​តាមព្យាករណ៍​របស់​ការិយាល័យ​ស្រាវជ្រាវ​សេដ្ឋកិច្ច​អា​ស៊ាន​បូក​បី​ (AMRO)​ ដែល​ថា​ កំណើន​អាច​មាន​ក្នុង​ចម្លោះ​៥,៣​ភាគរយ​ និង​៤,៩​ភាគ​រយ​ ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​ និង​ឆ្នាំ​២០២៣​ បើ​ធៀប​នឹង​តំបន់​ផ្សេង​ទៀត​នៃ​សកល​លោក។​

ក៏​ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​ ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ត្រូវ​តែ​មាន​ ខណៈ​ស្ថាន​ភាព​សង្គម​សេដ្ឋកិច្ច​អាស៊ាន​ និង​ទូទាំង​សាកល​លោក​នៅ​មាន​ភាព​ផុយ​ស្រួយ​ និង​បែក​ខ្ញែក​គ្នា​នៅ​ឡើយ​ ហើយ​ដែល​ការ​រក្សា​បាន​នូវ​ឯកភាព​សាមគ្គី​ភាព​ និង​មជ្ឈភាព​របស់​អាស៊ាន​ គឺ​ជា​ «អាទិភាព​ចម្បង​បំផុត»​ ដើម្បី​ភាព​គង់​វង្ស​របស់​អាស៊ាន។​

លោក​បាន​លើក​ឡើង​នៅ​ចំពោះ​មុខ​មេដឹក​នាំ​ប្រទេស​អាស៊ាន​៨​រូប​ផ្សេង​ទៀត​ថា៖​ «សូម​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​ផ្តោត​លើ​គោល​បំណង​រួមនៃ​ការ​អភិវឌ្ឍ​រួម​គ្នា​ ដើម្បី​សន្តិភាព​ ស្ថិរភាព​ និង​ឧត្តម​ភាព​នៃ​តំបន់​នេះ»។​ លោក​បន្ថែម​ថា៖ ​«ការ​ថែ​រក្សា​ឯក​ភាព​ សាមគ្គី​ភាព​ និង​មជ្ឈភាព​គឺ​ជា​អាទិភាព​ចម្បង​បំផុត​ដើម្បីឲ្យ​តំបន់​យើង​មាន​ចីរភាព​ និង​ភាព​ធន់​សម្រាប់​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​ដែល​អាច​កើត​មាន​នៅ​ពេល​អនាគត»។​

កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន ​និង​កិច្ច​ប្រជុំ​ពាក់​ព័ន្ធ​ផ្សេង​ទៀត ដែល​កំពុង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​នេះ​គ្មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន​មួយ​គឺ​មីយ៉ាន់ម៉ា ​ឬភូមា​ ដែល​កំពុង​រួតរឹត​ដោយ​ជម្លោះ​នយោ​បាយ ​ក្រោយ​រដ្ឋ​ប្រហារ​យោធា​ទម្លាក់​រដ្ឋាភិបាល​ស៊ីវិល​ជាប់​ឆ្នោតរបស់​អ្នកស្រី ​អោង​ សានស៊ូជី ​(Aung San Suu Kyi) ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន។​

នៅ​ក្នុង​ការ​ថ្លែង​សុន្ទរក​ថា​របស់​ប្រធាន​អាស៊ាន​ប្តូរ​វេននៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃសុក្រ​នេះ​ វិបត្តិនៅ​ភូមា​ ឬ​ជម្លោះ​ជាក់​លាក់​ឯ​ទៀតមិន​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​នោះ​ទេ​ តែ​បាន​លើក​ឡើង​ពីភាព​ស្រពេច​ស្រពិល​ដែលកំពុង​កើត​ឡើ​ង​ក្នុង​តំបន់។​

លោក​ថ្លែង​ថា៖ ​«យើង​កំពុង​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ចំណុច​ប្រសព្វ​ដ៏​ស្រពេច​ស្រពិល​បំផុត​ ដែល​ជីវិត​មនុស្ស​រាប់​លាន​នាក់​ក្នុង​តំបន់​ពឹង​ផ្អែក​លើ​ឧត្តម​គតិ​ និង​ចក្ខុវិស័យ​វែង​ឆ្ងាយ​ គោល​នយោបាយ និង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ត្រឹម​ត្រូវ​ និង​អភិក្រម​ប្រាកដ​និយម​របស់​យើង​ ក្នុង​ការ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ ដែល​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​កំពុង​ជួប​ប្រទះ»។​

ទោះ​បី​ប្រធាន​ប្តូរ​វេន​អាស៊ាន​មិន​បាន​លើក​ឡើង​ចំៗ​ពី​វិបត្តិ​នយោបាយ​នៅ​ភូមា​ក្តី ​ក៏​គេ​រំពឹង​ថា​ មេ​ដឹកនាំ​នៃ​ប្រទេស​អាស៊ាន​ផ្សេង​ទៀត​នឹង​ពិភាក្សា​អំពី​វិបត្តិ​នេះ​ដែល​អាច​នឹង​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​សាមគ្គី​ភាព ​និង​មជ្ឈភាព​របស់​អាស៊ាន។​

អ្នក​វិភាគ​នយោបាយ ​លោក ​សេង សារី ​យល់​ថា​ ភាព​រំជើប​រំជួល​ខាង​នយោបាយ ​ដែល​បង្ក​ឲ្យ​មាន​អំពើ​ហិង្សា​ជា​បន្ត​បន្ទាប់នៅ​ប្រទេស​ភូមា​កំពុង​ធ្វើ​ឲ្យ​តំបន់នេះ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​បែក​បាក់​ និង​អាច​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​មាន​ការ​លូក​ដៃ​ពី​ភាគី​ខាង​ក្រៅ​ បើ​សិន​ស្ថានភាព​នយោបាយ​នៅ​ភូមា​នៅ​បន្ត​ជាប់​គាំង។​

លោក​ប្រាប់​វីអូអេ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ​ថា៖ ​«អ៊ីចឹង​ហើយ​ធម្មនុញ្ញ​របស់​អាស៊ានហ្នឹង​ក៏​ប្រហែល​ជា​អាច​នឹងមាន​ការ​ប្រែប្រួល​ទៅ​ថ្ងៃ​អនាគត បើ​ក្នុង​ករណី​ភូមា​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ប្រទេស​មួយ​ដែល​រ៉ាំរ៉ៃ​នៅ​ក្នុង​វិបត្តិ​នយោបាយ។​ ក៏​ប៉ុន្តែ​ទោះ​បី​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ​ នៅ​ពេល​ដែល​ភូមា​ងាក​ចេញ​ពី​អាស៊ាន​ ខ្ញុំ​គិត​ថា​ ភូមា​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ច្រក​មួយ​សម្រាប់​ឲ្យ​មហា​អំណាច​ចិន​ ជា​ពិសេស​ នៅ​ក្នុង​ការ​លូក​កកូរ​ទៅ​ដល់​តំបន់​ ឬ​ក៏​គេ​ហៅ​ថា​ ស្ថិរភាព​ និង​សន្តិសុខ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ាន​ទាំង​មូល»។​

លោក​បន្ថែម​ថា៖ ​«ដូច​ខ្ញុំ​បាន​លើក​ឡើង​ ​តំបន់​អាស៊ាន​គឺ​ជា​មាត់​ទ្វារ​នៃ​ការ​ពង្រីក​អំណាច​របស់​ចិន​ចូល​ទៅ​ក្នុង​សហគមន៍​អឺរ៉ុប​ ឬ​ក៏​ការ​ពង្រីក​អំណាច​របស់​ខ្លួន​ដើម្បី​ជា​រនាំង​នៅ​ក្នុង​ការ​ទប់​ឥទ្ធិពល​នៃ​ប្រទេស​មហា​អំណាច ដូច​ជា​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក​ជា​ដើម។​ ដូច្នេះ​ហើយ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ បញ្ហា​ភូមា​នៅ​តែ​ជា​បញ្ហា​រាំង​ខ្ទប់​ ហើយ​ភូមា​នឹង​ក្លាយ​ជា​កូន​អុក​របស់​ចិន​ នៅ​ពេល​ដែល​ភូមា​មិន​ធ្វើ​តាម​ ឬ​ក៏​ស្តាប់​តាម​ ឬ​ក៏​មិន​អនុវត្ត​ទៅ​តាម​ធម្មនុញ្ញ​អាស៊ាន»។​

ក្នុង​ជំនួប​ទ្វេភាគី​ជាមួយមេ​ដឹក​នាំ​ប្រទេស​អាស៊ាន​មួយ​ចំនួន​ រួមមាន​ ឡាវ ​ថៃ​ ហ្វីលីពីន​ អំឡុង​ពេល​ដែល​កម្ពុជា​ធ្វើ​ជា​ម្ចាស់ផ្ទះរៀប​ចំ​កិច្ច​ប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​ ឆ្នាំ​២០២២​នេះ​ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន​ បាន​លើក​ឡើ​ង​ម្តង​ហើយ​ម្តង​ទៀត​អំពី​កិច្ច​សហការ​ក្នុង​ការការពារ​មជ្ឈភាព​អាស៊ាន​ និង​បង្កើន​ការ​ទំនាក់​ទំនង​ក្នុង​វិស័យ​ផ្សេងៗ​ រួមមាន​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ ទេសចរណ៍​ និង​ការ​តភ្ជាប់​ជា​ដើម។

អ្នក​ស្រាវ​ជ្រាវ​នៅ​វិទ្យា​ស្ថាន​ខ្មែរ​សម្រាប់​សហ​ប្រតិបត្តិការ​ និង​សន្តិភាព​លោក​វណ្ណ ប៊ុនណា​ ប្រាប់​វីអូ​អេ​នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ​នេះ​ថា ​អាស៊ាន​ជា​រឿយៗ​ក៏​ចង់​ឲ្យ​ភាគី​ខាង​ក្រៅ​គោរពមជ្ឈភាព​ ឬ​ភាព​ជា​អ្នក​នៅ​កណ្តាល​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​សន្តិសុខ​ក្នុង​តំបន់​ បើទោះ​បី​អាស៊ាន​ខ្លួន​ឯង​ពេល​ខ្លះ​ប្រឈម​នឹង​ការ​បែក​បាក់​ ដូច​យ៉ាង​វិបត្តិ​នៅ​ប្រទេស​ភូមា។​ ហើយ​នៅ​ក្នុង​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទៀត​ អាស៊ាន​ក៏​មិន​ទាន់​អាច​រក្សា​បាន​សាមគ្គី​ភាព​គ្នា​ផង​ដែរ។​

លោក​ថ្លែង​ថា៖ ​«ចំណែក​ឯ​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទៀត​ ឧទាហរណ៍​ដូច​បញ្ហា​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​ បញ្ហា​នៅ​តៃវ៉ាន់អីអស់​ហ្នឹង​ ភាគី​អាស៊ាន​ព្យាយាម​ចាប់​យក​ប្រទេស​មហា​អំណាច​មួយៗ។ ​ដូច្នេះ​ ជារួម​មាន​ន័យ​ថា​ សាមគ្គី​ភាព​របស់​អាស៊ាន​ហ្នឹង​វា​បែក​បាក់​បាត់​ទៅ​ហើយ។​ ដូច្នេះ​ដើម្បី​ឲ្យ​មហា​អំណាច​ទាំង​អស់​គោរព​មជ្ឈភាព​របស់​អាស៊ាន​ហ្នឹង​ វា​ពិបាក​នឹង​អាច​ទៅ​រួច​ណាស់​ ដោយ​សារ​អាស៊ាន​ខ្លួន​ឯង​ហ្នឹង​ វាបែក​បាក់​រួច​ទៅ​ហើយ​បាទ»។

បើ​តាម​លោក ​វណ្ណ ប៊ុនណា​ តួនាទី​ស្នូល​របស់​អាស៊ាន​ក្នុង​កិច្ច​ការ​រក្សា​សន្តិសុខ​តំបន់​ក៏​បាន​រង​សម្ពាធ​ពី​ការ​ចង​សម្ព័ន្ធ​ភាពសន្តិសុខ​មួយ​ចំនួន​ផ្តួចផ្តើម​ដោយ​ក្រុម​ប្រទេស​ដែល​មាន​ទំនោរ​ទប់​ទល់​នឹង​ការ​កើន​ឡើងឥទ្ធិពល​របស់​ចិន​នៅ​តំបន់​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​ ក្នុង​នោះ​គឺ​សម្ព័ន្ធ​ភាព​សន្តិសុខ Quad ​និង ​Aukus ​ដែល​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ប្រទេស ​ឥណ្ឌា​ ជប៉ុន​ អូស្ត្រាលី​ ចក្រភព​អង់គ្លេស​ និង​សហ​រដ្ឋអាមេរិក។​ សម្ព័ន្ធ​ភាព​ទាំងអស់​នេះ​ក៏​ទំនង​ជា​ធ្វើ​ឲ្យ​មជ្ឈភាព​អាស៊ាន​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​ផុយ​ស្រួយ​ផង​ដែរ៕​

XS
SM
MD
LG