កម្ពុជានិងចិនគ្រោងធ្វើសមយុទ្ធ «នាគមាស» ឆ្នាំ ២០២៥ ធំជាងឆ្នាំមុន ដើម្បីឱ្យស្របទៅនឹងទំហំកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស៊ីជម្រៅរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ នេះបើតាមលោក ថោង សូលីម៉ូ អ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការដ្ឋានកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៦ មក កម្ពុជានិងចិនតែងធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប៉ុន្តែបានខកខានរយៈពេលពីរឆ្នាំជាប់គ្នាអំឡុងវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។ កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ កម្ពុជានិងចិនបានបន្តសមយុទ្ធនេះជាលើកទី ៦ ដោយមានចំនួនកងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរជាង ២.០០០ នាក់។
លោក ថោង សូលីម៉ូ អ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការដ្ឋានកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទថា ក្រុមការងារកងទ័ពនៃប្រទេសកម្ពុជានិងចិនបានជួបជជែកគ្នាលើកទី ១ កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែមករាកន្លងទៅ ដោយបានសម្រេចយកទឹកដីកម្ពុជាធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ ២០២៥ ប៉ុន្តែមិនទាន់កំណត់ពេលវេលានិងទីតាំងនៅឡើយទេ ដោយត្រូវរង់ចាំការពិភាក្សាបន្តទៀតនៅខែមីនា។
លោក ថោង សូលីម៉ូ ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទថា៖ «សម្រាប់សមយុទ្ធនេះផ្តល់ផលវិជ្ជមានសម្រាប់កងទ័ពប្រទេសទាំងពីរ នៅក្នុងការជំរុញឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅនូវទំនាក់ទំនងជាពិសេសលើវិស័យយោធា តាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ ការបង្កើនការយល់ដឹងលើការងារដឹកនាំបញ្ជាចម្រុះ និងនីតិវិធីប្រតិបត្តិការលើយុទ្ធោបករណ៍ បច្ចេកទេស និងជំនាញថ្មីៗ។ សមយុទ្ធឆ្នាំនេះអាចថាធំជាងបណ្តាឆ្នាំមុន ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យសមស្របទៅនឹងទំហំនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដែលពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ កាន់តែមានការរីកចម្រើននិងស៊ីជម្រៅជាលំដាប់លើគ្រប់វិស័យ»។
ការធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសរួមគ្នារវាងយោធាកម្ពុជានិងចិនជាបន្តបន្ទាប់ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា កម្ពុជាកាន់តែងាកខ្លាំងទៅរកចិន។ ទន្ទឹមនឹងការធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយចិន កម្ពុជាក៏បានលុបចោលសមយុទ្ធយោធាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជាសមយុទ្ធកងទ័ពជើងគោកដែលមានឈ្មោះថា «ឆ្មាំអង្គរ» សមយុទ្ធទេវតាប៉ាស៊ីហ្វិក (Pacific Angel) និងសមយុទ្ធលើផ្ទៃទឹក ឬហៅថា ការ៉ាត់ (Carat) ជាដើម។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤ អំឡុងពេលដែលនាវាចម្បាំង USS SAVANNAH របស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលចតនៅកំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ ភាគីកម្ពុជាបានស្នើដល់ភាគីសហរដ្ឋអាមេរិកពិនិត្យពិភាក្សាលទ្ធភាពធ្វើលំហាត់ហ្វឹកហ្វឺនរួមគ្នាឡើងវិញ ដូចជាសមយុទ្ធឆ្មាំអង្គរ (Angkor Sentinels) និងសមយុទ្ធទេវតាប៉ាស៊ីហ្វិក (Pacific Angel) ក៏ដូចជាកិច្ចការផ្សេងទៀត ដូចជាការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានទប់ស្កាត់រាល់បទល្មើសឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន និងការបន្តរុករកអដ្ឋិធាតុជនជាតិអាមេរិកដែលបានបាត់ខ្លួនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាអំឡុងសង្គ្រាម។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយ ប្រាប់វីអូអេថា កម្ពុជាស្ថិតក្នុងក្រសែភ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរត្រូវរក្សាតុល្យភាពនៃការធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយបណ្តាប្រទេសនានា ដើម្បីកុំឱ្យមានការរិះគន់ថា កម្ពុជាខិតខំធ្វើការតែជាមួយចិន ប៉ុន្តែព្រងើយកន្តើយជាមួយបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចផ្សេងទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាគួរតែពិនិត្យមើលផងដែរ ថាធ្វើម៉េចរក្សាតុល្យភាពក្នុងការធ្វើសមយុទ្ធយោធាឱ្យមានតុល្យភាពគ្នារវាងមហាអំណាច។ បើសិនជាប្រទេសយើងកុំស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ គឺវាអត់អីទេ ប៉ុន្តែដោយសារប្រទេសយើងស្ថិតនៅភូមិសាស្ត្រនយោបាយ តែកាលណាយើងលម្អៀងទៅខាងណាមួយខ្លាំងហើយ គឺពេលហ្នឹងវាធ្វើឱ្យយើងធ្លាក់កាន់តែជ្រៅទៅក្នុងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ»។
សមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ ២០២៥ នឹងផ្ដោតសំខាន់លើប្រធានបទ «ប្រតិបត្តិការប្រឆាំងភេរវកម្មនិងការងារមនុស្សធម៌» ដូចប្រធានបទឆ្នាំ ២០២៤ ដែរ ខណៈសមយុទ្ធឆ្នាំនេះមានលក្ខណៈជាការវាយលុកដណ្តើមយកទីតាំងភេរវករនិងការរំដោះចំណាត់ខ្មាំង។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការដ្ឋានកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។
គួរបញ្ជាក់ថា សមយុទ្ធ «នាគមាសឆ្នាំ ២០២៤» ផ្នែកកងទ័ពជើងគោកបានប្រព្រឹត្តឡើងនៅមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនកងរាជអាវុធហត្ថ ភ្នំជុំសែនរីករាយ ស្ថិតក្នុងភូមិច្រកកូវ ឃុំពាម ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ ចំណែកឯសមយុទ្ធផ្នែកកងទ័ពជើងទឹកវិញបានធ្វើឡើងនៅខេត្តព្រះសីហនុ។ អំឡុងពេលនោះ សមយុទ្ធជើងគោកមានដូចជារថពាសដែក យន្តយុទ្ធគ្រប់ប្រភេទចំនួន ៦៩ គ្រឿង រួមទាំងបរិក្ខារស៊ើបការណ៍ បរិក្ខារបោសសម្អាតជាតិផ្ទុះ បរិក្ខារបញ្ជូនសារជាច្រើនឈុត។ ហើយសមយុទ្ធនៅលើផ្ទៃសមុទ្រមាននាវាចូលរួមសរុបចំនួន ១៤ គ្រឿង និងឧទ្ធម្ភាគចក្រចំនួនពីរគ្រឿង៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ