មួយរយៈកាលចុងក្រោយនេះថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗរបស់ចិនតែងតែលើកឡើងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីនិយមនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចពិភពលោក ខណៈមានការចោទសួរពីប្រព័ន្ធពហុភាគីនិយមរបស់ចិន និងភាពឆកល្វែងនូវអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តចិនបានលើកឡើងជាហូរហែមកនោះ។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិនលោក វ៉ាង យី (Wang Yi) បានថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយនៅអង្គការសហប្រជាជាតិថា៖ «យើងគាំទ្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគីក្នុងអភិបាលកិច្ចសកល។ ក្នុងនាមជាសមាជិកស្ថាបនិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រទេសចិននាំមុខគេក្នុងការដើរតាមពហុភាគីនិយមពិតប្រាកដ។ ប្រទេសចិនគឺជាសមាជិកនៃអង្គការអន្តររដ្ឋាភិបាលសកលស្ទើរតែទាំងអស់ និងជាភាគីនៃអនុសញ្ញាអន្តរជាតិជាង ៦០០ និងវិសោធនកម្មរបស់ពួកគេ។ ប្រទេសចិនគាំទ្រអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការដើរតួនាទីកណ្តាលក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិ និងរួមចំណែកជាបន្តបន្ទាប់ចំពោះបុព្វហេតុរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី អ្នកជំនាញនយោបាយអន្តរជាតិបានវាយតម្លៃថា ពហុភាគីនិយមរបស់ចិនគឺមានលក្ខណៈប្រាកដនិយម និងផ្អែកលើផលប្រយោជន៍ ដែលពួកគេថា មិនដូចពហុភាគីនិយមដឹកនាំដោយលោកខាងលិច ដែលជាញឹកញាប់សង្កត់ធ្ងន់លើតម្លៃសកល ហើយប្រទេសចិនចូលចិត្តគំរូអធិបតេយ្យភាពជាអាទិភាព ដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានការចូលរួមដោយជ្រើសរើសមិនឲ្យមានឧបសគ្គខាងក្រៅ។
លោក អ៊ា សុផល ព្រឹទ្ធបុរសរងជាន់ខ្ពស់និងសាស្ត្រាចារ្យជំនួយប្រចាំសាលា Thunderbird School of Global Management នៃសាកលវិទ្យាល័យរដ្ឋ Arizona ប្រាប់វីអូអេតាមសារអ៊ីមែលថា ខណៈពេលដែលលោកខាងលិចមើលឃើញថា ពហុភាគីនិយមជាមធ្យោបាយដើម្បីរក្សាបទដ្ឋានសកល ប្រទេសចិនចាត់ទុកវាជាឧបករណ៍មួយដើម្បីជំរុញផលប្រយោជន៍ជាយុទ្ធសាស្រ្ត និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ជាពិសេសតាមរយៈគំនិតផ្តួចផ្តើមដែលខ្លួនទទួលបានឥទ្ធិពលយ៉ាងច្រើនដូចជាគំនិតផ្តួចផ្តើមក្រវ៉ាត់ផ្លូវពាណិជ្ជកម្មចិន (BRI) និងអង្គការសហប្រតិបត្តិការសៀងហៃ (SCO)។
សាស្ត្រាចារ្យរូបនេះបញ្ជាក់ថា៖ «ការប្ដេជ្ញាចិត្តខាងអាកាសធាតុ និងការវិនិយោគសេដ្ឋកិច្ចរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ជួយលើកកម្ពស់មុខមាត់ជាសកលរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែការបដិសេធរបស់ចិនចំពោះសេរីភាពនយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្ស បានបញ្ឆេះការសង្ស័យអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះសណ្តាប់ធ្នាប់ផ្អែកលើច្បាប់»។
លោក អ៊ា សុផល បន្ថែមថាពហុភាគីនិយមរបស់ចិននឹងនៅតែគិតប្រយោជន៍ជាអាទិភាព ហើយទីក្រុងប៉េកាំងស្វែងរកការរៀបចំស្ថាប័នពិភពលោក ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីគំរូអភិបាលកិច្ចរបស់ខ្លួន ដោយធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច តែបដិសេធការប្តេជ្ញាចិត្តខាងនយោបាយ។
ដំណាលពេលចិនបន្តលើកតម្កើងគុណតម្លៃនៃប្រព័ន្ធពហុភាគីនិយមនោះ មហាអំណាចកុម្មុយនិស្តមួយនេះបានទាមទារសឹងតែទាំងអស់នៃតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាផ្លូវពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិសំខាន់ រួមទាំងផ្នែកជុំវិញតំបន់ថ្មប៉ប្រះទឹក Sabina ផងដែរ។ ការអះអាងទាមទារនេះត្រូវបានធ្វើឡើង បើទោះបីជាមានសេចក្តីសម្រេចកាលពីឆ្នាំ ២០១៦ ពីសំណាក់តុលាការអចិន្រ្តៃយ៍ក្រុងឡាអេដែលថា ការទាមទាររបស់ចិនមិនមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងច្បាប់អន្តរជាតិនោះទេ។
អ្នកស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលខ្មែរសិក្សាកិច្ចការតំបន់លោក ឯក ប៊ុនលី ប្រាប់វីអូអេថា ពហុភាគីនិយមរបស់ចិនផ្តល់អាទិភាពដល់ការមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋអធិបតេយ្យផ្សេងទៀត ដែលអនុញ្ញាតឲ្យចិនធ្វើសមាហរណកម្មទៅក្នុងសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកដែលផ្អែកលើច្បាប់ ដោយរក្សាបាននូវគំរូអភិបាលកិច្ចរបស់ខ្លួន។
អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះបន្តថា ជាជាងការលើកកម្ពស់មនោគមវិជ្ជាជាក់លាក់ណាមួយ ប្រទេសចិនស្វែងរកបរិយាកាសដែលគាំទ្រដល់ការរះឡើងរបស់ខ្លួនដោយមិនប្រឈមមុខនឹងមហាអំណាចធំៗដោយផ្ទាល់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខណៈពេលដែលប្រទេសចិនអនុវត្តពហុភាគីនិយមជ្រើសរើស វិធីសាស្រ្តនេះ ឥឡូវនេះគឺជានិន្នាការអន្តរជាតិដ៏ទូលំទូលាយក្នុងចំណោមប្រទេសមហាអំណាចដែលចូលចិត្តក្របខណ្ឌភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយភាគីតូចៗ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ»។
លោកបន្ថែមថា ដោយសារការដកខ្លួនពីស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយចំនួនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី Donald Trump ប្រទេសចិនទំនងជានឹងបន្តប្រើប្រាស់ពហុភាគីនិយមប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ខណៈបន្តប្រកាន់ខ្ជាប់នូវច្បាប់សកលដើម្បីរក្សាភាពបត់បែន និងចៀសវាងសម្ពាធពីខាងក្រៅ៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ