خبرگزاریهای رسمی ایران با انتشار تصاویری، از خارج کردن پیکرهای بیجان شش کارگر محبوس در معدن «طرزه» دامغان در استان سمنان خبر دادند. در این حال، احمد وحیدی، وزیر کشور، که به محل حادثه رفته بود، روز دوشنبه ۱۳ شهریور، انفجار در معدن و کشته شدن این کارگران را «یک اتفاق غیر منتظره» نامید. این در شرایطی است که به گزارش خبرگزاری ایلنا، «پیش از این حوادث مشابهی در این معدن رخ داده است.»
خبرگزاری فارس اسامی قربانیان این حادثه را بهروز افروز، قربانعلی کمال، حسین غزائیان، حمید ایزدی، ابوالفضل غنایی و محمد نعیمیصفت اعلام کرد.
خبرگزاریهای داخلی در ساعات اولیه حادثه، خبر داده بودند که انفجار و فروریختن یکی از معادن طزره دامغان دستکم شش کشته و زخمی بر جای گذاشته است و تیمهای امدادی به محل وقوع حادثه اعزام شدهاند.
به نوشته رسانههای رسمی ایران، انفجار در معدن زغال سنگ البرز شرقی طزره دامغان در ساعت ۱۹ روز یکشنبه «براثر تجمع گاز» رخ داد و منجر به محبوس شدن ۶ معدنچی در عمق ۴۰۰ متری زمین شد.
خبرگزاری ایلنا روز دوشنبه نوشت: این واحد معدنی تحت نظارت معادن زغال سنگ شرکت البرز شرقی فعالیت بهرهبرداری دارد.
یک منبع کارگری به ایلنا گفت: «در چند سالی که از فعالیت این واحد معدنی میگذرد، نظارت بر فعالیت معدن بسیار کم بوده و پیش از این حوادث مشابهی در این معدن رخ داده است.»
با این همه، به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، احمد وحیدی، وزیر کشور، عنوان کرد که «بررسیها نشان از رعایت نکات ایمنی دارد و انفجار در معدن یک اتفاق غیرمنتظره بود.»
او اضافه کرد: «انفجار در معدن زغالسنگ طزره دامغان زمانی رخ داد که کارگران در حال تخلیه معدن بودند، طبق آخرین بررسی تا دقایقی پیش از انفجار در این معدن تجمع گاز خاصی نبود.»
وی افزود: «طبق بررسیها، حفره گاز به ناآگاه باز و تجمع در تونل موجب حادثه شده است.»
سخنان پزیر کشور در مورد رعایت نکات ایمنی در شرایطی ابراز شده است که خبرگزاری ایلنا به نقل از یک منبع کارگری نوشت: «پیش از این حوادث مشابهی در این معدن رخ داده است.»
همچنین خبرگزاری دولتی ایرنا اشاره کرده است که پیش از این، روز ١١ اردیبهشت سال ۱۴۰۰ در تونل شماره ٤٢ معدن بزرگ طزره، سقف کارگاه استخراج به دلیل ریزش ناگهانی سقف کارگاه، فرو ریخت که در این حادثه ۲ کارگر پیمانکاری شرکت به نامهای میلاد روشنایی و سید اصغر افضلی از دامغان «محبوس شدند و در نهایت، پس از گذشت حدود ۱۳۰ ساعت از زمان وقوع حادثه، پیکر آنها از زیر آوار خارج شد.»
بر اساس این گزارش، در ۳۰ آبان ۱۳۹۷ نیز در پی ریزش معدن زغال سنگ طزره دامغان، یک کارگر ۵۴ ساله جان باخت و سه تن مصدوم شدند.
در این حال، شماری از کارگران معدن در دیدار وزیر کشور از این واحد معدنی از مشکلات خود گفتند.
به نوشته ایرنا، یکی از کارگران معدن به احمدی وحیدی گفت: «امنیت شغلی کارگران و امضای قرارداد موقت کار (امضای قرارداد سه ماهه) استعمار کارگر است، انتظار میرود مسوولان در این زمینه ورود کنند.»
این کارگر افزود: «معدنکاری جزو سختترین مشاغل در جهان شناخته میشود و اکنون همکار من در زمان بازنشستگی به دلیل کار در معدن ۸۰ درصد ریه خود را از دست داده و برای تامین هزینه درمان و فرزند دانشجویش دچار مشکل است و انتظار میرود مسوولان بیش از پیش به کارگران معدن توجه کنند.»
پیش از انفجار در این معدن، روزنامه «پیام ما» در مطلبی به نقل از آمارهای رسمی وزارت کار نوشته بود: «در سال ۱۴۰۱ بیش از ۷۰۰ نفر بر اثر حوادث ناشی از کار فوت کردهاند که این یعنی در هر روز کاری، دو کارگر جان خود را از دست دادهاند ولی آمارهای غیررسمی تا فوت روزانه شش کارگر بر اثر حوادث کار را تایید میکنند.»
به نوشته این روزنامه، نتایج یک تحقیق که در سال ۱۴۰۱ انجام شده، نشان میدهد بیش از ۸۰ درصد حوادث شغلی ناشی از بیاحتیاطی و رعایت نکردن مقررات است. «اول ایمنی بعد کار» چیزی بیش از یک جمله روی تابلو نیست. اولویت همیشه با کار است و بیتوجهی به ایمنی سالهاست که از کارگران قربانی میگیرد. این درحالی است که سازمان «بینالمللی تأمین اجتماعی» تاکید میکند که بیش از ۹۰ درصد حوادث کار قابل پیشگیری هستند.
معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی کشور در یازدهم اردیبهشت سال جاری در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا، آمار تلفات ناشی از حوادث کار در سال ۱۴۰۱ را «۱۹۰۰ کارگر» اعلام کرد.
مسعود قادی پاشا ضمن اعلام این آمار در مقایسه «با مدت مشابه سال قبل» از کاهش ۱/۳ درصدی تلفات حوادث کار در ایران خبر داد.
به گفته این مقام مسئول آمار تلفات سال ۱۴۰۰ یک هزار و ۹۲۶ نفر بود. با وجود ادعای کاهش تلفات حوادث کار توسط این مقام مسئول، به نظر میرسد این آمارها از آمار متوسط سالانه دهههای قبلی بالاتر است.
ضمن آنکه در آمارهای رسمی، فقط به حوادث در کارگاه ها و کارخانه هایی ارجاع داده می شود که کارگرانش مشموب قانون کار باشند.
پیش از این و بر مبنای آمارهای اعلام شده سازمان پزشکی قانونی کشور بین سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۶ دستکم ۱۵ هزار و ۹۹۷ نفر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند که ۱۵ هزار و ۷۶۷ نفر از این افراد مرد و ۲۳۰ نفر زن بودند.
بررسی این آمارها نشان میدهد که در آن بازه زمانی ده ساله بطور متوسط سالانه ۱۶۰۰ نفر بر اثر حوادث کار جان خود را از دست دادهاند.
افزون بر تلفات جانی، صدها کارگر در ایران در حوادث مرتبط با محیط کار مصدوم و زخمی هم میشوند. بنابر گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در بازه زمانی روز جهانی کارگر سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲، دستکم ۳۵۷۶ کارگر در پی حوادث کار مصدوم شدهاند.
ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه صد و دوم را به خود اختصاص داده است.