نامزدی فیلم «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسول‌اف، سینماگر سرشناس ایرانی، در بخش آثار بین‌المللی یا غیرانگلیسی‌زبان جوایز اسکار، با واکنش‌های زیادی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، به ویژه در میان ایرانیان، همراه شده است.
این فیلم به‌عنوان نماینده سینمای آلمان در بخش آثار بین‌المللی رقابت می‌کند و یکی از مدعیان جایزه محسوب می‌شود.
محمد رسول‌اف این اثر را بصورت زیرزمینی در ایران ساخت و تابستان گذشته پس از خروج مخفیانه از کشور، آن را برای نخستین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم کن در فرانسه اکران کرد.
امیر گنجوی، فیلم‌ساز و پژوهشگر سینمایی، ساکن تورنتو در کانادا، به صدای آمریکا می‌گوید که نامزدی «دانه انجیر معابد» برای جایزه اسکار قابل پیش‌بینی بود، به‌ویژه با توجه به موفقیت در جشنواره‌های سینمایی، نامزدی برای جوایز «گلدن‌گلوب» و «بفتا»، و همچنین تبلیغات سنگینی که پخش‌کننده آمریکایی برای این فیلم انجام داده است.
او در ادامه به چند عامل کلیدی اشاره می‌کند که در موفقیت فیلم نقش داشته است.
به گفته امیر گنجوی، بازخوردهای مثبت بین‌المللی و نقدهای تحسین‌آمیز پیرامون فیلم، یکی از این عوامل است.
او یادآور می‌شود که به‌عنوان مثال، مجله تایم «دانه انجیر معابد» را به‌عنوان یکی از ۱۰ فیلم برگزیده سال ۲۰۲۴ انتخاب کرده است.
به عقیده این فیلم‌ساز و پژوهشگر سینمایی، مورد دیگر، پخش‌کننده آمریکایی قوی است که حق پخش «دانه انجیر معابد» را در آمریکای شمالی در اختیار دارد.
او در ادامه می‌افزاید که استودیوی «نئون» که در سال‌های اخیر فیلم‌های برنده نخل طلا در کن را اکران کرده است، به توزیع گسترده‌تر و دیده‌شدن بیشتر فیلم کمک کرد.
آقای گنجوی می‌گوید که پرداختن به مسائل روز اجتماعی و سیاسی، عامل مهم دیگر است.
او یادآور می‌شود که این فیلم به موضوعات حساس و معاصر اجتماعی و سیاسی می‌پردازد که با رویدادهای جاری مرتبط است. این امر با سیاست‌های اخیر اسکار که به فیلم‌های متعهد به مسائل اجتماعی توجه دارد، همخوانی دارد.
به گفته این فیلم‌ساز و پژوهشگر سینمایی، مجموعه این عوامل در کنار یکدیگر، نقش مهمی در موفقیت و دیده‌شدن «دانه انجیر معابد» در سطح بین‌المللی ایفا کرده‌اند.
به گفته امیر گنجوی، نامزدی «دانه انجیر معابد» به نمایندگی از آلمان در جوایز اسکار ۲۰۲۵، دو پیام مهم را منتقل می‌کند.
نخست- مرزهای سینمای ملی در عصر جهانی‌شدن:
این انتخاب نشان می‌دهد که در دنیای امروز، مرزهای سنتی سینمای ملی در حال تغییر هستند. فیلم‌هایی که با همکاری‌های بین‌المللی تولید می‌شوند و موضوعات جهانی را به تصویر می‌کشند، می‌توانند به نمایندگی از کشورهایی غیر از محل تولید یا ملیت کارگردان در جشنواره‌ها و جوایز بین‌المللی شرکت کنند.
به گفته آقای گنجوی، این تحول بعد از موفقیت تاریخی فیلم کره‌ای «انگل» در سال ۲۰۱۹، که به‌عنوان نخستین فیلم غیرانگلیسی‌زبان، جایزه بهترین فیلم اسکار را دریافت کرد، تشدید شد.
دو- یافتن راه‌های جدید برای فیلم‌سازان مستقل و در تبعید:
این نامزدی نشان‌دهنده آن است که معرفی فیلم به اسکار دیگر محدود به یک کشور خاص نیست. فیلم‌سازان مستقل و حتی آن‌هایی که در کشور خود با محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها مواجه هستند، می‌توانند با همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از پلتفرم‌های جهانی، آثار خود را به مخاطبان وسیع‌تری ارائه دهند و در رقابت‌های بین‌المللی شرکت کنند.
به عقیده امیر گنجوی، فیلم «امیلیا پرز» رقیب جدی «دانه انجیر معابد» است و به چند دلیل شانس بیشتری برای دریافت جایزه اسکار دارد.
او در ادامه می‌افزاید که «امیلیا پرز» اخیراً جوایز متعددی از جمله «گلدن‌گلوب» را دریافت کرده است.
از سوی دیگر، داستان آن درباره یک شخصیت ترنسجندر است، موضوعی که با توجه به اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، درباره اینکه «فقط دو جنس زن و مرد وجود دارد»، می‌تواند برای رای‌دهندگان آکادمی بسیار جذاب و تاثیرگذار باشد.
این فیلم‌ساز و پژوهشگر سینمایی یادآور می‌شود که بصورت کلی سیاست‌های آکادمی اسکار در سال‌های اخیر همواره در تضاد با دیدگاه‌های دونالد ترامپ بوده است و این موضوع می‌تواند شانس «امیلیا پرز» و کارگردان فرانسوی آن ژاک اودیار را افزایش دهد.
به گفته امیر گنجوی، شبکه پخش اینترنتی «نتفلیکس» پخش‌کننده فیلم «امیلیا پرز»، از قوی‌ترین پخش‌کننده‌های آمریکایی است که ابزارها و منابع گسترده‌ای برای خبررسانی و تبلیغات دارد، و از پخش‌کننده فیلم رسول‌اف، نیرومندتر است.
آقای گنجوی می‌گوید که با توجه به این موارد، به نظر می‌رسد شانس فیلم اودیار برای گرفتن جایزه اسکار بیشتر از فیلم رسول‌اف باشد.
با این حال او یادآور می‌شود که نتیجه نهایی ممکن است به اتفاقاتی که پیش از رای‌گیری رخ می‌دهند، وابسته باشد؛ رویدادهایی که شاید بار دیگر توجه جهانی را به ایران و مسائل مرتبط با آن جلب کنند و مسیر رقابت را به نفع «دانه انجیر معابد» تغییر دهند.
«دانه انجیر معابد» داستان یک قاضی تحقیق دادگاه انقلاب اسلامی تهران به نام «ایمان» را روایت می‌کند که دچار بی‌اعتمادی و پارانویا است.
در شرایطی که اعتراضات سیاسی در ایران اوج می‌گیرد، اسلحه این قاضی به صورت مرموزی ناپدید می‌شود. قاضی ایمان به نجمه، همسرش، و رضوان و ثنا، دخترانش مشکوک می‌شود و به اقدامات شدیدی در منزل دست می‌زند که باعث تنش می‌شود.
محمد رسول‌اف در جشنواره کن گفت این فیلم درباره خانواده یکی از مقامات دادگاه انقلاب اسلامی در جریان اعتراضات سراسری اخیر در ایران، (کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد در شهریور سال ۱۴۰۱) برگرفته از تجربیات شخصی او از سیستم قضایی جمهوری اسلامی ایران است.
نودوهفتمین مراسم اهدای جوایز اسکار روز یکشنبه دوم مارس ۲۰۲۵ (۱۲ اسفند) در لس‌آنجلس برگزار می‌شود.
