آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه پیشنهاد ایران برای بازدید از تاسیساتی در مریوان، در استان کردستان، که ادعا شده در آنجا احتمالا «آزمایشات انفجاری قوی» صورت گرفته است، را رد کرد و گفتدسترسی به آن سایت به پیشرفت تحقیقات درباره فعالیتهای احتمالی تسلیحاتی ایران کمکی نخواهد کرد.
ایران از سال ۲۰۱۲ میلادی (۱۳۹۱ خورشیدی) گفته است بازرسان آژانس میتوانند از تاسیسات مریوان بازدید کنند. این ناحیه در نزدیکی مرز عراق قرار دارد و آژانس در آغاز بر این گمان بود که ممکن است محلی برای آزمایش مواد با درجه انفجاری بالا باشد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی آخر آبان ماه اعلام کرد درباره پیشنهاد ایران برای دسترسی بازرسان به سایت مریوان به بحث خواهد نشست. با این حال، به نظر می رسد که نگرانیهای مطرح شده تایید نشده است و آژانس علاقهای به بازدیداز آن مرکز ندارد و همچنان بر بازدید از تاسیسات پارچین، در جنوب تهران، اصرار دارد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی به نقل از برخی دیپلماتها نوشت ایران برای نخستین بار حدود دو سال پیش پیشنهاد کرد بازرسان به جای پارچین از مریوان دیدن کنند و آژانس بارها آن را رد کرده است. اما روز پنجشنبه این نظر را بطور علنی اعلام کرد.
این خبرگزاری همچنین از قول مدیر روابط عمومی این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد نوشت آژانس بیش از یک بار برای ایران توضیح داده است که پیشنهاد بازدید از سایت مریوان، نگرانیهای مربوط به آزمایشات احتمالی گسترده روی مواد با قدرت انفجاری بالا را برطرف نمیکند.
این تحقیقات ادعایی از گفتگوهای هستهای جاری ایران و شش قدرت جهانی مجزا است، اما شکست در انجام تحقیقات در این زمینه امیدها به رسیدن به توافق جامع را با تردید روبرو خواهد کرد، زیرا آمریکا میگوید توافق فقط درصورتی ممکن خواهد بود که آژانس از تحقیقات و نتایج نهایی رضایت داشته باشد.
پیشتر در روز پنجشنبه، یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از کشورهای عضو خواست ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار یورو (نزدیک ۵ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار) اعتبار اضافی، که برای ادامه نظارت بر تعهدات ایران بر اساس توافق موقت ژنو یا برنامه اقدام مشترک، مورد نیاز است را تصویب کنند.
کشورهای غربی و بویژه ایالات متحده به برنامه هستهای ایران با تردید نگاه میکنند و میگویند تهران در پوشش یک برنامه صلحآمیز درصدد دستیابی به توانایی ساخت سلاح هستهای بوده است. ایران این اتهام را رد میکند و هدف برنامه هستهای آن کشور تولید برق و کاربردهای فناوری هستهای در زمینههایی مانند پزشکی و کشاورزی است.
ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین، و آلمان گفتگوهای خود را از سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت معتدل حسن روحانی پس از یک دوره رکود چند ساله از سر گرفتند و پس از مدت کوتاهی در ژنو سوئیس به یک توافق موقت دست یافتند، که بخشهایی از فعالیتهای اتمی ایران را در ازای کاهش بخشی از تحریمها محدود میکند.
دو طرف تاکنون دو بار مهلت تعیین شده برای رسیدن به یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هستهای ایران را تمدید کردهاند و در آخرین مورد و با پایان یافتن دومین مهلت مقرر سوم آذر ماه، توافق کردند این گفتگوها را تا ۹ تیرماه سال آینده (۳۰ ژوئن ۲۰۱۵) تمدید کنند.