هیات نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز سهشنبه در بیانیهای اعلام کرد مدارکی را به آژانس ارائه کرده که نشان میدهند شواهد و مدارک مرتبط با ادعای انجام تحقیقات درباره سلاحهای هستهای در ایران «ساختگی و پر از اشتباه» است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این بیانیه همچنین اتهام مطرح شده مبنی بر اینکه تهران جلوی تحقیقات بازرسان آژانس درباره آنچه که آژانس «ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای ایران» میخواند را گرفته است، مردود دانسته و گفته ایران توضیحات دقیقی در این زمینه به آژانس ارائه کرده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود در ماه نوامبر (آبان ماه) اعلام کرد که ایران از ارائه پاسخ به پرسشهای مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای خود، خودداری میکند و خواستار پاسخگویی تهران به پرسشهای آژانس در این زمینه شده بود.
در بیانیه ایران، که روی وبسایت آژانس نیز منتشر شده است، با این ادعا که هرگز هیچ مدرک مستدلی در مورد ابعاد احتمالی نظامی در برنامه هستهای ایران وجود نداشته، میگوید مقامهای ایرانی در جریان دیدارهای خود با مسئولان آژانس در ماههای اکتبر و نوامبر، بخشی از مدارکی که ثابت میکنند مدارک مورد استناد آژانس جعلی هستند را به آنها ارائه کردهاند.
ایران میگوید برنامه هستهای آن کشور اهداف صلحآمیز داشته و به منظور تولید برق، و نیز کاربرد فناوری هستهای در امور پزشکی و کشاورزی تهیه شده است. کشورهای غربی نسبت به ماهیت فعالیتهای اتمی ایران تردید دارند و میگویند در پوشش یک برنامه صلحآمیز به دنبال دستیابی به توانایی ساخت سلاح هستهای است.
نماینده آمریکا در آژانس نیز اواخر آبان ماه و در آستانه برگزاری آخرین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ پیش از پایان مهلت قبلی برای رسیدن به توافق جامع(سوم آذر)، در گفتگویی با خبرنگاران در وین گفت واشنگتن از این که تهران تاکنون نتوانسته در زمینه ادعاهای مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای خود با آژانس وارد تعامل سازندهای شود، ناامید شده است.
بیش از یک دهه است که گفتگوهای ایران و غرب بر سر ماهیت برنامه هستهای تهران ادامه دارد و تاکنون به نتیجه مشخصی که دو طرف را راضی کند، نرسیده است. در پی روی کار آمدن دولت حسن روحانی در اواسط سال گذشته و تغییر رویکرد ایران در عرصه سیاست خارجی، به ویژه در پرونده هستهای، گفتگوهای ایران و قدرتهای جهانی پس از یک دوره رکود چند ساله، از سر گرفته شد.
دو طرف پس از گذشت مدت کوتاهی در ژنو سوئیس به یک توافق موقت دست یافتند که بر مبنای آن شش ماه فرصت داشتند تا به توافقی جامع بر سر برنامه هستهای ایران دست یابند. در پی نرسیدن توافق، این گفتگوها به مدت چهار ماه دیگر و ۳ آذر ۱۳۹۳، یعنی سالگرد توافق ژنو، تمدید شد.
با وجود تلاش طرفین برای رسیدن به یک توافق جامع تا پیش از مهلت تعیین شده جدید و باقی ماندن اختلافات بر سر برخی موارد عمده، دو طرف تصمیم گرفتند با وجود ارائه ایدههای جدید، مهلت این گفتگوها را به مدت هفت ماه دیگر، یعنی تا ۱۰ تیرماه ۱۳۹۴ (۳۰ ژوئن ۲۰۱۵) تمدید کنند.
دفاع ظریف از تمدید گفتگوها
تمدید دوباره گفتگوهای هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان، واکنشهای متفاوتی را در پی داشت و به ویژه جناحهای منتقد دو دولت ایران و آمریکا، ضمن ابراز بدبینی به نتیجه این مذاکرات، از تمدید آن انتقاد کردند.
وزیر امور خارجه ایران روز سهشنبه در جمع گروهی از دانشجویان در تهران گفت برای نوشتن جزئیات توافق نیاز به تمدید داشتیم و این فرصت هفت ماهه برای فراهم کردن زمان مناسب برای است، هرچند که اکثر مذاکرهکنندگان معتقدند که «زمان لازم برای رسیدن به توافق، بسیار کمتر از این زمان است.»
به گزارش ایرنا، محمدجواد ظریف در همایشی تحت عنوان «دیپلماسی هستهای» در دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که کسی نباید نگران شود که مذاکرات ما فراز و نشیب داشته باشد و کسی هم نباید زیادی خوشحال شود و ننویسد «هیچ»، تاکید کرد «کسی که این چیزها را میگوید مذاکره را متوجه نیست.»
اشاره آقای ظریف به روزنامه اصولگرای وطن امروز است که یک روز پس از پایان مذاکرات وین، با حروف درشت تیتر زد «هیچ!» و نیمه پائین صفحه اول آن شماره را هم سفید باقی گذاشت؛ اقدامی که به گفته برخی رسانهها برای بیان شکست تلاشهای دولت برای لغو تحریمها و نیز به منظور نشان دادن سانسور و اجبار به تبعیت از آن، مورد استفاده قرار گرفته است.
جناح تندرو و مخالف دولت حسن روحانی، به گفتگوهای ایران و گروه ۱+۵، به ویژه مذاکرات دیپلماتهای ایران و آمریکا، با دیده تردید نگاه کرده و این ادعا را مطرح میکنند که غرب قابل اعتماد نیست و نمیتوان با آن به توافقی که مد نظر جمهوری اسلامی است دست یافت.
رئیس هیات مذاکرهکننده ایران در ادامه با بیان این که مذاکرات به «پایان موفقیتآمیز» خود نزدیک شده است، گفت «در طول ۱۰ سال گذشته تا بدین حد به حل و فصل موضوع هستهای نزدیک نبودهایم.»