در حالی که اد رویس، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، ایران را به «تقلب» در مذاکرات هستهای و نقض تحریمها در حین برگزاری مذاکرات متهم میکند، مقامهای سازمان انرژی اتمی ایران، تلاش برای ایجاد تجهیزات جدید هستهای را نقض توافق ژنو نمیدانند.
رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا روز دوشنبه ۸ دسامبر طی بیانیهای با اشاره به گزارشهایی مبنی بر تلاش ایران برای خرید تجهیزات نیروگاه آب سنگین اراک و نصب سانتریفیوژهای جدید گفت که «ایران نگرانیهای ما نسبت به غنی سازی را رفع نکرده است».
این عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا گفت که گزارشهای اخیر «نشان میدهد رژیم ایران متقلب است» او اضافه کرد: «مهلت مذاکرات دو بار تمدید شده است. با وجود اینکه ایران فریبکاری میکند و در مذاکرات انعطاف نشان نمی دهد، مقامات ما با خوشبینی به مذاکرات ادامه میدهند.» به گفته او «زمان برای اعمال فشار به ایران با وضع تحریمهای بیشتر در حال سپری شدن است.»
نشریه فارن پالیسی روز دوشنبه در مقالهای از وجود گزارشهایی مبنی بر تلاش ایران برای خرید تجهیزات جدید به منظور تجهیز رآکتور آب سنگین اراک خبر داد. گزارشهای دیگری که طی هفتههای اخیر منتشر شده بود حاکی از نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر در مراکز غنیسازی اورانیوم ایران بود.
این در حالیست که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز سهشنبه ۱۸ آذر به خبرنگاران گفت که خرید تجهیزات برای رآکتور آب سنگین اراک، بر خلاف تعهدات ایران در توافق موقت ژنو نیست چرا که بر اساس این توافق، ایران تعهد داده است که تجهیزات جدیدی راه اندازی نکند.
بدین ترتیب آقای کمالوندی معتقد است که خرید تجهیزات به معنی نصب و راهاندازی نیست و به همین دلیل تعهدات ایران نقض نشده است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران البته خرید تجهیزات برای رآکتور آب سنگین اراک را نه رد کرد و نه تایید.
از سوی دیگر، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز روز سهشنبه با اشاره به راهاندازی نسل جدید ۸ سانتریفیوژهای ایران که ۲۴ سو توان غنیسازی دارد، گفت که این سانتریفیوژها تا زمانی که مذاکرات ادامه دارد مورد تست شیمیایی یعنی آزمایش با تزریق اورانیوم غنی شده، قرار نمیگیرند.
آقای صالحی گفت: «تصمیم برای تزریق نکردن گاز به نسل ۸ سانتریفیوژها هر چند نانوشته است اما تفاهمی است که برای مدت زمان مذاکرات صورت گرفته است و ما مقید به آن هستیم. چرا که دنبال تحریک و پیچیده کردن روند مذاکرات نیستیم و منتظریم ببینیم سرانجام مذاکرات چه خواهد بود».
به این ترتیب مقامات اتمی ایران نقض تعهدات خود در توافق موقت ژنو را رد کردند. اما در پاسخ به این سوال که چرا ایران با وجود اینکه تعهد داده تجهیزات جدیدی را به بهرهبرداری نرساند، همچنان در پی مستقر کردن این تجهیزات در مراکز خود است، رضا تقی زاده کارشناس حوزه انرژی به صدای آمریکا گفت که ایران میخواهد نشان دهد که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، آماده است تا برنامه توسعه اتمی خود را به سرعت پیش ببرد.
به این ترتیب به نظر میرسد اگر چه ایران خود را به تعهدات توافق ژنو پایبند نشان میدهد اما در پی آن است که آمادگی خود را برای شرایط پس از مذاکرات نیز حفظ کند.