ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

អង្គការ UNICEF រកឃើញ​ថា ក្មេង​ជំទង់​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​៧​នាក់​មាន​វិបត្តិ​ផ្លូវចិត្ត​ដោយសារ​វិបត្តិ​កូវីដ១៩


រូបឯកសារ៖ សិស្សានុសិស្ស​ពាក់ម៉ាស់​ដើម្បី​បង្ការ​កុំ​ឲ្យ​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ១៩ មុន​ពេល​ពួកគេ​ចូល​រៀន​វេន​ព្រឹក​នៅ​វិទ្យាល័យ​មួយ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ ថ្ងៃ​អង្គារ ទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ​២០២០។ (AP Photo/Heng Sinith)
រូបឯកសារ៖ សិស្សានុសិស្ស​ពាក់ម៉ាស់​ដើម្បី​បង្ការ​កុំ​ឲ្យ​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ១៩ មុន​ពេល​ពួកគេ​ចូល​រៀន​វេន​ព្រឹក​នៅ​វិទ្យាល័យ​មួយ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ ថ្ងៃ​អង្គារ ទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ​២០២០។ (AP Photo/Heng Sinith)

ការ​សិក្សា​មួយ​របស់​អង្គការ UNICEF និង​ UNFPA ដែល​ជា​បណ្តាញ​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​រកឃើញ​ថា​ ក្មេង​ជំទង់​នៅកម្ពុជា​ម្នាក់ក្នុង​ចំណោម​៧​នាក់​ដែលមានអាយុ​ចន្លោះ​ពី​១០ទៅ​១៩​ឆ្នាំ ​ទទួល​រង​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​បណ្តាល​មកពី​ការបិទ​សាលា​រៀនអំឡុងវិបត្តិ​ជំងឺ​កូវីដ១៩។

របាយការណ៍​របស់​អង្គការ UNICEF ដែល​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១០ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០២៣ បង្ហាញ​ថា នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២ មនុស្ស​ប្រមាណ​៩០០​នាក់​នៅ​កម្ពុជា​ ​បាន​ធ្វើ​អត្ត​ឃាត ដែល​ភាគ​ច្រើន​មាន​អាយុចន្លោះ​ពី​១៥ទៅ​១៩​ឆ្នាំ​ ហើយ​នៅ​ទូទាំង​សកល​លោក​ អត្ត​ឃាត​ជា​មូល​ហេតុ​នាំ​មុខ​គេ​ទី​៤នៃ​ការ​ស្លាប់​ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស​វ័យ​ក្មេង។

របាយការណ៍​ដដែល​បន្ត​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​ប្រមាណ​ជា​កន្លះ​លាន​នាក់ ​ទទួល​រង​ផល​ប៉ះពាល់​ដោយ​សារ​វិបត្តិ​បាក់​ទឹកចិត្ត ឬ​ការ​ថប់​បារម្ភ​ដែល​ជា​កត្តា​រួម​ចំណែក​ដ៏ធំចំពោះ​ការ​ធ្វើ​អត្តឃាត ហើយ​ប្រមាណ​ជា​៥៨​%​នៃ​សិស្ស​នៅ​ថ្នាក់​មធ្យម​សិក្សា​ទទួល​រង​បញ្ហា​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត យ៉ាង​ហោច​ណាស់មួយ​ករណី បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​បិទ​សាលារៀនយ៉ាង​យូរ ដោយ​សារ​តែ​ជំងឺ​កូវីដ១៩។

អង្គការ​ UNICEF បញ្ជាក់​ថា៖ «ជំងឺ​រាត​ត្បាត​កូវីដ១៩​នេះ បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​គ្រួសារជិត​កន្លះ​លាន​ធ្លាក់​ខ្លួន​ក្នុង​ភាព​ក្រីក្រ ដោយ​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួក​គេ​កាន់​តែ​ងាយ​រង​គ្រោះ ហើយ​ករណី​រំលោភ​បំពាន​ និង​អំពើ​ហិង្សា​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​យេន​ឌ័រ​កើន​ឡើង​កាន់​តែ​ច្រើន ដោយ​កុមារ ​និង​ក្មេង​ជំទង់​ប្រមាណ​៤០%​ បាន​ទទួល​រង​អំពើ​ហិង្សា និង​ការ​បំពាន​ផ្លូវកាយ និង​ផ្លូវ​ចិត្ត រួម​ទាំង​ការ​រំលោភ​បំពាន​ផ្លូវ​ភេទ​ និង​ការ​គំរាម​កំហែង​ផង​ដែរ»។

លោក មាស ប៊ុន​លី មន្ត្រី​ទំនាក់​ទំនង​នៃ​អង្គការ​ UNICEF ប្រាប់​វីអូអេ​ថា មូល​ហេតុ​ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​ក្មេង​ជំទង់​ទទួល​រង​វបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​គឺ​បណ្តាល​មក​ពី​បញ្ហា​នានា​រួម​មាន បញ្ហា​គ្រួសារ សង្គម និង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​អ៊ីនធឺណិត​ជា​ដើម។ លោក​ថា នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ពុំ​ទាន់​សូវ​មាន​សេវា​គាំទ្រ​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​ទូលំ​ទូលាយ​របស់​ក្មេង​ជំទង់​នៅ​ឡើយ​ទេ ហើយ​វា​ក៏​អាច​ជះ​ផល​ប៉ះ​ពាល់​មួយ​ចំនួន​ទៅ​ដល់​សុខភាព​ និង​ការ​រស់​នៅ​របស់​ក្មេង​ជំទង់​ និង​សង្គម​ជា​រួម​ផង​ដែរ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «នៅ​ពេល​ដែល​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​គាត់​ជួប​បញ្ហា​គឺ​មាន​ន័យ​ថា​ សុខភាព​ទូទៅ​របស់​គាត់​ក៏​មាន​បញ្ហា​ដែរ​ ពីព្រោះ​ថា​ សុខុមាលភាព​គឺ​សំដៅ​ទៅ​លើ​ទាំង​ផ្លូវ​កាយ​ ទាំង​ផ្លូវ​ចិត្ត។ អ៊ីចឹង​នៅ​ពេល​ដែល​យុវជន​ពុំ​មាន​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​ ឬ​សុខុមាល​ភាព​ល្អ​ពេញ​លេញ​ វា​ប៉ះ​ពាល់​ទៅ​នឹង​សង្គម​ច្រើន​ណាស់​រួម​ទាំង​បញ្ហា​ផល​ខ្លួន​ គ្រួសារ​គាត់​ រួម​ទាំង​ការ​សិក្សា​ ការ​ចូល​រួម​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​ អាក្រក់​ជាង​នេះ​ទៀត​អាច​បង្កើត​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទៅ​ដល់​សង្គម​ផង​ដែរ»។

លោក​បន្ថែម​ថា អង្គការ​ UNICEF បាន​ចាប់​ផ្តើម​យុទ្ធនាការ​អប់រំ​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​ទៅ​មនុស្ស​ទូទៅ​តាម​រយៈ​អនឡាញ ឱ្យ​ទទួល​បាន​ការ​យល់​ដឹង​ពី​ការ​ថែ​ទាំ និង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ពី​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​ពួក​គេ។ លោក​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា UNICEF និង​UNFPA ធ្វើ​ការ​យ៉ាង​ជិត​ស្និទ្ធ​ជាមួយ​ក្រសួង​សុខាភិបាល​កម្ពុជា ក្នុង​ការ​ផ្តល់​ការ​ថែ​ទាំ​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​ឱ្យ​បាន​គ្រប់​គ្រាន់​សម្រាប់​កុមារ​វ័យ​ជំទង់ ​យុវជន​ និង​មនុស្ស​ទូទៅ​ដោយ​មិន​មាន​ការ​រើស​អើង​ដើម្បី​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធភាព។

បើ​តាម​លោក មាស ប៊ុនលី រដ្ឋាភិបាល និង​ភាគី​ពាក់​ព័ន្ធ​ទាំង​អស់​ត្រូវ​ចូល​រួម​សហការ រួម​ទាំង​សាមី​ខ្លួន និង​ក្រុម​គ្រួសារ ហើយ​អ្នក​ដែល​ទទួល​រង​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ត្រូវ​ក្លាហាន​ក្នុង​ការ​និយាយ​ចេញ​នូវ​បញ្ហា​របស់​ខ្លួន​ ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​ជា​ដំណោះ​ស្រាយ​ណា​មួយ​ពី​អ្នក​ជំនាញ។ លោក​បញ្ជាក់​ទៀត​ថា ភាគី​ពាក់​ព័ន្ធ​នានា​គួរ​ដាក់​បញ្ចូល​សេវា​ថែទាំ និង​អប់រំ​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​នៅ​តាម​សាលា​រៀន និង​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ជាដើម ហើយ​ព្យាយាម​ពន្យល់​ថា​សុខភាព​ផ្លូវ​ជា​រឿង​ដែល​ធម្មតា និង​ចាំបាច់​ក្នុង​ទទួល​សេវា​ព្យាបាល​ថែទាំ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «យន្ត​ការ​ដែល​មាន​ប្រសិទ្ធ​ភាព​បំផុត​នោះ​គឺ​ ដំបូង​ត្រូវ​និយាយ​ចេញ​អំពី​បញ្ហា​សុខ​ភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​នេះ កុំ​គិត​ថា​វា​រឿង​ដែល​គួរ​ខ្មាសអៀន​ដែល​ទទួល​រង​នូវ​ការ​មាក់​ងាយ​ គឺ​ត្រូវ​តែ​និយាយ​ចេញ។ […] បន្ទាប់​ពី​ដឹង​ហើយ​យើង​ផ្តល់​ការ​គាំទ្រ​ បន្ទាប់​ពី​ការ​គាំទ្រ​ហើយ​ យើង​ត្រូវ​តែ​បញ្ចូល​នូវ​បញ្ហា​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​ទៅ​ក្នុង​សហគមន៍​ទៅ​ក្នុង​សាលា​រៀន ទៅ​ក្នុង​សេវា​កម្ម​នានា​ ដូច​ជា​នៅ​ក្នុង​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ជា​ដើម​ ទៅ​មណ្ឌល​ថែ​ទាំ​ធ្វើ​យ៉ាង​ម៉េច​ឱ្យ​វា​ក្លាយ​ជា​បញ្ហា​ដែល​ហៅ​ថា​ធម្មតា ដែល​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ពិសេស​យុវជន​ និង​កុមារ​គាត់​មាន​សិទ្ធិ​ទទួល​បាន»។

យុវជន លូ សុធារិទ្ធ សិស្ស​ថ្នាក់​ទី​១០​នៃ​វិទ្យាល័យ​ទួល​ប្រាសាទ​សែន​សុខ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា​ លោក​ធ្លាក់​ទឹក​ចិត្ត​ក្នុង​អំឡុង​ការ​បិទ​សាលា​រៀន​ក្នុង​រយៈ​ពេល​យូរ​កាល​ពី​វិបត្តិ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ដោយ​លោក​បាន​បាត់​បង់​អារម្មណ៍​ក្នុង​ការ​សិក្សា និង​មិន​អាច​ធ្វើ​អ្វី​បាន​ក្រៅ​ពី​សង្ងំ​នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ។

យុវជន​រូប​នេះ​ថ្លែង​ថា៖ «មាន​បង​បាក់​ទឹក​ចិត្ត​ត្រង់​ប៉ា​ម៉ាក់​គាត់​ចាប់​ផ្តើម​ថា មិន​បាច់​ខំ​រៀន​អី​ទៀត​ទេ​ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ហ្នឹង​គាត់​ឱ្យ​យើង​ឈប់​រៀន​សិន។ គាត់​ឱ្យ​យើង​ទៅ​ជួយ​ធ្វើ​ការងារ​គាត់​វិញ ហើយ​តែ​ពេល​ខ្លះ​យើង​លួច​រៀន​អី​តិចៗ»។

យ៉ាង​ណា​មិញ យុវជន​អាយុ​១៦​ឆ្នាំ​រូប​នេះ​លើក​ឡើង​ថា​ ក្រោយ​ជំងឺ​កូវីដ១៩​បាន​ស្ងប់​ស្ងាត់​ទៅ រូប​គេ​បាន​ត្រឡប់​ទៅ​សិក្សា​ក្នុង​ថ្នាក់​រៀន​ និង​បាន​ជួប​ជាមួយ​មិត្ត​ភ័ក្តិ​ជាធម្មតា ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ថាន​ភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​គេ​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ជា​មុន។

លោក ហឿ សេថុល ស្ថាបនិកសេវា​ព្យាបាល និង​អប់រំ​តាម​បែប​ចិត្ត​សាស្ត្រ​ (KCPS) និង​ជា​ប្រធាន​សមាគម​អ្នក​ប្រឹក្សា និង​ចិត្ត​សាស្រ្ត​កម្ពុជា​ (CACP) ប្រាប់​វីអូអេ​ថា ​វិបត្តិ​ ឬ​បញ្ហា​ផ្លូវ​ចិត្ត​ទៅ​លើ​ក្មេង​ជំទង់​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ កើត​មាន​មុន​ជំងឺ​រាត​ត្បាត​កូវីដ​១៩ បង្ក​ឡើង​ដោយកង្វះ​ការ​គាំទ្រ​ពី​គ្រួសារ និង​បរិបទ​របស់​សង្គម។ លោក​បន្ត​ថា​ វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ក៏​អាច​ឆ្លង​ពី​មួយ​ជំនាន់​ទៅ​មួយ​ជំនាន់ (Generation Trauma) ដែល​បង្ក​ឱ្យ​បុគ្គល​ម្នាក់​អាច​ផ្លាស់​ប្តូរ ឬ​មាន​បម្រែ​បម្រួល​អាកប្បកិរិយា​ផង​ដែរ។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ការ​សិក្សា​ជ្រាវ​ស្រាវ​គេ​ឃើញ​ថា វា​កើត​ឡើង​ចន្លោះ​៣​ជំនាន់​មក​ហើយ​ដែល​ឈាន​មក​ដល់​ក្មេង​វ័យ​ជំទង់​សម័យ​បច្ចុប្បន្ន​ហ្នឹង។ […] ហិង្សា​ចង់​និយាយ​ថា​ហិង្សា​ផ្នែក​រាង​កាយ ហិង្សា​ជាមួយ​នឹង​ប្រើ​ពាក្យ​មិន​សម​រម្យ​ដែល​ក្នុង​ភាសា​អង់​គ្លេស​យើង​ហៅ​ថា Emotional Abuse ការ​បំពាន​ផ្នែក​ផ្លូវ​ចិត្ត ឬ​ផ្នែក​អារម្មណ៍​ អា​ហ្នឹង​ជា​ផ្នែក​មួយ​ដែល​ផ្តល់​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​គាត់»។

បើ​តាម​លោក ហឿ សេថុល កត្តា​ដែល​អាច​បង្ក​ឱ្យ​ក្មេង​ជំទង់​ទទួល​រង​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ ក៏​អាច​បណ្តាល​មក​ពី​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​គ្រឿង​ស្រវឹង និង​ការ​សេព​គ្រឿង​ញៀនផង​ដែរ​។

អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​ចិត្ត​សាស្ត្រ​រូប​នេះ​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា​បច្ចុប្បន្ន​នេះ កម្ពុជា​មិន​សូវ​មាន​មន្ទីរ​ពេទ្យដែល​ផ្តល់សេវា​ពិគ្រោះ និង​ព្យាបាលអ្នក​មាន​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​ ជា​ហេតុ​ធ្វើ​ឱ្យ​ក្មេង​ជំទង់អាច​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ​ផ្នែក​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​តិចតួច​នៅឡើយ​។

លោក​ថ្លែង​ថា៖ «យើង​រក​ឃើញ​ថា​ជំទង់​មួយ​ចំនួន​ដែល​គាត់​បាន​ត្អូញ​ត្អែរ​ពី​បញ្ហា​ផ្នែក​ផ្លូវ​ចិត្ត​របស់​គាត់​ ហើយ​សួរ​គាត់​ថា​មាន​ទទូល​បាន​ការ​គាំទ្រ​ពី​ខាង​ណា​ទេ តើ​គាត់​មាន​ស្វះ​ស្វែង​រក​ការ​គាំទ្រ​ទេ​ គាត់​ថា​គាត់​ស្វះ​ស្វែង​រក​ការ​គំាទ្រ ប៉ុន្តែ​គាត់​រក​អត់​បាន។ យើង​ប្រើ​ពាក្យ​សាមញ្ញ​អ៊ីចឹង​រក​អត់​បាន ហើយ​និង​មិន​មាន​សេវា​គ្រប​ដណ្តប់​ដែល​ងាយ​ស្រួល​ឱ្យ​គាត់​ទេ វា​ជា​ផ្នែក​មួយ​ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ថា​វា​ខ្វះ​សេវា»។

អ្នក​ជំនាញ​ចិត្ត​សាស្ត្រ​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា​ក្រសួង​សុខា​ភិបាល និង​ក្រសួង​អប់រំ​គួរ​មាន​យន្ត​ការ​ផ្តល់​ការ​គាំទ្រ និង​សេវា​ពិគ្រោះ​ផ្នែក​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត​ពី​អ្នក​ជំនាញ​នៅ​តាម​សាលា​រៀន ដោយ​មាន​ការ​តាម​ដាន​ឱ្យ​ជាប់​លាប់​ ជាពិសេស​ចំពោះ​សិស្ស​សាលា​ពី​ថ្នាក់​បឋម​សិក្សា​ ដល់​ថ្នាក់​វិទ្យាល័យ។

លោក ឈិត សុផល ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត និង​ការបំពាន​គ្រឿង​ញៀន បដិសេធ​មិន​ធ្វើ​អត្ថាធិប្បាយ ដោយ​ប្រាប់​ឱ្យ​ទៅ​សួរ​អ្នកស្រី ឱ វណ្ណ​ឌីន រដ្ឋ​លេខាធិការ និង​ជា​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​សុខា​ភិបាល។ ប៉ុន្តែ​អ្នកស្រី ឱ វណ្ណ​ឌីន មិនឆ្លើយ​តបនឹង​សំណួរ​របស់​វីអូអេ រហូត​មក​ដល់ថ្ងៃ​ចន្ទ​នេះ។

យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់​អគ្គ​ស្នង​ការ​នគរបាល​ជាតិ​កម្ពុជា​ ករណី​អត្តឃាត​ក្នុង​ប្រទេស​កំពុង​កើន​ឡើង ជាមួយ​ការ​ប៉ុន​ប៉ង​ធ្វើ​អត្តឃាត​ចំនួន​៤៧៣​លើក ក្នុង​រយៈ​ពេល​៣ខែ​នៃ​ឆ្នាំ​២០២៣ ក្នុង​នោះ​មាន​៤៦៨​នាក់​បាន​ស្លាប់ និង​៦​នាក់​រង​របួស។ ដោយ​ក្នុងឆ្នាំ​២០២២ នៅ​ពេល​ដែល​ករណី​ចំនួន​៨៨៣​ត្រូវ​បាន​រាយការណ៍​ ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​មាន​អ្នក​ស្លាប់​ចំនួន​៨៧៣​នាក់ និង​របួស​១៣​នាក់។

លោក ហឿ សេថុល ​ប្រធាន​សមាគម​អ្នក​ប្រឹក្សា និង​ចិត្ត​សាស្រ្ត​កម្ពុជា បានប៉ាន់​ស្មាន​ថា​នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣ នឹង​មាន​ការ​ធ្វើ​អត្តឃាត​ជាង​១,០០០​ករណី ជាពិសេស​ងាយ​កើត​លើ​មនុស្ស​វ័យ​ជំទង់​ដែល​អាច​បង្ក​ឡើង​ដោយ​វិបត្តិ​ផ្លូវ​ចិត្ត​៕

XS
SM
MD
LG