ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

អ្នក​ជំនាញ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​កម្ពុជា​ព្យួរ​«ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារព័ត៌មាន»


រូបឯកសារ៖ អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​លោក ​Vitit Muntarbhorn ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២។
រូបឯកសារ៖ អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​លោក ​Vitit Muntarbhorn ថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២។

​«ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន» ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ដោយ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន ​កាល​ពី​ដើម​ខែ​សីហា។​ នេះ​បើ​យោង​តាម​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​មួយ​របស់​អ្នក​ជំនាញ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ ​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ ក្នុង​នោះ​មាន​អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា​លោក ​Vitit Muntarbhorn ​ផង​ដែរ។​

អ្នក​ជំនាញ​ផ្សេង​ទៀត​មាន​ដូច​ជា​អ្នកស្រី​ Irene Khan​ អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​ទទួល​បន្ទុក​សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញ​មតិ ​និង​អ្នកស្រី ​Gina Romero​ អ្នក​រាយ​ការណ៍​ពិសេស​ទទួល​បន្ទុក​សេរីភាព​នៃ​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​ដោយ​សន្តិវិធី ​និង​សមាគម។​

នៅ​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​នោះ ​អ្នក​ជំនាញ​បញ្ជាក់​ថា​ ក្រសួង​ព័ត៌មាន​បាន​ដាក់​សេចក្តី​ព្រាង​ធម្មនុញ្ញ​នេះ​ជា​សាធារណៈ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី ​២៤​ ខែ​កក្កដា ​ហើយ​ប្រកាស​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​ ៦​ ខែ​សីហា ​ឆ្នាំ​ ២០២៤។​ ពួក អ្នក​ជំនាញ​បញ្ជាក់​ថា​ «មិន​មាន​ការ​ពិភាក្សា​ផ្តល់​យោបល់​ទូលំទូលាយ​ឡើយ» ​ហើយ​អ្នក​ពាក់ព័ន្ធ​ពីរ​បី​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ​មាន​ពេល​វេលា​តែ​៩​ថ្ងៃ​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​យោបល់។​ អ្នក​ជំនាញ​បន្ថែម​ថា​ ៤ ​ថ្ងៃ​ ក្រោយ​ការ​ផ្តល់​យោបល់ ​ធម្មនុញ្ញ​នោះ​ត្រូវ​បាន​ប្រកាស​ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​ជា​ផ្លូវ​ការ​ដោយ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​ ៦ ​ខែ​សីហា។​

អ្នក​ជំនាញ​បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ពិនិត្យ​មើល​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ ដើម្បី​កែ​ប្រែ​ធម្មនុញ្ញ​នេះ ​និង​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​គ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ​ដំណើរ​ការ​ដែល​មាន​តម្លាភាព ​និង​ពេល​វេលា​គ្រប់គ្រាន់​ក្នុង​ការ​ផ្តល់​យោបល់។​

សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​បញ្ជាក់​ថា៖​ «ពួក​គេ​[អ្នក​ជំនាញ]​កត់​សម្គាល់​ថា​ ក្រម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​វិជ្ជាជីវៈ​គួរ​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ដោយ​ផ្ទាល់ ​ជាជាង​តាម​រយៈ​ដំណើរ​ការ​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​ក្រសួង​[ព័ត៌មាន]​ ហើយ​រាល់​យន្តការ​តាមដាន​ឬ​ក៏​ត្រួត​ពិនិត្យ​ដែល​ស្នើ​ឡើង​ណា​មួយ ​គួរ​តែ​ជា​យន្តការ​ឯករាជ្យ​ពី​អាជ្ញាធរ។ ​មិន​មាន​ការ​ធានា​ណាមួយ​ដែល​ចែង​ក្នុង​ធម្មនុញ្ញ​នេះ​ឡើយ»។​

អ្នក​ជំនាញ​អំពាវនាវ​ដល់​កម្ពុជា​ដែល​ជា​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​នៃ​កតិកា​សញ្ញា​អន្តរជាតិ​ស្តីពី​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ និង​សិទ្ធិ​នយោបាយ​ «គួរ​តែ​ធានា​ថា​ ការ​រឹត​បន្តឹង​ណាមួយ​ត្រូវ​គោរព​តាម​ការ​ចែង​នោះ ​ជាពិសេស​មាត្រា​១៩ ​និង​មាត្រា​២០»។​ ​

អ្នក​ជំនាញ​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ក៏​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ការពារ​ និង​លើក​កម្ពស់​សារ​ព័ត៌មាន​ចម្រុះ ​សេរី​ និង​ឯករាជ្យ ​ដែល​ជា​សសរ​ស្តម្ភ​នៃ​លទ្ធិ​ប្រជា​ធិបតេយ្យ។​

លោក ​ណុប វី នាយក​ប្រតិបត្តិ​នៃ​សមាគម​ខេមបូចា ​ថ្លែង​ថា​ កន្លង​ទៅ​ស្ថាប័ន​របស់​លោក​ក៏​មើល​ឃើញ​ចំណុច​មួយ​ចំនួន​ដែល​ត្រូវ​កែ​ប្រែ ​ប៉ុន្តែ​លោក​ថា​ ស្ថាប័ន​មិន​មាន​ឱកាស​ ដោយសារ​ការ​ផ្តល់​ពេល​វេលា​ដើម្បី​ប្រមូល​ធាតុ​ចូល​មាន​តិច​តួច​បំផុត។​

លោក​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖​ «ចំណុច​ដែល​យើង​ចង់​លើក​ឡើង​ ចំណុច​ដែល​យើង​ចង់​ស្នើ​ឡើង ​គឺ​ថា ​មិន​ទាន់​ត្រូវ​បាន​យក​ទៅ​ជជែក​ ហើយ​ពិភាក្សា​ឱ្យ​បាន​ផុសផុល​និង​ប្រកប​ដោយ​ផ្លែផ្កា»។​

បើ​តាម​លោក​ ណុប វី ​ក្រម​សីលធម៌​ ឬ​ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​បែប​នេះ ​គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​រៀបចំ​ឡើង​ដោយ​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន ​ជា​ជាង​ក្រសួង​ព័ត៌មាន ​ដោយ​លោក​មើល​ឃើញ​ថា​ ការ​រៀបចំ​ឡើង​ដោយ​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​អាច​ធានា​ថា​មិន​មាន​ការ​រឹតត្បិត។​

លោក​ ទេព អស្នារិទ្ធ ​អនុ​រដ្ឋ​លេខាធិការ​និង​ជា​អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ ថ្លែង​ថា​ ការ​អំពាវនាវ​ឲ្យ​ព្យួរ​ធម្មនុញ្ញ​នេះ​ «មិន​ផ្តល់​តម្លៃ​ដល់​ឆន្ទៈ​និង​ការ​ឯកភាព​រួម» ​របស់​តួអង្គ​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​សោត​ទស្សន៍​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ​លោក​បន្ថែម​ថា​ អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​ទាំង​អាជីព​និង​មិន​អាជីព​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក៏​បាន​ស្នើ​សុំ​កូន​សៀវភៅ​ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​នេះ​យក​ទៅ​មើល​ផង​ដែរ។​

លោក​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖​ «ដូច្នេះ​អាកប្បកិរិយា​របស់​អ្នក​ជំនាញ​របស់​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ពេល​នេះ​ជា​បរាជ័យ​ដ៏ធំ​មួយ ​ហើយ​ពុំ​បាន​ផ្តល់​តម្លៃ​ដល់​ក្រសួង​ព័ត៌មាន​ក្នុង​នាម​ជា​សេនាធិការ​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​បាន​បំពេញ​តួនាទី​របស់​ខ្លួន​ក្នុង​ការ​សម្រប​សម្រួល​ដំណើរ​ការ​រៀបចំ​នីតិវិធី​ក្នុង​ការ​តាក់តែង ​ការ​ពិគ្រោះ​យោបល់​ និង​ការ​ប្រមូល​ធាតុចូល​ពី​គ្រប់​តួអង្គ​និង​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់​សម្រាប់​រៀបចំ​ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន ​ចាប់​ផ្តើម​តាំង​ពី​ដំណាក់​កាល​ដំបូង​រហូត​ដល់​ពេល​បញ្ចប់ ​រហូត​ទទួល​បាន​លទ្ធផល​ជា​ផ្លូវការ​នេះ»។​

មាត្រា​១១ ​នៃ​ធម្មនុញ្ញ​បាន​ចែង​ថា​ អ្នក​អនុវត្ត​សកម្ម​ភាព​ក្នុង​វិស័យ​ព័ត៌មាន​និង​សោត​ទស្សន៍​ត្រូវ​ផ្ដល់​អាទិភាព​ដល់​ព័ត៌មាន​ដែល​ផ្តល់​សារៈ​ប្រយោជន៍​ដល់​សង្គម​ជាតិ​ជា​ទូទៅ ​និង​ចៀស​វាង​ការ​ចុះ​ផ្សាយ​ ​ដែល​បង្ក​ផល​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​សន្តិភាព ​សន្តិសុខ​ជាតិ​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សាធារណៈ ​សុខដុមនីយ​កម្ម​សាសនា ​ប្រពៃណី​ទំនៀម​ទម្លាប់​ល្អ​របស់​សង្គម​ជាតិ ​និង​សិទ្ធិ​អ្នក​ដទៃ។​

មាត្រា​១៣ ​ចែង​ថា​ បុគ្គល ​ឬ​អ្នក​គ្រប់គ្រង​អង្គភាព ​ដែល​អនុវត្ត​សកម្ម​ភាព​ក្នុង​វិស័យ​ព័ត៌មាន​និង​សោត​ទស្សន៍​ត្រូវ​ចៀស​វាង​ការ​បំផុស ​ញុះញង់​ ឬ​គាំទ្រ​ព័ត៌មាន​ ដែល​ញុះញង់​ឱ្យ​មាន​ការ​រើស​អើង ​និង​ការ​ស្អប់​ខ្ពើម​លើ​ជាតិ​សាសន៍ ​ពណ៌​សម្បុរ​ ឋានៈ​ក្នុង​សង្គម​ឬ​និន្នាការ​នយោបាយ​ជា​ដើម​និង​ ចៀស​វាង​ញុះ​ញង់​ឱ្យ​មាន​ការ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ល្មើស​ច្បាប់ ​ឬ​អំពើ​ដែល​ប៉ះពាល់​ដល់​សន្តិភាព​ សន្តិសុខ​ជាតិ ​សណ្តាប់​ធ្នាប់​សាធារណៈ ​សុខដុមនីយ​កម្ម​សាសនា ​ប្រពៃណី​ទំនៀម​ទម្លាប់​ល្អ​របស់​សង្គម​ជាតិ​ និង​សិទ្ធិ​អ្នក​ដទៃ​ហើយ​ក៏​ត្រូវ​ចៀស​វាង​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​អធិប​តេយ្យ​ជាតិ ​បូរណ​ភាព​ដែនដី ​ឬ​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​ប្រទេស​ដទៃ។​

ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន​ក៏​ចែង​អំពី​ការ​លើក​កម្ពស់​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ពិត ​ត្រឹម​ត្រូវ​ គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ ​ប្រកប​ដោយ​តុល្យ​ភាព ​និង​មាន​ប្រភព​ច្បាស់លាស់ ​ព្រមទាំង​ចូល​រួម​បង្ការ ​ទប់​ស្កាត់ ​និង​ប្រឆាំង​ដំណឹង​ក្លែង​ក្លាយ​ ព័ត៌មាន​ក្លែង​បន្លំ ​ព័ត៌មាន​បំភ្លៃ ​ព័ត៌មាន​ភាន់​ច្រឡំ ​ព័ត៌មាន​ដែល​មាន​លក្ខណៈ​ខុស​ពី​ការណ៍​ពិត​ដើម្បី​ធានា​ភាព​ជឿ​ជាក់ ​និង​ទុក​ចិត្ត​ក្នុង​សង្គម​ជាតិ​ទាំងមូល​ សំដៅ​លើក​កម្ពស់​វិស័យ​សារ​ព័ត៌មាន។​

កាល​ពី​ដើម​ខែ​សីហា​ រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ព័ត៌មាន ​លោក ​នេត្រ ភក្ត្រា ​បាន​ថ្លែង​ការពារ​ថា ​«ធម្មនុញ្ញ​វិជ្ជាជីវៈ​សារ​ព័ត៌មាន»​មិន​មាន​ការ​ចាប់​បង្ខំ​ឱ្យ​អនុវត្ត​ដូច​ច្បាប់​ឡើយ ​ហើយ​លោក​ថា​ នេះ​គ្រាន់​តែ​ជា​ឯក​សារ​តម្រង់​ទិស​ដល់​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។​

គួរ​បញ្ជាក់​ថា​ កម្ពុជា​ស្ថិត​នៅ​លំដាប់​លេខ​រៀង​ទី​ ១៥១ ​ក្នុង​ចំណោម​ ១៨០ ​ប្រទេស ​ដែល​មាន​ន័យ​ថា​ សេរី​ភាព​សារ​ព័ត៌មាន​បន្ត​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​អាក្រក់​ ដោយ​សារ​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​លើ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ឯករាជ្យ។ ​នេះ​បើ​តាម​របាយ​ការណ៍​ស្តីពី​សន្ទទស្សន៍​សេរី​ភាព​សារ​ព័ត៌មាន ​ដែល​ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ខែ​ឧសភា ​ដោយ​អង្គការ​អ្នក​កាសែត​គ្មាន​ព្រំដែន​ (Reporters Without Borders)​ដែល​ជា​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​នៅ​លើ​ពិភព​លោក៕​

វេទិកា​បញ្ចេញ​មតិ

XS
SM
MD
LG