នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែឧសភា បានចូលរួមរំលែកទុក្ខដល់ក្រុមគ្រួសាររបស់សកម្មជនវ័យក្មេងដែលបានស្លាប់នៅក្នុងការឃុំឃាំង បន្ទាប់ពីបានធ្វើកូដកម្មអត់អាហារអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ ចំពេលមានការជជែកដេញដោលជាសាធារណៈអំពីប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់ប្រទេសនេះ។ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មាន AP។
នាង Netiporn “Bung” Sanesangkhom អាយុ ២៨ ឆ្នាំ បានទទួលមរណភាពនៅថ្ងៃទី ១៤ ខែឧសភា បន្ទាប់ពីបានគាំងបេះដូង ខណៈពេលដែលនាងកំពុងត្រូវបានឃុំខ្លួននៅមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំកែប្រែស្ត្រីនៅទីក្រុងបាងកក ក្រោមបទចោទប្រកាន់ដែលរួមបញ្ចូលការប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។ នាងបានធ្វើកូដកម្មអត់អាហារដើម្បីតវ៉ានឹងការដកវិញនូវការទទួលប្រាក់ធានានៅក្រៅឃុំក្នុងខែមករា។
ការស្លាប់របស់នាងបានជំរុញឱ្យមានការអំពាវនាវឱ្យពិនិត្យឡើងវិញនូវដំណើរការតុលាការដែលបើកផ្លូវឱ្យឃុំខ្លួន រយៈពេលបន្តមុនពេលសវនាការ សម្រាប់អ្នកដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសបណ្តាលមកពីហេតុផលនយោបាយ និងបទឧក្រិដ្ឋអហិង្សា។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីលោក Srettha Thavisin បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ការស្លាប់របស់នាង Netiporn គឺជាការបាត់បង់ដែលគ្មាននរណាម្នាក់ចង់បាន ហើយបាននិយាយថា លោកបានបញ្ជាឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ស៊ើបអង្កេត។
មន្ត្រីមកពីនាយកដ្ឋានអប់រំកែប្រែបាននិយាយក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែឧសភាថា ខណៈនាង Netiporn ហាក់ដូចជាអស់កម្លាំង បន្ទាប់ពីកូដកម្មអត់អាហារយូរនោះ នាងបានធូរស្បើយ ហើយមិនមានសញ្ញាដែលថា នាងនឹងវិវត្តទៅជាមានស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ ហើយថា ពួកគេបានធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាង ដើម្បីព្យាយាមជួយសង្គ្រោះជីវិតរបស់នាង។
ពួកគេក៏បាននិយាយផងដែរថា សកម្មជនរូបនេះបានចាប់ផ្តើមបរិភោគអាហារវិញហើយ ប៉ុន្តែបានបដិសេធមិនទទួលយកអាហារបំប៉នផ្សេងទៀតដែលអាចជួយឱ្យរាងកាយរបស់នាងទទួលបានសារធាតុចិញ្ចឹមបានប្រសើរជាងមុនឡើយ បន្ទាប់ពីអត់អាហារអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ។ ពួកគេបានបដិសេធមិនធ្វើការសន្និដ្ឋានអំពីមូលហេតុដែលអាចបណ្ដាលឱ្យស្លាប់នោះទេ រហូតដល់ទទួលបានលទ្ធផលការធ្វើកោសល្យវិច័យ។
នាង Netiporn គឺជាសមាជិកនៃក្រុមសកម្មជន Thaluwang ដែលមានន័យថា «ទម្លាយរាជវាំង»។ សមាជិករបស់ក្រុមនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថា ធ្វើយុទ្ធនាការដ៏គឃ្លើនទាមទារកំណែទម្រង់រាជាធិបតេយ្យ និងលុបបំបាត់ច្បាប់ដាក់ទោស ការប្រមាថសមាជិករាជវង្ស។
រហូតមកដល់ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការរិះគន់រាជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសថៃត្រូវបានហាម ហើយការប្រមាថ ឬបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះសមាជិករាជវង្សសំខាន់ៗ នៅតែត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគាររហូតដល់ ១៥ ឆ្នាំ តាមមាត្រា ១១២ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌរបស់ប្រទេសថៃ។
ប៉ុន្តែការតវ៉ាគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលដឹកនាំដោយនិស្សិតបានចាប់ផ្តើមប្រឆាំងនឹងបម្រាមនោះក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដោយរិះគន់របបរាជានិយមដោយចំហ។ បញ្ហានេះនាំឱ្យមានការកាត់ទោសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្រោមច្បាប់ដែលប្រើតិចតួចកាលពីមុន។ អ្នករិះគន់និយាយថា ច្បាប់នេះច្រើនតែត្រូវបានប្រើជាឧបករណ៍ដើម្បីបំបាត់ការប្រឆាំងខាងនយោបាយ។
នាង Netiporn គឺជាសកម្មជនម្នាក់ក្នុងចំណោមសកម្មជនជាង ២៧0 នាក់ ដែលភាគច្រើនជានិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ក្រោមច្បាប់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ាទាំងនោះ។ អ្នកគាំទ្រពួកគេនិយាយថា អាជ្ញាធរបានរំលោភសិទ្ធិរបស់ពួកគេ ដោយឃុំខ្លួនពួកគេយូរ ក្នុងការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន និងបដិសេធការដោះលែងពួកគេឱ្យនៅក្រៅឃុំ។
នាង Netiporn ត្រូវបានឃុំខ្លួនជាលើកដំបូងនៅខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ ហើយត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ ២០២២ បន្ទាប់ពីការធ្វើកូដកម្មអត់អាហារលើកមុន។ នាងត្រូវបានគេចាប់ឃុំខ្លួនជាថ្មីកាលពីខែមករា ដោយសារបានបំពានលក្ខខណ្ឌនៃការនៅក្រៅឃុំ ដោយនាងបានចូលរួមក្នុងបាតុកម្មនយោបាយក្នុងឆ្នាំ ២០២៣។
នាង Netiporn បានប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់ជាច្រើនដែលផ្តើមចេញពីសកម្មភាពនយោបាយ រួមទាំងការចោទប្រកាន់ចំនួនពីរពីបទប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។ បទចោទទាំងពីរជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការស្ទង់មតិនៅទីសាធារណៈក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ដើម្បីសួរយោបល់ប្រជាជនអំពីព្រះរាជវង្សានុវង្ស។ នេះបើតាមក្រុមមេធាវីថៃដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្រុមមេធាវីថៃដើម្បីសិទ្ធិមនុស្សបាននិយាយថា ពួកគេបានស្នើសុំនៅក្រៅឃុំចំនួន ៤៥ ដងសម្រាប់អ្នកទោសនយោបាយចំនួន ២៧ នាក់ ចាប់ពីខែមករាដល់ខែមេសា។ ក្រុមនេះនិយាយថា សំណើទាំងនោះមិនត្រូវអនុញ្ញាតឡើយ។
សកម្មជនម្នាក់ទៀតដែលកំពុងប្រឈមមុខនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទប្រមាថព្រះមហាក្សត្រជាច្រើនករណី ហើយត្រូវបានឃុំឃាំងច្រើនលើកគឺអ្នកស្រី Panusaya “Rung” Sitthijirawattanakul បានបង្ហាញការខកចិត្តចំពោះរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក Srettha ដែលបានចូលកាន់តំណែងកាលពីខែសីហា បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតដែលបានបញ្ចប់ការគ្រប់គ្រងរបស់យោធាជិតមួយទសវត្សរ៍។
នៅពិធីអុជទៀនសម្រាប់ព្រលឹងនាង Netiporn កាលពីយប់ថ្ងៃទី ១៤ ខែឧសភា អ្នកស្រី Panusaya និយាយថា៖ «មុនការបោះឆ្នោត ពួកគេបាននិយាយថា បន្ទាប់ពីពួកគេបានក្លាយជារដ្ឋាភិបាល ពួកគេសន្យាថាពួកគេនឹងស្នើសុំឱ្យតុលាការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ហើយពួកគេនឹងកែប្រែមាត្រា ១១២ ប៉ុន្តែវាមិនដែលក្លាយជាការពិតទេ»។
នៅពេលសួរអំពីការអំពាវនាវច្រើនឡើងៗឱ្យមានការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំនយោបាយវ័យក្មេង លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Srettha និយាយថា៖ «ខ្ញុំជឿថា រដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌បានឮការអំពាវនាវនេះហើយ។ វាកំពុងស្ថិតក្រោមការពិចារណា ហើយនឹងមានការពិភាក្សាទាក់ទងនឹងដំណើរការយុត្តិធម៌ទាំងអស់។ គ្រប់គ្នាត្រូវតែទទួលបានយុត្តិធម៌»។
នៅក្នុងការបង្ហោះសារកាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែឧសភា តាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គម Twitter ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍បាននិយាយថា «ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សមានការ «ខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង» ចំពោះការស្លាប់របស់នាង Netiporn និងបានអំពាវនាវឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតប្រកបដោយតម្លាភាព។ ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សនេះក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងការជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធី គឺជាសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន។
លោក Kritsadang មេធាវីក៏បានអំពាវនាវឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់លើបញ្ហានេះនៅក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ដោយកត់សម្គាល់ពីការប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់អាសនៈក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់អាណត្តិ ២០២៥-២០២៧៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ពិន ស៊ីសុវណ្ណ
វេទិកាបញ្ចេញមតិ