ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិចំនួន៥០ស្ថាប័ន បានជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាស្រាវជ្រាវ និងស្វែងរកតម្រុយនៃការបាត់ខ្លួនរបស់សកម្មជនថៃម្នាក់ គឺលោក Wanchalearm Satsaksit ដែលបានបាត់ខ្លួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ប្រមាណ២ឆ្នាំមុន ខណៈក្រុមគ្រួសាររបស់សកម្មជនថៃរូបនោះ ក៏ស្នើឲ្យតុលាការកម្ពុជាពន្លឿនការស៊ើបអង្កេតផងដែរ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចុះថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ការខកខានក្នុងការស៊ើបអង្កេតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពលើការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ គឺជាការរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើកាតព្វកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ពួកគេបន្តថា ការពន្យារពេល«មិនសមហេតុផល»ក្នុងការស្វែងរកមនុស្សដែលបានបាត់ខ្លួន គឺមិនស្របតាមគោលការណ៍ណែនាំសម្រាប់ការស្វែងរកមនុស្សដែលបានបាត់ខ្លួនដើម្បីសន្មតថា មនុស្សនោះនៅមានជីវិត និងគោរពសេចក្តីថ្លៃថ្នូររបស់មនុស្ស និងត្រូវចាប់ផ្តើមស្រាវជ្រាវដោយមិនពន្យារពេល ប្រើប្រាស់ព័ត៌មានតាមមធ្យោបាយសមស្រប។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ រួមមាន Asian Resource Foundation (ARF) របស់ប្រទេសថៃ Association of Women for Awareness & Motivation (AWAM) ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អង្គការលីកាដូ និងសមាគមអាដហុកជាដើម។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនោះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានបង្ហាញ «ការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងអំពីការខកខានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា»ក្នុងស៊ើបអង្កេតឱ្យបានហ្មត់ចត់ និងមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះការបាត់ខ្លួនសកម្មជនជនជាតិថៃ គឺ លោក Wanchalearm Satsaksit ដោយបង្ខំ និងការនាំឱ្យមាននិទណ្ឌភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «យើងខ្ញុំឈរជាសាមគ្គីភាពជាមួយលោក Wanchalearm និងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់ ព្រមទាំងជនរងគ្រោះនៃការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំទាំងអស់ ហើយសូមស្នើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបំពេញកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួន ដើម្បីធានាពីសិទ្ធិរបស់ជនរងគ្រោះក្នុងការទទួលបានយុត្តិធម៌ និងសំណង ក៏ដូចជាកំណត់ជោគវាសនា ឬទីកន្លែងដែលអ្នកបាត់ខ្លួនកំពុងស្នាក់នៅ»។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលបានឲ្យដឹងថា ការចាប់ពង្រាត់លោកត្រូវបានថតជាប់នៅលើវីដេអូនៃកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាព (CCTV) រួមមានទាំងរូបភាពរថយន្តដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ និងស្លាកលេខរថយន្ត ក៏ដូចជាសាក្សីដែលបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែកផងដែរ។
លោក Wanchalearm Satsaksit សកម្មជនថៃ និងជាសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យល្បីឈ្មោះម្នាក់ ដែលតែងរិះគន់រដ្ឋាភិបាលយោធារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោក ប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចា និងបានគេចខ្លួនមករស់នៅកម្ពុជាជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនោះ ត្រូវបានគេចាប់ដាក់ក្នុងរថយន្ត Highlander ពណ៌ខ្មៅ ហើយបើកចេញទៅពីខុនដូក្នុងខណ្ឌជ្រោយចង្វារ ហើយបើកសំដៅទៅផ្លូវជាតិលេខ៦ ទៅទិសខាងខេត្តកំពង់ចាម កំពង់ធំ និងសៀមរាប កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។
សំណុំរឿងនៃការបាត់ខ្លួនសកម្មជនថៃដែលគេចពីការចាប់ខ្លួនរបស់អាជ្ញាធរថៃនេះ ស្ថិតក្នុងដៃរបស់តុលាការកម្ពុជា។ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានសាកសួរបងស្រីសកម្មជនថៃរូបនេះ។ ប៉ុន្តែមេធាវីលើកឡើងថា រហូតមកដល់ពេលនេះមិនទាន់មានព័ត៌មានអ្វីបន្ថែមពីតុលាការទាក់ទងនឹងការស៊ើបអង្កេតនេះទេ។
អ្នកស្រី Sitanun Satsaksit ជាបងស្រីរបស់សកម្មជនថៃដែលបាត់ខ្លួន ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ក្រុមគ្រួសារមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានអ្វីពីតុលាការកម្ពុជានៅឡើយទេ បន្ទាប់ពីការបង្ហាញខ្លួនរបស់អ្នកស្រីនៅតុលាការកម្ពុជា កាលពីចុងឆ្នាំ២០២០។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «នាងខ្ញុំជំរុញឲ្យតុលាការកម្ពុជាបន្តស្វែងរកប្អូនប្រុសរបស់នាងខ្ញុំឲ្យបានឆាប់»។
ទោះជាយ៉ាងណា អាជ្ញាធរកម្ពុជាធ្លាប់អះអាងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក ជនជាតិថៃ Wanchalearm មិនមានឈ្មោះសុំទិដ្ឋាការពីអាជ្ញាធរកម្ពុជានោះទេ។ ដូច្នេះសកម្មជនជនជាតិថៃនោះអាចចេញពីកម្ពុជា ឬរស់នៅដោយខុសច្បាប់។ ប៉ុន្តែចុងក្រោយនេះ បងស្រីរបស់លោក Wanchalearm បានបញ្ជាក់ថា ប្អូនប្រុសមានលិខិតឆ្លងដែនខ្មែរ។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពីលោក ប្លង់ សុផល និងលោក អ៊ី រិន្ទ អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបាននៅឡើយទេ។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្រាប់វីអូអេថា អាជ្ញាធរបានចាប់ផ្តើមស៊ើបអង្កេតតាំងពីមានហេតុការណ៍នៃការបាត់ខ្លួនសកម្មជនថៃ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានតម្រុយពិតប្រាកដណាមួយនៅឡើយទេ សូម្បីកំណត់ហេតុស្នាក់នៅ ស្លាកលេខរថយន្ត និងទូរស័ព្ទរបស់សកម្មជននោះ ក៏មិនមានកំណត់ត្រាច្បាស់លាស់ដែរ។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនោះ មានតម្រុយ គួរតែផ្តល់ព័ត៌មានជាក់លាក់ដល់អាជ្ញាធរ ដើម្បីជាកិច្ចសហការក្នុងការស្វែងរកសកម្មជនថៃនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងធ្វើការស៊ើបអង្កេត ក៏យើងមិនបានរាយការណ៍ទៅអង្គការទាំងអស់ហ្នឹងថា យើងស៊ើបអង្កេតដែរ។ តាមពិតយើងបានធ្វើហើយ ធ្វើហើយធ្វើទៀត គ្រាន់តែមិនទាន់បានលទ្ធផល។ ម៉េចបានដឹងថាយើងមិនធ្វើការស៊ើបអង្កេត?»
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបន្តថា ការស៊ើបអង្កេតនេះគឺមានដំណាក់កាល ហើយវាអាចត្រូវការពេលវេលាយូរបន្តិច។
នាយករងទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា ករណីបាត់ខ្លួន ដោយបង្ខំត្រូវតែមានការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានហ្មត់ចត់ និងប្រមូលព័ត៌មានដើម្បីផ្តល់ជូនទៅក្រុមគ្រួសាររបស់គេ និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឱ្យពួកគេបានដឹងពីដំណើរការវិវឌ្ឍនៃការស៊ើបអង្កេត ការស្រាវជ្រាវ និងផ្តល់តម្លាភាព និងភាពត្រឹមត្រូវដែលក្រុមគ្រួសារ និងសាច់ញាតិអាចទទួលយកបាន។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «បើសិនជាយើងមិនបានគោរពទៅតាមកាតព្វកិច្ចទេ នោះហើយវាធ្វើឱ្យមានការរិះគន់។ វាអាចនិយាយពីឆន្ទៈរបស់អាជ្ញាធររបស់[កម្ពុជា]យើង មិនសូវមានឆន្ទៈគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការធ្វើការស៊ើបអង្កេត ស្រាវជ្រាវឱ្យបានដិតដល់ និងហ្មត់ចត់នោះ»។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានលើកឡើងថា លោក Wanchalearm បានគេចខ្លួនមកនៅប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារនៅប្រទេសថៃក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។ អង្គការបញ្ជាក់ថា កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ អាជ្ញាធរថៃបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក Wanchalearm ផងដែរ៕
