ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃសុក្រនេះ បានដាក់បម្រាមចំនួន ៥ ចំណុចលើលោក រ៉ុង ឈុន ដែលជាទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ ដោយមិនឱ្យលោកចេញទៅក្រៅប្រទេស និងហាមមិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពជួបជុំ។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី ២០ ខែកញ្ញានេះ លោក រ៉ុង ឈុន បានចូលទៅបំភ្លឺតាមការកោះហៅរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរ លោក ទិតសុទ្ធី បូរ៉ាឆាត ពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ពីបទ «មិនរាងចាលក្នុងបទមជ្ឈិម បន្ទាប់ពីការផ្តន្ទាទោសបទមជ្ឈិម» និងបទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» តាមបញ្ញត្តិមាត្រា៨៨ មាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
នេះជាដំណាក់កាលបំភ្លឺជាមួយចៅក្រមស៊ើបសួរ ខណៈសវនាការ ជំនុំជម្រះមិនទាន់ដឹងច្បាស់នៅឡើយ។ នេះបើតាមលោក រ៉ុង ឈុន។
ក្រោយបញ្ចប់ការចូលបំភ្លឺ លោក រ៉ុង ឈុន ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា តុលាការបានដាក់បម្រាមចំនួន៥ចំណុចលើរូបលោក ដើម្បីលោកអាចស្ថិតនៅក្រៅឃុំបាន ដែលក្នុងនោះរួមមាន ការចេញទៅក្រៅប្រទេសត្រូវសុំការអនុញ្ញាតពីចៅក្រម ការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅត្រូវជូនដំណឹងទៅអាជ្ញាធរ ត្រូវបង្ហាញខ្លួននៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលជារៀងរាល់ខែ ត្រូវសហការជាមួយតុលាការពេលតុលាការកោះហៅ និងហាមមិនឱ្យមានការជួបជុំ។
លោក រ៉ុង ឈុន បញ្ជាក់ថា៖ «ចុងក្រោយគឺត្រូវហាមសិទ្ធិក្នុងការធ្វើសកម្មភាព ដូចការជួបជុំសព្វបែបយ៉ាង។ អាហ្នឹងមិនផ្តល់ការអនុញ្ញាតឱ្យខ្ញុំធ្វើការជួបជុំទេ។ ហើយបើសិនជាខ្ញុំមិនអនុវត្តទៅតាមវិធានទាំងប៉ុន្មាននេះ ពេលហ្នឹងតុលាការនឹងនាំខ្លួនខ្ញុំហើយ»។
លោក រ៉ុង ឈុន បន្ថែមថា សេរីភាពនយោបាយសម្រាប់លោក មានភាពចង្អៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «ពីពេលនេះទៅ យើងនឹងមានសេរីភាពចង្អៀត ហើយបើសិនជាខ្ញុំមិនអនុវត្តបម្រាម ពេលហ្នឹងនឹងត្រូវបានតុលាការនាំខ្លួនខ្ញុំយកទៅឃុំ»។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិរូបនេះបន្ថែមថា ការចោទប្រកាន់រូបលោកពីបទ «មិនរាងចាលក្នុងបទមជ្ឈិម» និង «ញុះញង់» នេះ គឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការផ្តល់បទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុអាស៊ីសេរី អំពី «វត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចុះតាមបន្ទាត់ព្រំដែន» ទាក់ទងនឹងការចុះសួរសុខទុក្ខប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅបឹងតាមោក និងការចុះជួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋដែលមានវិវាទដីធ្លីជិតព្រលានយន្តហោះថ្មី ក្នុងខេត្តកណ្តាល និងពេលទៅសម្ពោធទីស្នាក់ការគណបក្សនៅស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាល។
លោក រ៉ុង ឈុន អះអាងថា លោកបានប្រាប់ទៅចៅក្រមអំពីពាក្យ«ញុះញង់»ដោយលោកថា «ញុះញង់» លុះត្រាតែផ្ញើសារណាមួយ ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចលាចល។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំបានលើកឡើងដែរ ទាក់ទងនិយមន័យនៃការញុះញង់។ ការញុះញង់ បើនិយាយឱ្យចំដល់ថា ពេលដែលយើងផ្ញើសារទៅ ទាល់តែវាមាន ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋច្របូកច្របល់ ឬមួយចលាចលណាមួយ។ អាហ្នឹងបានចាត់ទុកថា បទញុះញង់។ កន្លែងខ្លះក៏ខ្ញុំឆ្លើយ កន្លែងខ្លះក៏ខ្ញុំមិនអាចទទួលយកបាន»។
ក្រោយជាប់បម្រាមរបស់តុលាការ លោក រ៉ុង ឈុន និយាយថា លោកនឹងពិភាក្សាជាមួយមេធាវីការពារក្តីរបស់លោក គឺលោក ជូង ជូងី បន្តទៀត និងមិនទាន់សម្រេចចិត្តឬបង្ហាញគោលជំហរបែបណានោះទេ។
កាលពីចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវតុលាការចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនពីបទ «ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» ក្រោយលោករិះគន់អំពីការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ ហើយនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ សាលាឧទ្ធរណ៍បានសម្រេចដោះលែងលោក ក្រោយពីលោកជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១៥ ខែ និង ១១ ថ្ងៃនៃពន្ធនាគារសរុបចំនួន ២៤ ខែ ហើយទោសនៅសល់ត្រូវបានព្យួរ។
វីអូអេមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីអ្នកនាំពាក្យតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ គឺលោក ប្លង់ សុផល និងលោក អ៊ី រិន្ទ បានទេ គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃសុក្រនេះ។
លោក យី សុខសាន្ត មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃសមាគមអាដហុក ដែលតាមដានករណីនេះ ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកលំហសេរីភាពបញ្ចេញមតិដល់ពលរដ្ឋ និងអ្នកនយោបាយ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងស្នើសុំយ៉ាងទទូចទៅរាជរដ្ឋាភិបាលឱ្យបើកលំហសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ពីព្រោះថា អ្នកនយោបាយជារឿយៗ [ហើយ]រាជរដ្ឋាភិបាកក៏និយាយដែរថា មតិប្រឆាំង មតិជំទាស់ ហើយសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិគឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងនៃការអភិវឌ្ឍនៃសង្គមជាតិ។ ជាពិសេសបើសិនជាលោក រ៉ុង ឈុន ជាអ្នកនយោបាយ ជាទីប្រឹក្សារបស់គណបក្សនយោបាយ ដូច្នេះវោហារសព្ទរបស់គាត់ គឺជាពាក្យពេចន៍មួយក្នុងការ Challenge [ប្រឈម] គឺថា ទិតៀនឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកែលម្អក្នុងការដោះស្រាយ នៅពេលណាដែលមានបញ្ហាកើតឡើង»។
ថ្នាក់ដឹកគណបក្សប្រឆាំងក្នុងប្រទេស ដែលរួមមានគណបក្សកម្លាំងជាតិ គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សជំនាន់ថ្មីជាដើម កំពុងជាប់បណ្តឹងនៅតុលាការ ដែលភាគច្រើនជាប់ចោទពីបទ «ញុះញង់»។
របាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សប្រចាំឆ្នាំ ២០២៣ របស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ចេញផ្សាយក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ បានកត់សម្គាល់ថា ការចាប់ខ្លួនតាមតែអំពើចិត្ត ឬការឃុំខ្លួនដោយបំពានចំពោះអ្នកទោសនយោបាយ បានបន្តកើតឡើងនៅប្រទេសកម្ពុជា ទីដែលមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនកំពុងកើតមានក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ។
របាយការណ៍នេះបានឱ្យដឹងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបន្តចោទប្រកាន់តាមតែអំពើចិត្តក្រោមបទចោទ «ញុះញង់» ដោយប្រើច្បាប់ដើម្បីកាត់ទោសបទឧក្រិដ្ឋប្រឆាំងនឹងមេដឹកនាំគណបក្សនយោបាយប្រឆាំង និងអ្នកគាំទ្រ សកម្មជនសង្គម និងបរិស្ថាន និងអ្នកដែលបញ្ចេញមតិ ដែលជាការជំទាស់ផ្នែកនយោបាយ៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ