ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី​លោក​ Widodo ស្នើ​សុំ​អាមេរិក ​ចិន​ និង​រុស្ស៊ី​​​ឱ្យ​បញ្ចៀស«សង្គ្រាម​ថ្មី»


ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី លោក Joko Widodo ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី ១៨ នៅរដ្ឋធានីហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣។ ( Yasuyoshi Chiba/Pool via REUTERS)
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី លោក Joko Widodo ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ាលើកទី ១៨ នៅរដ្ឋធានីហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣។ ( Yasuyoshi Chiba/Pool via REUTERS)

នៅពេល​មាន​អរិភាពស្រួចស្រាវ​ខាង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​រវាង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​ប្រទេស​ចិន និង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី​លោក Joko Widodo បានអំពាវនាវ​ដល់​មេដឹកនាំ​ប្រទេស​ទាំង​នេះ​ឱ្យ​បន្ថយ​ភាព​តានតឹង ​និង​បញ្ចៀស​កុំ​ឱ្យ​មាន​ជម្លោះ​ក្នុង​តំបន់។

ថ្លែង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ ​ទី ៧ ខែ​កញ្ញា​ ក្នុង​ទីក្រុង​ហ្សាការតា​ ប្រទេស​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ នៅពេល​បើក​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី​បូព៌ា ដែល​មានការ​ចូលរួម​ពី​សមាគម​ប្រជាជាតិ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន (ASEAN) ​និង​ប្រទេសជា​ដៃគូ​របស់​ខ្លួន​គឺ ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ចិន​ រុស្ស៊ី ​អូស្ត្រាលី ឥណ្ឌា ជប៉ុន នូវែលហ្សេឡង់ និង​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ប្រធានាធិបតី​ឥណ្ឌូណេស៊ី​លោក Joko Widodo ​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ពីតម្រូវការស្ថិរភាពសម្រាប់​តំបន់​នេះដើម្បី​បន្ត​សន្តិភាព​និង​ភាព​សំបូរ​រុង​រឿង​ជាច្រើនទសវត្សរ៍​មក​ហើយ​របស់​ខ្លួន។

លោក Widodo បាន​និយាយ​ថា៖ «មនុស្ស​គ្រប់គ្នា​នៅ​ក្នុងសាលប្រជុំ​នេះ​មានការ​ទទួល​ខុសត្រូវដូចគ្នា​ក្នុង​ការ​មិន​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ជម្លោះ​ថ្មី​ មិន​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ភាព​តានតឹងថ្មី ​និង​មិន​បញ្ឆេះ​សង្គ្រាម​ថ្មីៗ។ ស្រប​ពេល​ជា​មួយ​គ្នា​នេះ​ដែរ យើង​មានការ​ទទួល​ខុសត្រូវ​ក្នុង​ការ​បន្ថយ​ភាព​តានតឹង​ ធ្វើ​ឱ្យ​កិច្ចការ​រាំង​ស្ទះមាន​ដំណើរការ​ឡើង​វិញ បង្កើត​បរិយាកាសសម្រាប់​ធ្វើការ​សន្ទនា​គ្នានិង​កាត់​បន្ថយការ​ខ្វែងគំនិត​គ្នា»។

ទោះ​យ៉ាង​ណាក៏​ដោយ ក៏ក្រុម​មេដឹកនាំនៃ​ប្រទេស​មហាអំណាច​ចំនួន​បី​គឺ​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក​លោក Joe Biden ប្រធានាធិបតី​ចិន​លោក Xi Jinping និងប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី​លោក Vladimir Putin មិន​បាន​ចូលរួម​ក្នុងសន្និសីទ​កំពូល​នេះ​ទេ​ដោយ​បាន​បញ្ជូនអ្នក​តំណាង​របស់​ខ្លួន​ឱ្យ​ចូល​រួម​វិញ​គឺ​មានអនុប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​លោកស្រី Kamala Harris ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ចិន Li Qiang និង​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​រុស្ស៊ី​លោក Sergey Lavrov។

លោក Widodo ប្រធាន​ប្ដូរវេន​អាស៊ាន​បាន​ប្រកាស​ថា​ ប្លុក​នេះ«បាន​យល់​ស្រប​គ្នា​ថា​មិន​ធ្វើ​ជា​កូនអុក​ឱ្យ​មហាអំណាច​ណា​មួយ​ទេ។ លោក​បាន​និយាយជា​ថ្មី​ទៀត​ថា​អាស៊ាននឹង​មិន​ក្លាយ​ជាខ្សែ​បន្ទាត់​ជួរមុខនៃ​សង្គ្រាម​ត្រជាក់​ថ្មី​មួយ​ទេ ដែល​នេះ​គឺ​ជា​ការ​សន្យា​មួយ​ដែល​លោក​បាន​ធ្វើ​នៅ​ពេល​លោក​ទទួល​តំណែង​ជា​ប្រធាន​ប្ដូរ​វេន​អាស៊ាន​បន្ត​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​កាលពី​ឆ្នាំ ២០២២។

លោក Aaron Connelly អ្នកស្រាវជ្រាវ​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​អន្តរជាតិ​សម្រាប់​ការសិក្សា​យុទ្ធសាស្ត្រ​ (International Institute for Strategic Studies) បាន​និយាយថា​របៀប​ដោះស្រាយ​របស់​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ចំពោះ​នយោបាយ​របស់​ប្រទេស​មហាអំណាច​នៅ​តែ​ដូចដើម។

លោក Connelly បាន​និយាយ​ប្រាប់​វីអូអេ​ថា៖ «ពួក​គេ​យល់ឃើញ​ថា អរិភាពរវាង​ពួក​ប្រទេស​មហាអំណាច​ជា​ការ​គំរាមកំហែង​ចម្បង​ដល់​ផលប្រយោជន៍​របស់​ពួក​គេ​ក្នុង​តំបន់ ហើយ​ពួកគេ​ឃើញ​អរិភាព​ថា​ជា​ការ​គំរាមកំហែង​មួយ ហើយ​មិនមែន​ប្រទេស​តែ​មួយ​បង្កើត​អរិភាព​បាន​ទេ‍»។

រូបឯកសារ៖ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Joe Biden និងប្រធានាធិបតីចិន លោក Xi Jinping ចាប់ដៃស្វាគមន៍គ្នា នៅក្នុងជំនួបដោយឡែកមួយ អំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូល G20 នៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២។
រូបឯកសារ៖ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Joe Biden និងប្រធានាធិបតីចិន លោក Xi Jinping ចាប់ដៃស្វាគមន៍គ្នា នៅក្នុងជំនួបដោយឡែកមួយ អំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូល G20 នៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២។

ក្រុម​មេដឹកនាំ​ច្រានចោល​ការ​បែកបាក់​ក្នុង​តំបន់

ពាក្យ​ពេចន៍របស់​លោក Widodo ត្រូវ​បាន​បន្ទរដោយ​ក្រុម​មេដឹកនាំ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​ឯទៀតៗ ដែលច្រានចោល​ការ​គំរាម​កំហែង​នៃ​ការ​បែកបាក់​គ្នា​ក្នុង​តំបន់។

នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​សិង្ហបុរី​លោក Lee Hsien Loong បាន​និយាយ​ថា៖ «បរិយាកាស​អន្តរជាតិ​មាន​ភាព​តានតឹងខាង​ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ​និង​ភាពមិន​ប្រាកដប្រជា​ខាង​សេដ្ឋកិច្ច»។ លោក​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​និង​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉េកាំង​ឱ្យ «បង្ហាញ​ភាព​ជា​មេដឹកនាំ‍»​ ដើម្បី​ដោះស្រាយបញ្ហា​សាកល។​

លោកស្រី Evi Fitriani សាស្ត្រាចារ្យ​ខាង​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិនៅសាកលវិទ្យាល័យ Universitas Indonesia បាន​ថ្លែង​ថា​ ការ​ច្រានចោល​នេះ​ជា​រឿង​សមហេតុផល។​ លោកស្រី​បាន​និយាយប្រាប់​វីអូអេថា៖ ​«ដល់​ពេល​វេលាហើយ​ដែល​យើង​ត្រូវ​និយាយ​ប្រាប់​ក្រុម​ប្រទេសមហាអំណាច​ទាំង​នេះ​ថា ​អ្វី​ដែល​ពួកគេ​ធ្វើ​ក្នុង​តំបន់​មាន​ច្រើន​ហួសហេតុ​ពេក​ណាស់​ទៅ​ហើយ‍»។​

កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី​បូព៌ា​ ដែល​បាន​លេច​ឡើង​កាលពីឆ្នាំ ២០០៥​ ជា​វេទិកា​សន្ទនា​មួយ​ក្នុង​តំបន់​រវាង​សមាគម​អាស៊ាននិង​ប្រទេស​ជា​ដៃគូ​ទាំង​ ៦ របស់​ខ្លួន ក្នុងគោលដៅ​ផ្ចុង​ផ្តើម​សន្តិភាព ស្ថិរភាព​និង​វិបុលភាព​សេដ្ឋកិច្ច។ សហរដ្ឋអាមេរិក​និង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​បាន​ចូល​រូម​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១១។

ប្រទេស​ទីម័រ​ខាងកើត​ត្រូវ​បាន​អញ្ជើញ​ឱ្យ​ចូលរួម​ជា​អ្នក​សង្កេតការណ៍​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​នៅ​ឆ្នាំ​នេះ។ ហើយ​ប្រទេសបង់ក្លាដែស​ ដែល​ប្រធាន​សមាគម​បណ្តា​ប្រទេសតាម​ច្រាំង​មហាសមុទ្រ​ឥណ្ឌា (Indian Ocean Rim Association) និង​ប្រជុំកោះ Cook ដែល​ជា​ប្រធានវេទិកា​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​កោះ​ក្នុង​មហាសមុទ្រ​ប៉ាស៊ីហ្វិក (Pacific Islands Forum) ក៏​ត្រូវ​បាន​អញ្ជើញ​ឱ្យ​ចូល​រួម​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​នេះ​ដែរ។

រូបឯកសារ៖ ប្រធានាធិបតីចិន លោក Xi Jinping និងប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក Vladimir Putin ចាប់ដៃស្វាគមន៍គ្នានៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ នៅវិមានក្រឹមឡាំង ក្នុងទីក្រុងមូស្គូ ប្រទេសរុស្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣។ (Mikhail Tereshchenko, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP, File)
រូបឯកសារ៖ ប្រធានាធិបតីចិន លោក Xi Jinping និងប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក Vladimir Putin ចាប់ដៃស្វាគមន៍គ្នានៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយ នៅវិមានក្រឹមឡាំង ក្នុងទីក្រុងមូស្គូ ប្រទេសរុស្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣។ (Mikhail Tereshchenko, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP, File)

ក្រុម​មេដឹកនាំ​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​នេះ​បាន​ផ្តោត​ការ​យកចិត្ត​ទុកដាក់​លើ​អសមត្ថភាពរបស់​អាស៊ាន​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ដល់​ក្រុមប្រឹក្សា​យោធា​នៅ​មីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យ​ធ្វើតាម​ផែនការ​សន្តិភាព​របស់​ខ្លួន បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​បង្ក្រាប​ភាពគឃ្លើន​កាន់​តែ​ខ្លាំងក្លា​ឡើង​របស់​ចិននៅតំបន់​មាន​ជម្លោះ​ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង ផល​ប៉ះពាល់​ជា​សាកល​នៃ​សង្គ្រាម​នៅ​អ៊ុយក្រែន​ និង​ការ​គំរាមកំហែង​នៃ​កម្មវិធី​នុយក្លេអ៊ែរ​របស់​កូរ៉េ​ខាង​ជើង។

លោកស្រី Harris បាន៖ «ថ្កោលទោស​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា»​ដល់​សង្គ្រាមនៅ​អ៊ុយក្រែន​ដែល«បាន​បង្ក​ឱ្យមាន​អសន្តិសុខ​ស្បៀង​អាហារ‍​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើង»។ បើ​តាម​សេតវិមាន ​លោកស្រី Harris ក៏​បានថ្កោលទោសកម្មវិធី​មីស៊ីលផ្លោង​និង​កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់​កូរ៉េ​ខាង​ជើង​ ហើយ​ក៏​បាន​លើកឡើង​អំពី​កង្វល់​ស្តីពី​«ការ​រំលោភ​លើ​សិទ្ធិមនុស្សដ៏​ធ្ងន់ធ្ងរ‍»របស់​ប្រទេស​ចិន​ផងដែរ។

​ដោយបន្ទរពាក្យពេចន៍​ខ្លាំងៗ​របស់​អាស៊ាន​អំពី​ប្រទេស​មីយ៉ាន់ម៉ា លោកស្រី Harris បាន​ថ្កោលទោស «យុទ្ធនាការ​ដ៏​ឃោរឃៅ‍» របស់​របប​គ្រប់គ្រង​យោធា​និង​សុំឱ្យ​មាន​វិធានការ​បន្ថែម​ទៀត​ដើម្បី​បង្កើន​សម្ពាធ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ផែនការ​សន្តិភាពរបស់​អាស៊ាន។

​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ី​បូព៌ា​បាន​បញ្ចប់​ទៅ​ ដោយ​លោកស្រី​ Harris បាន​ស្នាក់នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ហ្សាការតា​រយៈពេល ២ យប់ ​មុន​នឹង​លោកស្រី​អនុប្រធានាធិបតីវិលត្រឡប់​មក​កាន់​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​វិញ។

កាល​ពី​យប់​ថ្ងៃពុធ ទី ៦ ខែកញ្ញា លោកស្រី Harris បាន​ជួប​ជាមួយ​ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន​ លោក Ferdinand Marcos Jr. និង​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជប៉ុន​ លោក Fumio Kishida ដែល​នៅ​ពេល​នោះ​ លោកស្រី​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ពី «ការ​ជំទាស់របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ដល់​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ជា​ឯកតោ​ភាគី​ណា​មួយដល់​ភាពនៅ​ដូចដើម​ដដែល​ក្នុង​សមុទ្រ​ចិន​ខាង​ត្បូង​និង​ក្នុង​សមុទ្រចិន​ខាង​កើត‍»៕

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ​លោក ឈឹម សុមេធ

XS
SM
MD
LG