ក្រុមអ្នកវិភាគកិច្ចការអាស៊ីក្នុងប្រទេសអាមេរិកមួយចំនួននិយាយថា ទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី ភរិយាប្រធានាធិបតីស.រ.អា. Michelle Obama ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានឹងផ្តល់កំណើនទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយរវាងប្រទេសទាំងពីរថែមទៀតដែលអាចឲ្យកម្ពុជាមានឱកាសរីកចម្រើនជឿនលឿន មិនត្រឹមតែការអប់រំប៉ុណ្ណោះទេ។
លោកស្រី Shihoko Goto អ្នកស្រាវជ្រាវតំបន់អាស៊ីមួយរូបនៃអង្គការតាក់តែងគោលនយោ បាយស.រ.អា.ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនហៅថាមជ្ឈមណ្ឌល Woodrow Wilson Center បានថ្លែងថាទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីភរិយាប្រធានាធិបតីស.រ.អា.ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលជាផ្នែកមួយនៃការលើកកម្ពស់ស្រី្តទទួលបានការសិក្សាហៅថា Let Girls Learn នោះ នឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាជាប្រទេសសំខាន់ដែលអាចត្រូវគេមើលឃើញថាជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចនិងយោធារបស់ស.រ.អា.។
លោកស្រីបានថ្លែងថា ការរីកចម្រើន ជឿនលឿនខ្លាំង ហើយនឹងការទទួលបានជោគជ័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននោះគឺជារឿងសំខាន់សម្រាប់គោលនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ស.រ.អា.ដែលងាកបែរមកកាន់តំបន់នេះ។
«ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា នេះគឺជាស្ថានការណ៍ឈ្នះៗសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ»។
លោកស្រី Shihoko Goto បានអះអាងថា ក្រៅពីការបង្ហាញឲ្យឃើញពីការប្រឈមផ្នែកអប់រំ ដែលស.រ.អា.អាចជួយបាន កម្ពុជាអាចមានលទ្ធភាពសុំឲ្យស.រ.អា.ធ្វើឲ្យមានការរីកចម្រើននិងការផ្លាស់ប្តូរស្តីពីកំណែទម្រង់រដ្ឋផងដែរ។
ទំនាក់ទំនងរវាងស.រ.អា.និងកម្ពុជាមានកំណើនខ្លាំងជាងពេលមុន ជាពិសេសពេលដែលលោកប្រធានាធិបតីស.រ.អា. បារ៉ាក់ អូបាម៉ាបានបំពេញទស្សនកិច្ចចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១២។
តែបើតាមការអះអាងរបស់លោក John Ciorciari សាស្រ្តាចារ្យគោលនយោបាយសាធារណៈនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ Michigan បានថ្លែងទោះជាទស្សនកិច្ចលោកស្រីអូបាម៉ានេះផ្តល់ទំនាក់ទំនងរវាងស.រ.អា. និងកម្ពុជាមែន តែក៏នៅមានបញ្ហាខ្លះដែលជាឧបសគ្គដែរ។
លោកថ្លែងតាមប្រសាសន៍ដើមថា៖
«រដ្ឋបាលលោកអូបាម៉ាប្រឈមមុខនឹងការធ្វើទំនាក់ទំនងប្រកបដោយស្ថាបនាជាមួយកម្ពុជា ដោយគ្មានការធ្វើសម្បទាន ឬឃើញថា មានសម្បទានជាមួយនឹងបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សទេ។ ទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីភរិយាប្រធានាធិបតីស.រ.អា.គឺជាមធ្យោបាយបង្ហាញពីការបន្តធ្វើទំនាក់ទំនងក្នុងលំដាប់ខ្ពស់សម្រាប់ផលប្រយោជន៍ស.រ.អា.ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលបញ្ជាក់ថា ក្រុមសង្គមស៊ីវិលត្រូវដើរតួលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍនិងការកែទម្រង់។ ទស្សនកិច្ចនេះមានលក្ខណៈប្រទាញប្រទង់តិចជាងការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោក ប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា ដែលត្រូវរងការរិះគន់យ៉ាងទូលំទូលាយថា ជាការចំណេញ សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែន។ តែរឿងសំខាន់នោះគឺទំនាក់ទំនងពលរដ្ឋ និងពលរដ្ឋ ហើយនឹងការតាំងចិត្តរបស់ស.រ.អា.ក្នុងការនៅធ្វើទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ជាមួយកម្ពុជា»។
លោកសាស្ត្រាចារ្យច្បាប់អាមរិកាំង Peter Maguire ដែលជាអ្នកឃ្លាំមើលការវិវត្តន៍នយោបាយកម្ពុជាមិនសូវមានទំនុកចិត្តថា កម្ពុជានឹងអាចមានទំនាក់ទំនងជាមួយស.រ.អា.ដូចទំនាក់ទំនងដែលកម្ពុជាមានជាមួយប្រទេសចិនទេ ទោះជាមានការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីភរិយាប្រធានាធិបតីស.រ.អា.ក្តី។ លោកថ្លែងថា៖
«ខ្ញុំគិតថា អ្នកផ្តល់ជំនួយឧបត្ថម្ភដ៏ធំបំផុតសម្រាប់កម្ពុជាគឺប្រទេសចិន ហើយកម្ពុជាមិនយកចិត្ត ទុកដាក់ណាស់ណាពីអ្វី ដែលស.រ.អា.គិតទេ ពីព្រោះចិនសរសេរសែកផ្តល់លុយ។ ហើយខ្ញុំគិតថា លោកស្រី Michelle Obama អាចធ្វើកិច្ចការសំខាន់ដ៏មានផ្លែផ្កាខ្លះ ពេលលោកស្រីស្ថិតនៅកម្ពុជា ដូចជាស្នើសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងស្ថានទូតស.រ.អា.ពិនិត្យ មើលអំពីឃាតកម្មលើជនជាតិអាមរិកាំង Katherine Grgich ដែលត្រូវសម្លាប់នៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ គេបានដឹងថា នរណាជាឃាតករហើយ តែគ្មាននរណាម្នាក់ធ្វើអ្វីសោះ។ ដូច្នេះលោកស្រី អូបាម៉ាប្រហែលជាអាចសួរនាំអំពីរឿងស្លាប់ជនជាតិអាមេរិកាំង»។
លោកស្រី Katherine Grgich អាយុ៥៥ឆ្នាំជាអ្នកជំនាញផ្នែកព្យាបាលដោយម៉ាស្សាត្រូវ គេសម្លាប់កាលពីចុងខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៣នៅកោះរ៉ុង តែជនសង្ស័យមិនត្រូវបានគេនាំខ្លួន មកកាត់ទោសទេ រហូតមកទល់ថ្ងៃលោកស្រីអូបាម៉ាបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក Peter Maguire ទទួលស្គាល់ថា ពលរដ្ឋកម្ពុជានឹងរីករាយចំពោះទស្សនកិច្ចរបស់ លោកស្រីអូបាម៉ា។
«ពលរដ្ឋកម្ពុជានឹងសប្បាយរីករាយចំពោះទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីភរិយាប្រធានាធិបតី ស.រ.អា.។ លោកអ្នកដឹងហើយថា នឹងមានភាពរីករាយ តែក្រៅពីនោះ តើពលរដ្ឋនឹងត្រូវគេ ឈប់រំលោភដីធ្លីទេ? តើគណបក្សជំទាស់នឹងត្រូវគេឈប់យារយីទេ? តើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស នឹងមានការប្រសើរទេ? នោះគឺគ្មានទេ»។
លោកថ្លែងដូច្នេះគឺសំដៅទៅលើការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅឆ្នាំថ្មីៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានការបង្រ្កាបដោយហិង្សាធ្វើឲ្យមានមនុស្សស្លាប់ និងរបួស មានវប្បធម៌គ្មានទោស មានការចាប់ឃុំខ្លួនស្រ្តីបឹងកក់ ការរិតត្បិតសំឡេងសង្គមស៊ីវិល និងការយារយីដល់មន្ត្រីគណបក្សជំទាស់រាប់ ទាំងការចោទប្រកាន់ទោស និងចាប់ដាក់គុកដោយសារបញ្ហាដែលគេចាត់ទុកថា ជារឿងនយោបាយនោះ។
បើតាមលោក Evan Medeiros នាយកជាន់ខ្ពស់នៃកិច្ចការអាស៊ីរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកថ្លែងថា លោកស្រីអូបាម៉ានឹងបញ្ជាក់អំពីការចាំបាច់ឲ្យមានប្រព័ន្ធនយោបាយបើកចំហ និងរួមបញ្ចូលគ្នា ហើយនឹងការអនុញ្ញាតឲ្យសង្គមស៊ីវិលមានមុខនាទីនៅក្នុងអភិបាលកិច្ចល្អ ហើយនឹងមិនព្រងើយចំពោះបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែរ បន្ថែមពីលើបញ្ហាលើកកម្ពស់ការអប់រំដល់សិស្សស្រីនោះ។
លោកស្រី Michelle Obama បានដាក់កម្មវិធីជួបជាមួយនិស្សិតស្រីៗក្នុងខេត្តសៀមរាប ជួបជា មួយនឹងអ្នកស្ម័គ្រចិត្តនិងយុវជនឆ្នើមនៃអង្គការសង្គមស៊ីវិលខ្លះ ហើយនឹងទស្សនាប្រាសាទ អង្គរវត្តដ៏ល្បីល្បាញផងដែរ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ។ លោកស្រី និងស្វាមីគឺលោកប្រធានាធិបតីបារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានថ្លែងថា ការណ៍ដែលក្មេងស្រីប្រមាណ៦២លាននាក់មិនមានលទ្ធភាពទៅសាលារៀននៅជុំវិញពិភពលោកគួរជាអាទិភាពមួយនៃគោលនយោបាយការបរទេស។ លោកស្រីថ្លែងដូច្នេះ ដោយយោងថា នៅពេលមាននារីរាប់សិបលាននាក់មិនបានទទួលការអប់រំគ្រប់គ្រាន់ វាគឺមិនត្រឹមតែជា«ការខ្ជះខ្ជាយសក្តានុពលរបស់មនុស្សដ៏គួរឲ្យសោកស្តាយជាទីបំផុតប៉ុណ្ណោះទេ វាក៏ជាការប្រឈមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយរបស់វិស័យសុខាភិបាលសាធារណៈ ការធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រមទាំងវិបុលភាពពិភពលោកធ្លាក់ចុះ និងជាការគំរាមទៅលើសន្តិសុខនៃប្រទេសទាំងអស់ក្នុងពិភពលោក»។
លោកស្រីអូបាម៉ាគឺជាភរិយាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងកាន់តំណែងដំបូងគេដែលបានអញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា។ លោកស្រីត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ដោយ លោកស្រីប៊ុន រ៉ានីជាភរិយាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុន សែន ក្នុងដំណើរ មកដល់កម្ពុជា ក្រោយពីបានបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសជប៉ុន៕
