روز شنبه ۲۵ شهریور مصادف با اولین سالگرد قتل مهسا امینی در بازداشت نیروهای امنیتی و «پلیس اخلاق» جمهوری اسلامی، فعالان مدنی و معترضان در شهرهای بزرگ اروپا تجمع کردند. شهردار پاریس نام «امینی» را به باغی در این شهر افزود.
به رغم استقرار پرشمار نیروهای امنیتی در شهرهای مختلف ایران در سالمرگ کشتهشدن مهسا، ویدیوهای منتشرشده حاکی از شکلگیری تجمعات و شعاردهی شهروندان است
به رغم تلاشهای همهجانبه حکومت ایران برای جلوگیری از شکلگیری هرگونه اعتراض در سالگرد کشتهشدن مهسا(ژینا) امینی، کسبه در شهرهای مختلف کشور از جمله سه استان کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه روز شنبه ۲۵ شهریور در اقدامی هماهنگ دست به اعتصاب زده و مغازههایشان را تعطیل کردند
همزمان با اولین سالگرد کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد جمهوری اسلامی، بسیاری از رهبران جهان با انتشار پیامهایی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره او، بار دیگر حمایت خود از اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» را اعلام کردند.
ریچارد برانسون، سرمایهدار بریتانیایی و بنیانگذار گروه شرکتهای ویرجین، روز شنبه ۲۵ شهریور در مقالهای نوشت، جمهوری اسلامی نمیدانست کشتهشدن مهسا «بزرگترین موج اعتراضات» از سال ۱۳۵۷ را موجب خواهد شد.
در ادامه تلاش نیروهای امنیتی برای جلوگیری از برگزاری مراسم سالگرد کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی، منابع حقوق بشری از بازداشت چندین نفر در استان کردستان و اردبیل خبر دادند
بنابر خبرها و گزارشهای منتشر شده، دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی در تلاش است تا با اقدامات مختلف برای برگزاری سالگرد کشته شدن مهسا امینی در سقز مانع ایجاد کند. بر همین اساس امجد امینی، پدر مهسا، صبح امروز پس از خروج از منزل برای ساعاتی توسط نیروهای امنیتی بازداشت و سپس به خانه بازگردانده شد.
لیندا توماس گرینفیلد، سفیر و نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل روز جمعه با یادآوری سالروز کشته شدن مهسا امینی، در بیانیهای نوشت: «سال گذشته، رژیم ایران به طرز غمانگیزی به زندگی مهسا امینی پایان داد اما او الهام بخش جنبشی شد که با وجود سرکوب وحشیانه، همچنان ادامه دارد.»
انجمن قلم آمریکا روز جمعه ۲۴ شهریور با صدور بیانیهای از کارشناسان هیئت حقیقتیاب سازمان ملل متحد خواست تا سرکوب نویسندگان و هنرمندان توسط جمهوری اسلامی را به دقت بررسی کنند.
سالگرد کشته شدن مهسا امینی و هشدار رژیم جمهوری اسلامی برای سرکوب جنبش اعتراضی زن، زندگی و آزادی در رسانههای جهان بازتاب گستردهای داشته است.
هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید میگوید آمریکا همچنان پشتیبان مردم ایران است و از حق آنها برای تظاهرات مسالمت آمیز و آزادی بیان دفاع میکند.
مارکو روبیو و الهاندرو پادیا، به ترتیب سناتورهای جمهوریخواه و دموکرات، روز جمعه با انتشار بیانیهای مشترک به مناسبت اولین سالگرد «قتل» مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد، از مجلس سنا خواستند «قانون مهسا» را تصویب کند.
کمیسیون آمریکا در امور آزادیهای مذهبی بینالمللی با انتشار بیانیهای در نخستین سالگرد کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت پلیس جمهوری اسلامی ایران، یاد مهسا را گرامی داشت و از تشدید فشار بر اقلیتهای مذهبی در ایران و بازداشت رهبران آنها ابراز نگرانی کرد.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر ایران، در مصاحبهای اختصاصی با صدای آمریکا در سالگرد کشتهشدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد جمهوری اسلامی گفت ایران یک سال بسیار «فاجعهبار» از لحاظ نقض قوانین حقوق بشر، حقوق زنان، و حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی را پشت سر گذاشت.
بنا بر گزارشها حکومت ایران در ۵۰ روز گذشته، از اول مرداد تا ۲۳ شهریور امسال سال، دستکم ۲۹۲ معترض و فعال مدنی را بازداشت کرده است.
علیرضا زاکانی شهردار تهران، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد هاشمی معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، و سعید منتظرالمهدی سخنگوی پلیس ایران(فراجا)، چهار مقام تحریمشده از سوی دولت بریتانیا هستند.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، در خطبههای نماز جمعه ١٧ شهریور گفت پاسخ سنگ، گلوله نیست و مسئولان سرکوب معترضان مسالمتجو «باید مجازات شوند.»
در ادامه فشارهای حکومت بر خانوادههای دادخواه در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا امینی، منابع خبری اعلام کردند برادر و خاله سارینا ساعدی، نوجوانی که در اعتراضات سراسری سال گذشته کشته شد، روز پنجشنبه در آرامستان سنندج بازداشت شدند.
دیاکو علوی معلم انگلیسی دبیرستان در زادگاه مهسا امینی، سقز شاهد نخستین اعتراضات پس از کشته شدن مهسا امینی بوده است. او که اکنون در فرانسه به سر می برد مشاهدات خود را برای وبسایت «فرنس ۲۴» نوشته است:
کمیته حقیقتیاب شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد روز پنجشنبه نسبت با انتشار بیانیهای به مناسبت اولین سالگرد کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی، نسبت به اوجگرفتن سرکوب دختران و زنان و «انتقامجویی» علیه معترضان و خانوادههای قربانیان ابراز «نگرانی عمیق» کرد.
پنج زندانی سیاسی در نامهای اعلام کردند در «اعتراض به تداوم سیاستهای سرکوبگرانه، ضد ملی و ضد زن» حکومت ایران و در «همبستگی با خواست و اراده زنان و مردان و نسل جوان» در سالگرد کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی، روز شنبه ۲۵ شهریور اعتصاب غذا میکنند.
دو روز مانده به سالگرد کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، منابع خبری از داخل ایران گزارش دادند که یاشار تبریزی، فعال مدنی مشروطهخواه، روز پنجشنبه ۲۳ شهریور بازداشت شد.
همزمان با انتشار تصاویری از حضور پرشمار نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی در چند شهر ایران در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا امینی، گزارشها حاکی از این است که شماری از شهروندان برای ازسرگیری اعتراضات آماده میشوند.
خبرگزاریهای ایران از بازداشت زنی در تبریز به اتهام «برنامهریزی برای ایجاد ناامنی و آشوب» خبر داده و او را گرداننده «یکی از کانالهای سلطنتطلب» در شبکههای اجتماعی معرفی کردند. این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته مدعی بودهاند گفتمان پادشاهیخواهی در ایران طرفدار ندارد.
گزارش تحقیقی پایگاه دادههای باز ایران نشان میدهد در اعتراضاتی که طی یک سال گذشته در ۸۴ کشور جهان رخ داده، بیش از ۸۰۰ نفر کشته شدهاند که از این میان ۵۳۷ مورد در ایران بوده است.
در ادامه فشارها بر فعالان مدنی در آستانه سالروز کشته شدن مهسا امینی، دو شهروند در تبریز و سه عضو یک خانواده در تهران بازداشت شدند.
همزمان با نزدیک شدن به سالگرد کشته شدن مهسا امینی به هنگام بازداشت توسط گشت ارشاد، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی اوضاع ایران را زیر ذرهبین قرار داده است.
شورای صنفی دانشجویان کشور روز پنجشنبه ۲۳ شهریور اعلام کرد کمیته انضباطی دانشگاه بیرجند در یک هفته گذشته برای دستکم ۱۵ دانشجو حکم یک ترم تعلیق صادر کرده است.
گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی کارگر وبلاگنویسی که در بازجویی و تحت بازداشت کشته شد، در ویدئویی از مردم خواست سالگرد «دخترم مهسا امینی» و «جوانهایی که در راه ایران جان دادند» را از یاد نبرند.
«ششرنگ»، شبکه لزبینها و ترنسجندرهای ایرانی، در گزارشی رفتار نیروهای حکومتی و مقامات قضایی جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ با اقلیتهای جنسی و جنسیتی را مصداق جنایت علیه بشریت توصیف کرده است.
شاهزاده رضا پهلوی به صدای آمریکا گفت که امیدوار است «در آستانه سالگرد مهسا»، ایرانیان داخل و خارج از کشور «نشان بدهند» میخواهند برای آینده ایران «تمام تبعیضها و جنایتها» اعم از «قومی، مذهبی، جنسی، و سیاسی» از بین برود.
بر اساس خبر رسیده به صدای آمریکا، سامان یاسین خواننده معترض زندانی در زندان قزلحصار کرج- جایی که او همراه با ۱۲ زندانی سیاسی دیگر روز ۱۲ شهریور به آنجا منتقل شدند- مورد ضرب و شتم نیروهای امنیتی زندان قرار گرفته است .
در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا امینی و احتمال از سر گیری اعتراضات، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران، «دشمن» را «مجرب، میداندیده و کارکشته» دانست که هرچند به ادعای او «شکست خورده، اما عقب نرفته و خاموش نشده است.»
در حالی که موج اعتراضها به روند اخراج استادان معترض از دانشگاههای ایران ادامه دارد، رئیس دانشگاه صنعتی شریف ادعا کرد که «قطع همکاری» با علی شریفی زارچی، عضو هیئت علمی این دانشگاه، «قانونی بوده، هست، و خواهد بود.»
عفو بینالملل در آستانه سالگرد کشتهشدن مهسا (ژینا) امینی در بیانیهای با محکوم کردن مصونیت از مجازات مقامات حکومت ایران که در «سرکوب وحشیانه» اعتراضات دست دارند، بر ضرورت مقابله جامعه جهانی با آن تاکید کرد.
در پی درخواست خانوادههای دادخواه از بهاره هدایت برای شکستن اعتصاب غذا، این زندانی سیاسی پس از دو هفته به اعتصاب غذای خود پایان داد و در پیامی از زندان اوین گفت که «اعتصابم را شکستم، اما عهدم را نه.»
بارگذاری بیشتر