سازمان حقوق بشری هەنگاو روز سهشنبه هفتم اسفند در گزارشی در مورد زینب جلالیان، زندانی سیاسی محکوم به حبس ابد، نوشت: او در شرایطی وارد هجدهمین سال از دوران حبس ابد خود میشود که علیرغم وضعیت نامساعد جسمانی، از حق دسترسی به درمان و رسیدگی پزشکی مناسب در زندان مرکزی یزد محروم مانده است.
بر اساس این گزارش، خانم جلالیان ۴۲ ساله، محبوس در زندان مرکزی یزد، از بیماریهای متعدد ناخنک چشمی، برفک دهان، آسم، ناراحتیهای کلیوی و گوارشی رنج میبرد و بینایی چشم او در معرض خطر جدی قرار دارد.
به نوشته ههنگاو، خانم جلالیان ۱۷ سال گذشته (۶٢٠٩ روز) را بدون حتی یک روز مرخصی در زندانهای مختلف ایران سپری کرده، از حدود پنج ماه پیش نیز به دستور وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران از حق ملاقات با خانواده خود محروم شده است.
این سازمان حقوق بشری اشاره کرد که زینب جلالیان بیش از چهار سال است که بدون هیچگونه توجیه قانونی به زندان یزد تبعید شده و طی این مدت، بدون رعایت اصل تفکیک جرایم در این زندان، از ابتداییترین حقوق خود نیز محروم بوده است.
ههنگاو افزود: «این زندانی سیاسی علاوه بر متحمل شدن شکنجههای متعدد روانی و جسمانی شدید و به دفعات تهدید به تجاوز طی دوران بازجویی خود، بارها بدون دلیل مشخصی بین زندانهای مختلف شامل زندان خوی، اوین، کرمانشاه (کرماشان)، قرچک ورامین، کرمان و یزد جابهجا شده است.»
این گزارش حاکی از آن است که وی سال گذشته در حالی که دستبند و پابند داشت، چندین بار توسط شماری از ماموران اداره اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در یزد، مورد بازجوییهای مستمر قرار گرفته بود. آنها از او خواسته بودند که «ابراز ندامت» کند.
به تاکید ههنگاو، خانواده زینب جلالیان که در ۱۷ سال گذشته «همواره برای مسکوت گذاشتن وضعیت بغرنج» او «تحت فشار» بودهاند، «علیرغم تمام فشارها، به خواسته نهادهای امنیتی برای مصاحبه علیه جریانات سیاسی کردستان، جواب منفی دادهاند.»
خانم جلالیان روز هفتم اسفند سال ۱۳۸۶، در جاده کامیاران به کرمانشاه به دست نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت شد. او پس از بازجوییهای همراه با شکنجه در آذر سال ١٣٨٧ توسط شعبە یک دادگاه انقلاب اسلامی کرمانشاه بە ریاست قاضی مرادی به اتهام «خروج غیر قانونی از کشور» به یک سال حبس تعزیری و به اتهام «محاربه از طریق عضویت در حزب حیات آزاد کردستان (پژاک)» به اعدام محکوم شد.
حکم اعدام این زندانی سیاسی در سال ١٣٨٨ توسط دیوان عالی کشور تایید شد. او در آبان سال ١٣٩٠ مشمول عفو شد و حکمش با یک درجه تخفیف به حبس ابد تبدیل شد.
پس از پیروزی انقلاب بهمن ۱۳۵۷ تاکنون گزارشهای بسیاری در مورد فشار بر زندانیان سیاسی منتشر شده است.
مقامات جمهوری اسلامی ایران بارها این گزارشها را تکذیب کردهاند اما زندانیان سیاسی آزاد شده همراه با سازمانهای حقوق بشری با ارائه مستندات و مدارک بسیاری وضعیت زندانهای حکومت ایران را افشا کردهاند.