روز دهم اکتبر، برابر با هجدهم مهر ماه، «روز جهانی مبارزه با مجازات اعدام» است. در این روز گروه‌ها و نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر، در کنار تلاش‌های مستمر خود، برای جلب توجه جهانی بر لزوم توقف این مجازات در کشورهای مختلف، تلاش ویژه‌ای به خرج می‌دهند.
«ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام» امسال و در نوزدهمین سال گرامی‌داشت این روز جهانی، بر قربانیان زن مجازات اعدام و تبعیض جنسیتی متمرکز شده است.
رویا برومند، مدیر اجرایی بنیاد عبدالرحمن برومند، دلیل این امر را جلب توجه جامعه بین‌الملل، مسئولان، و فعالان کشورهایی که در آنها حکم اعدام اجرا می‌شود به مسئله زنان دانست.
وی گفت، در کشورهایی که در قوانین تفاوت زیادی میان زن ومرد وجود دارد، زنان در دوران بازجویی، دادگاه و تجدیدنظر مورد تبعیض قرار می‌گیرند و به دلیل همین بی‌توجهی‌ها، اطلاعات دقیقی از احکام اعدام صادره و یا اجرا شده برای زنان در دست نیست.
بر اساس تحقیقات بنیاد عبدالرحمن برومند، که دست‌کم ۲۴ هزار مورد حکم اعدام اجرا شده در ایران را پس از انقلاب ۵۷ مستند کرده است، تنها در ده سال گذشته، از ابتدای سال ۲۰۱۱ تا انتهای سال ۲۰۲۰، دست‌کم ۵۹۲۳ نفر توسط قوه قضاییه ایران محکوم به اعدام شده‌اند، که از این تعداد ۱۵۰ تن از آنها زن بودند.
مجازات اعدام در بیشتر کشورهای جهان لغو شده است یا اجرا نمی‌شود. اما جمهوری اسلامی ایران که احکام اعدام را بر پایه قوانین مذهبی صادر می‌کند، تنها در سال گذشته میلادی با اجرای دست‌کم ۲۴۷ حکم اعدام به تنهایی نیمی از کل اعدام‌های ثبت شده در جهان را به خود اختصاص داده است.
مدیر اجرایی بنیاد عبدالرحمن برومند با مقایسه قوانین و میزان احکام اجرا شده در ایران و برخی از کشورهای مسلمان همسایه مانند عراق و پاکستان گفت، بیشتر این کشورها در قوانین خود حکم اعدام ندارند و یا این حکم را به مرحله اجرا نمی‌گذارند.
به گفته خانم برومند شانس اصلاح قوانین در ایران نسبت به کشورهای همسایه و مسلمان کمتر است و به جامعه مدنی ایران اجازه داده نمی‌شود برای آگاهی جامعه، قوانینی را که علیه زنان تبعیض‌آمیز است تغییر دهند.
برخی منتقدان جمهوری اسلامی معتقدند حکومت ایران از حکم اعدام برای سرکوب مخالفان خود و ایجاد رعب و وحشت در میان شهروندان استفاده می‌کند.
وزارت خارجه ایالات متحده در فروردین ماه و در آخرین گزارش سالانه خود در مورد وضعیت حقوق بشر در جهان، گفته شده است که مقامات ایران به قتل‌ها و اعدام‌های خودسرانه، بدون رعایت تشریفات قانونی و با انگیزه‌های سیاسی، دست زده‌اند.
آمریکا همواره از آمار بالای موارد اعدام در جمهوری اسلامی ایران ابراز نگرانی کرده است.
