سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز ۲۴ اکتبر در دیدار با حسین ابراهیم طه، دبیر کل سازمان همکاری اسلامی گفت: «روسیه و کشورهای تمدن اسلامی شرکای قابل اعتماد دیرینهای هستند که در تامین امنیت و ثبات و حل مشکلات اقتصادی همکاری میکنند.»
اما این سخنان گمراه کننده است.
روسیه ممکن است «شرکای قابل اعتمادی» در میان کشورهای اسلامی از جمله ایران و سوریه داشته باشد اما این تصور که کرملین با همه مسلمانان به خوبی کنار میآید، درست نیست.
روسیه در سال ۲۰۱۴ بخشی از اوکراین را ضمیمه خاک خود کرد، نیروهایی را با بدون یونیفورم و هیچ مشخصه به آنجا اعزام کرد و یک همه پرسی جعلی برگزار کرد. در این میان کرملین تاتارهای مسلمان کریمه را نیز به عنوان افراطگرا هدف قرار داد چرا که با الحاق کریمه به روسیه مخالف بودند. هیئت نمایندگی روسیه، مجلس تاتارهای کریمه را غیرقانونی اعلام کرد و کانال تلویزیونی «کریمین تاتار» نیز بسته شد.
در گزارش مارس ۲۰۱۵ عفو بینالملل به هفت آدمربایی اشاره شدهاست. این گزارش همچنین میافزاید که جسد یک فرد ربوده شده دیگر ، ظاهرا پس از شکنجه، بعدا پیدا شد. عفو بینالملل همچنین ربوده شدن سه تاتار را گزارش کرد و اعلام کرد که آندری شکون، رئیس گروه حقوق بشری «خانهی اوکراین» در حین بازداشت شکنجه شده است. در دسامبر ۲۰۱۶، عفو بین الملل اعلام کرد که رهبران مجلس با فشار اشغالگران روس یا مجبور به ترک کریمه و یا دستگیر شدهاند.
جان دالهویسن، رئیس سابق بخش اروپا و آسیای مرکزی «خانه اوکراین» میگوید: «مردم تاتار کریمه به عنوان بارزترین و منسجمترین گروه مخالف با اشغال کریمه، عمدا توسط مقامات محلی و روس زیر موجی از سرکوب قرار گرفتند تا مخالفتشان خاموش شود و اطمینان حاصل شود که همه افراد کشور با الحاق کریمه به روسیه موافقند.» او افزود که با پذیرش کلی چارچوب حقوقی روسیه، که به خودی خود ناقض قوانین بین المللی است، تقریبا همه صداهای مخالف تحت تعقیب قرار گرفته و به تبعید وادار شدهاند.
دهها تاتار کریمه به علت عضویت در حزب اسلامی «التحریر» که در روسیه و برخی کشورهای دیگر ممنوع است، زندانی شدهاند. حزبالتحریر می گوید که روشهای غیرخشونت آمیز را برای جمع کردن مسلمانان تحت یک خلافت یگانه دنبال میکند ولی مشخص شده که برخی از اعضا آن با حملات و توطئههایی در روسیه، اروپا و خاورمیانه مرتبط هستند. عفو بینالملل، در سال ۲۰۱۷ اتهامات ناشی از عضویت در حزب التحریر را «بسیار سوال برانگیز» خواند. این درحالی است که فعالیت این گروه در اوکراین ممنوع نیست.
سازمان دیدهبان حقوق بشر، در نوامبر ۲۰۱۷ بسیاری از یافتههای عفو بینالملل را تکرار کرد و گفت که آزار و اذیت تاتارهای کریمه توسط روسها «تشدید» شده است. این سازمان به آزار و ارعاب، تهدید و حملات فیزیکی و تفتیش ناگهانی و غیر قانونی منازل روزنامهنگاران، وبلاگنویسان و فعالان اشاره دارد.
بین سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ حدود ۱۰ درصد از تاتارهای باقیمانده در کریمه به سرزمین اصلی اوکراین گریختند در حالیکه روسها به این شبه جزیره سرازیر شده و در ساختار قومی آن دست بردهاند. در بهار ۲۰۱۸ رادیو اروپای آزاد گزارش داد که بنا به آمار رسمی روسیه ۲۴۷ هزار روستبار از زمان اشغال کریمه به کریمه رفته اند و ۱۴۰ هزار اوکراینی و تاتار به سرزمین اصلی اوکراین نقل مکان کردهاند.
پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، پوتین با اعلام یک «بسیج محدود» سعی در جمع آوری نیروهای جایگزین برای هزاران سرباز کشته شده در جنگ کرد و تاتارهای کریمه یکی از جمعیتهای هدف اصلی مقامات روس قرار گرفتند. دستکم در روزهای اول به طور بیتناسبی از این جامعه برای جنگ فرستاده شدند. ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین روز ۴ اکتبر گفت که این بسیج «تلاش عمدی روسیه برای نابود کردن تاتارهای کریمه» است.
ماده ۵۱ چهارمین کنوانسیون ژنو، یک قدرت اشغالگر را از وادار کردن مردم سرزمینهای اشغال شده برای خدمت در نیروهای مسلح خود منع میکند در حالیکه روسیه، از زمان الحاق کریمه تاکنون، ۱۵ رشته عملیات خدمت اجباری انجام داده و ۳۰ هزار نفر را در کریمه استخدام کرده است. به گفته ستاد کل نیروهای اوکراین، در حال حاضر، ۱۳۹ نفر از اهالی کریمه که برای روسیه می جنگیده اند، کشته شده و ۲۲ نفر از آنها اسیر جنگی هستند.
اتحادیه اروپا در روز اول نوامبر اعلام کرد: «تاتارهای کریمه به طور عمدی و بیقاعدهای برای اجرای دستور روسیه هدف قرار میگیرند و بنا به گزارشها، به زور در جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین، سرزمین دیرمانی مادریشان، شرکت میکنند.»
تاتارهای کریمه که ۱۳ تا ۱۵ درصد جمعیت شبه جزیره را تشکیل می دهند، تاکنون حدود ۹۰ در صد احضاریههای بسیج را دریافت کردهاند. یوهن یاروشنکو، تحلیلگر گروه غیر دولتی CrimeaSOS میگوید: «چنین مقیاسی از بسیج میتواند به نسلکشی پنهان تاتارهای کریمه منجر شود.»