انجمن بین‌المللی قلم، انجمن قلم آمریکا، و ۳۵ مرکز دیگر عضو شبکه ادبی و بیان آزاد قلم، سه‌شنبه با انتشار بیانیه مشترکی، ضمن استقبال از آزادی آرش گنجی و رضا خندان مهابادی، نویسندگان ایرانی، خواستار توقف کارزار مستمر جمهوری اسلامی علیه کانون نویسندگان ایران و آزادی سایر اعضای زندانی این انجمن ادبی شدند.
در این بیانیه، کانون نویسندگان ایران به‌عنوان «صدای پیشرویی علیه سانسور حکومتی در ایران» توصیف شده است.
این بیانیه با تأکید بر اینکه هیچ فردی نباید به دلیل نوشتن، ترجمه کتاب، یا اعتراض به سانسور بازداشت و زندانی شود، می‌گوید که کانون نویسندگان ایران چندین دهه در خط مقدم دفاع از آزادی بیان و مبارزه با سانسور حکومتی قرار داشته و همواره با فشار و سرکوب از طرف جمهوری اسلامی مواجه بوده است.
انجمن بین‌المللی قلم، انجمن قلم آمریکا، و ۳۵ انجمن قلم سراسر جهان در بیانیه مشترک خود با اشاره به تعلیق اتهامات و توقف دادگاه آیدا عمیدی، از اعضای کانون نویسندگان ایران، و آزادی او پس از چند ماه بازداشت، می‌گویند که «ما سرکوب اعضای کانون نویسندگان ایران را حمله به کل این انجمن می‌دانیم که با هدف خاموش کردن صدای جامعه مدنی و جامعه ادبی ایران انجام می‌شود.»
در بخش دیگری از این بیانیه از جمهوری اسلامی خواسته شده است که «به آزار، اذیت، و بازجویی اعضای کانون نویسندگان ایران پایان دهد و بدون هیچ قید و شرطی تمامی اتهامات سیاسی علیه اعضای این کانون را لغو، و به سرعت علی اسداللهی و کیوان مهتدی را آزاد کند.»
این بیانیه در ادامه می‌گوید: «ما ضمن اعلام همبستگی با نویسندگان ایرانی، خواستار پایان دادن به سرکوب شدید و دامنه‌‌دار حکومت علیه نویسندگان و جامعه خلاق ایران هستیم که همواره با فشار و بازداشت این افراد، محرومیت آنها از ملاقات با خانواده یا دسترسی به وکیل، بازجویی‌های سخت، آزار در زندان، و جلوگیری از دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی همراه بوده است.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ما خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه نویسندگانی هستیم که به دلیل بیان مسالمت‌آمیز و کلمات خود در زندان هستند و جامعه بین‌المللی و نهادهای جهانی مانند سازمان ملل متحد می‌خواهیم که توجه ویژه‌ای را به ابعاد گسترده سرکوب حکومتی نویسندگان و جامعه خلاق ایران داشته باشند.»
در این بیانیه گفته می‌شود که سازمان ملل متحد نیز اذعان کرده بود که احکام ۱۱ سال زندان برای آرش گنجی و ۷ سال زندان برای رضا خندان مهابادی که باعث زندانی شدن چند ساله این نویسندگان شد، احکامی «ناعادلانه، ناقض حقوق بشر، و خلاف قوانین بین‌المللی» است.
در ادامه این بیانیه به بیان وضعیت نامناسب و مشکلات چند نویسنده و شاعر ایرانی دیگر از جمله علیرضا آدینه، روزبه سوهانی، عاطفه چهارمحالیان، و آنیشا اسدالهی نیز اشاره می‌شود.
در این بیانیه گفته می‌شود که براساس فهرست آزادی نوشتن سال ۲۰۲۱ انجمن قلم آمریکا، ایران چهارمین کشوری است که بیشتری تعداد نویسندگان و روشنفکران زندانی در جهان را دارد. این در حالی است که دستگیری نویسندگان و هنرمندان در سال ۲۰۲۲ به صورت چشمگیری افزایش یافته است.
پیشتر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران شمار روزنامه‌نگاران بازداشت شده یا احضار شده از آغاز اعتراضات را حدود ۱۰۰ نفر اعلام کرده بود. هرچند شماری از این روزنامه‌نگاران به قید وثیقه آزاد شده‌اند.
کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران در گزارش سالانه خود جمهوری اسلامی ایران را در کنار چین، میانمار، ترکیه، و بلاروس در صدر فهرست جهانی بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران قرار داده است.
