انخل وورا، ستون نویس نشریه «فارن پالیسی» مستقر در بیروت و تحلیلگر امور خاورمیانه، در گزارشی در این نشریه نوشته است تهران ده سال پس از ورود به جنگ داخلی سوریه از مذهب برای دائمی کردن نفوذ خود در آن کشور استفاده می کند.
وورا می گوید حافظ اسد، رئیس جمهور پیشین سوریه از حزب بعث، اولین رهبری بود که انقلاب اسلامی آیت الله خمینی در ایران را به رسمیت شناخت. اما اسد مراقب بود نگذارد ایران، همان طور که بعدتر در لبنان از طریق حزب الله عمل کرد، نفوذش را در سوریه گسترش دهد.
استیصال بشار اسد، پسر و جانشین حافظ اسد، به ایران فرصت این کار را داده است. ایران طی سال های اخیر جنگجویان شیعه را از لبنان، افغانستان، عراق و پاکستان به سوریه اعزام کرده است. با گذشت یک دهه، شبه نظامیان مورد حمایت تهران حومه دمشق را در کنترل دارند، روستاهای استراتژیک مناطق مرزی سوریه و لبنان محل گشت زنی آن ها است، در جنوب سوریه در مجاورت اسرائیل حضور پر شمارشان قابل مشاهده است، پایگاه های متعددی در حلب تاسیس کرده اند و از شکست داعش در سال ۲۰۱۸ به بعد اردوگاه هایی در روستاهای نقاط مرزی سوریه با عراق به راه انداخته اند.
اما نفوذ ایران در سوریه فقط جنبه نظامی ندارد. ایران در سال های اخیر جمعیت سنی آن کشور جنگ زده را به تغییر مذهب به شیعه تشویق کرده است. شماری از آن ها که مذهب شان را تغییر داده اند می گویند با سقوط اقتصادی در سوریه رد پیشنهادهای ایران دشوار است.
ایران به مردم نیازمند سوریه پول نقد می پردازد، به نوجوانان برای تحصیل در دانشگاه های ایران کمک هزینه تحصیلی می دهد، و برای ترغیب شان به تغییر مذهب بیمه درمانی مجانی، سبد غذایی و سفرهای توریستی ارائه می دهد. این اقدامات بر نگاه مردم فقرزده سوریه به ایران تاثیر می گذارد.
ایران حرم های قدیمی را بازسازی کرده و با بنای مساجدی تازه گویی در حال بازنویسی تاریخ دینی کشوری با اکثریت سُنی است.
شبه نظامیان ایران از سوی حکومت اسد به طور فعال حمایت می شوند. آن ها خانه های مردم سوریه که در طول جنگ به نقاط دیگر مهاجرت کرده اند را خریداری و در مواردی تصرف می کنند و خانواده هایشان را از عراق و لبنان برای زندگی به سوریه می آورند.
کارشناسان می گویند ایران می کوشد با افزایش شمار شیعیان در سوریه، در مذاکرات بر سر یافتن یک راه حلی سیاسی نهایی، ادعا کند منافع آن ها را نمایندگی می کند.
سوریه، بر خلاف لبنان و عراق، کشوری با جمعیت اکثریت سنی است و این امر کار را برای حکومت ایران دشوار می کند.
احمد می گوید دوستانش به او گفتند اگر به شبه نظامیان شیعه ملحق شود دیگر هیچ کس مزاحم خود و خانواده اش نخواهد شد. او معادل ۲۰۰ دلار در ماه حقوق دریافت می کرد. وقتی برای دیالیز کلیه پدرش به پول نیاز داشت، به او پیشنهاد کردند اگر شیعه شود حقوقش دو برابر خواهد شد. او و بیست نفر دیگر که پول لازم داشتند مذهب شان را به شیعه تغییر دادند.
فرد دیگری می گوید پس از تغییر مذهب به شیعه ارتقاء رتبه پیدا کرد و آپارتمانی برای سکونت به او داده شد.
شبه نظامیان ایران طی فعالیت های تفریحی هفتگی بسیاری از کودکان را با امامان شیعه آشنا می کنند و ایران را نیرویی مذهبی در برابر اسرائیل و امپریالیسم نشان می دهند.
به افرادی که در سمینارهای تبلیغ شیعه شرکت کنند معادل ۱۰۰ دلار و یک بسته مواد غذایی می دهند.
یک دیپلمات سابق سوری می گوید ایران با حضور و فعالیت هایش در سوریه بذر شورش های آینده را در آن کشور می پاشد.
در نخستین نمایشگاه تجاری سوریه در دمشق، در سال ۲۰۱۷، سی و یک غرفه از ایران که اکثریت غرفه ها بودند، همه چیز از نیروگاه برق تا بیسکویت و صابون می فروختند. دو سال بعد، اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوریه به راه افتاد و ماه گذشته یک هیات اقتصادی از ایران راهی دمشق شد.
بنا بر گزارش ها، ایران دو سال پس از تصویب برجام کمک هایش به حزب الله را چهار برابر کرد.
به راحتی می توان دید که گسترش نفوذ ایران در سوریه به تنش های فرقه ای در منطقه دامن خواهد زد.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
در همین مورد، یک دیدگاه دیگر را نیز بخوانید:
