تریتا پارسی، نایب رئیس اجرایی «موسسه کوئینسی برای کشورداری مسئولانه»، در یادداشتی در نشریه «فارن افیرز» نوشت، بعضی بازیگران منطقه ای ترجیح می دهند واشنگتن و تهران همواره در وضعیت تقابل بمانند.
پارسی می گوید عربستان سعودی و امارات متحده عربی، دو کشور از تنها سه کشور مخالف توافق هسته ای ایران در جهان، اصرار دارند باید در مذاکرات آتی بر سر برجام حضور داشته باشند. ایده افزودن این کشورها به مذاکرات تاکیدی بر کاستی های مطرح در برجام است: این که برجام در مهار سیاست های منطقه ای تهران ناکام بوده است.
اما، در حقیقت، ریاض و ابوظبی نفع کمتری در تقویت توافق هسته ای می بینند تا حفظ دشمنی بین ایالات متحده و ایران.
بایدن اگر قصد دارد از این کشورها شریک هایی مفید در مذاکرات بسازد لازم است اولویت های آن ها را تغییر دهد.
اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی که در دوره مذاکرات بر سر برجام در سال ۲۰۱۵ مخالف گسترش مذاکرات فراتر از مساله هسته ای بودند، اکنون ادعا می کنند که ایراد اصلی این توافق تمرکز محض آن بر برنامه هسته ای است.
ریاض و ابوظبی در مشاوره های خصوصی شان با دولت اوباما برای بازرسی های سخت تر یا محدودیت های طولانی تر بر برنامه هسته ای ایران فشاری نیاوردند.
ریاض یک ایران منزوی با بمب هسته ای را به یک ایران پذیرفته شده در صحنه بین المللی بدون جنگ افزار اتمی ترجیح می دهد.
وقتی ایالات متحده، چند ماه پس از مذاکرات هسته ای، در صدد رسیدگی به نقش ایران در سوریه از طریق مذاکراتی چند جانبه در وین بود، عربستان سعودی علاقه چندانی نشان نداد.
فشار حداکثری به دلیل اعمال تحریم ها در جهت خواست ریاض بود؛ زیرا خصومت بین ایالات متحده و ایران را تقریبا غیرقابل بازگشت می کرد. تا زمانی که ایالات متحده و ایران یکدیگر را طرف تخاصم می بینند، واشنگتن به تعهد نظامی اش به خاورمیانه پایبند خواهد بود. آن تعهد چتری امنیتی برای عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل محسوب می شود.
تا ایالات متحده در مسیر مهار نفوذ سیاسی ایران و تضعیف اقتصاد آن حرکت می کند، توازن قدرت در منطقه به شکلی مصنوعی به سود دیگر کشورها خواهد بود؛ توازنی که با قدرت خودشان قابل دوام نیست.
از این منظر، افزودن این سه شریک امنیتی آمریکا به مذاکرات هسته ای اشتباهی ویرانگر خواهد بود که به پایان دیپلماسی منتهی خواهد شد.
واشنگتن باید راهی سازنده برای افزودن آن کشورها در مرحله بعدی بیابد.
ریاض و ابوظبی در مورد حمایت ایران از بشار اسد در سوریه، ارسال تسلیحات برای نیروهای حوثی در یمن و حمایت تهران از گروه هایی در سراسر منطقه مسائل مشروعی برای طرح دارند. اما، تهران هم مشکلات خودش را با سیاست های سعودی ها و اماراتی ها از جمله تامین و تجهیز شبه نظامیان، تبلیغ وهابی گری و خرید گسترده تسلیحات آمریکایی دارد. اگر ریاض و ابوظبی بدون آمادگی برای مصالحه بر سر این مسائل در مذاکرات حاضر شوند، نه تنها قادر به بازکردن قفلی نخواهند بود، بلکه به مناقشه دامن خواهند زد.
موفقیت چنین مذاکراتی در گرو مصالحه هایی سخت و کاهش خرید تسلیحات از ایالات متحده خواهد بود. واشنگتن ممکن است از این فرصت استفاده کند و نیروهایش را از خلیج فارس بیرون ببرد. سعودی ها و اماراتی ها حفظ وضعیتی را ترجیح می دهند که در آن مالیات دهندگان آمریکایی هزینه چتر امنیتی را پرداخت می کنند و ایالات متحده و ایران به طور دائم دشمن یکدیگر هستند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و لوید آستن، وزیر دفاع آمریکا، به زودی «بازبینی موقعیت جهانی» ایالات متحده را منتشر خواهند کرد که بی تردید اهمیت رو به کاهش خلیج فارس را نشان خواهد داد. این امر هزینه های حفظ استیلای نظامی آمریکا در آن جا را غیرقابل توجیه می کند.
ایالات متحده ابتدا باید این تردید را از بین ببرد که دوره هژمونی آمریکا بر خلیج فارس به پایان خود نزدیک می شود. تنها در این شرایط است که ریاض و ابوظبی به این نتیجه خواهند رسید که دیپلماسی منطقه ای موفق بهترین گزینه برای آن ها است و می پذیرند که شریکی در صلح برای ایالات متحده باشند.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
در همین مورد، یک دیدگاه دیگر را نیز بخوانید:
