مرجان ساتراپی، سینماگر ایرانی فرانسوی و رئیس هیئت داوران جشنواره فیلم «زن زندگی آزادی»، در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا درباره نخستین دوره این رویداد هنری، توضیحاتی را ارائه کرد.
نخستین جشنواره فیلم «زن زندگی آزادی» با الهام از جنبش مهسا (ژینا) امینی و اعتراضات سراسری ایران، از روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ به مدت شش روز در چند شهر آمریکا، کانادا، و اروپا برگزار می‌شود.
این جشنواره توسط «کانون هنرمندان ایرانی فیلم و تئاتر برون‌مرز» با هدف حمایت از سینماگران مستقل و نمایش آثاری با محوریت مبارزات زنان و اقلیت‌ها برگزار می‌شود.
مرجان ساتراپی به صدای آمریکا گفت پس از آن که نیلوفر بیضایی، از اعضای این کانون، با او تماس گرفت و درباره برگزاری جشنواره «زن زندگی آزادی» و اهداف آن توضیح داد، او ریاست هیئت داوران این رویداد سینمایی را پذیرفت.
این سینماگر ایرانی فرانسوی درباره دلایل و انگیزه‌های خود از همکاری با این جشنواره گفت که «زن زندگی آزادی» جنبشی کاملا مرتبط با ایران، و در عین حال یک «حرکت جهانی» است؛ چرا که حقوق زن، بخشی از حقوق انسانی محسوب می‌شود و وقتی حقوق نیمی از جامعه پایمال می‌شود نمی‌توان دنیای خوبی داشت.
او در ادامه افزود که نقض حقوق زنان در کشورهای گوناگون به اشکال مختلف وجود دارد، برای نمونه در برخی کشورهای غربی به زنان برای انجام کارهای مشابه با مردان حقوق کمتری می‌پردازند با در افغانستان دختران بعد از کلاس ششم ابتدایی حق تحصیل ندارند.
مرجان ساتراپی با اشاره به اهمیت جنبه بین‌المللی این حرکت، به صدای آمریکا گفت که جنبش «زن زندگی آزادی» مهمترین جنبش یک صد سال اخیر در ایران است و این دو عامل مهم داخلی و خارجی باعث شد تا ریاست جشنواره‌ای با چنین محوریتی را بپذیرد.
خانم ساتراپی گفت: «ارسال بیش ۲۵۰۰ فیلم برای شرکت در این جشنواره از آمریکا، هند، و تمامی کشورهای میان آنها، نشان از اهمیت جهانی این جنبش دارد و من با اشتیاق دعوت برگزارکنندگان را پذیرفتم و مانند یک سرباز خوب وارد میدان شدم.»
این سینماگر ایرانی-فرانسوی یادآور شد که پس از برسی‌های اولیه توسط برگزارکنندگان، در نهایت ۲۸ فیلم در شاخه‌های مختلف به مرحله نهایی رسیدند و هیئت داوران این آثار برگزیده را در مرحله پایانی تماشا کردند.
او گفت که هیئت داوران پس از تماشای این ۲۸ فیلم، برترین‌ها را انتخاب کرد و جوایز در شاخه‌های داستانی، مستند، تجربی، نقاشی متحرک، و جایزه ویژه هیئت داوران، اهدا شد.
به گفته خانم ساتراپی آثاری از لهستان، آرژانتین، آمریکا، و ایران موفق به دریافت جایزه شدند و این سینماگران در آثار خود به موضوعاتی مانند حقوق زنان، وضعیت زنان در ایران، سقط جنین، اقلیت‌های جنسی و جنسیتی، یا قومی و نژادی، پرداختند که از محورهای اصلی جشنواره بود.
او افزود که هیئت داوران به دلیل شرایط خاص ایران، توجه ویژه‌ای به آثار شرکت‌کننده ایرانی داشت و از پنج جایزه جشنواره، دو جایزه به سینماگران ایرانی اهدا شد.
مرجان ساتراپی جشنواره فیلم «زن زندگی آزادی» و رویدادهای مشابه را اقدام ارزشمندی در حمایت از سینمای مستقل و غیرحکومتی ایران می‌داند.
او یادآور شد که سینما بخشی از فرهنگ و هنر کشور است و جنبش «زن زندگی آزادی» حرکتی است که تمام مردم ایران در آن سهیم هستند و روزانه به هر طریقی که می‌توانند در حال جنگ با این رژیم هستند.
به گفته خانم ساتراپی، زنی که به حجاب اجباری نه می‌گوید و بدون روسری بیرون می‌رود، مردی که از این زن حمایت می‌کند، فردی که آواز می‌خواند، افرادی که اعتصاب می‌کنند یا به رژیم معترض هستند، همه در این جنبش گسترده شرکت دارند و این بسیار مهم است.
این سینماگر ایرانی فرانسوی با اظهار تأسف از این که مبارزه مردم داخل ایران علیه حکومت بازتاب کمی در رسانه‌های جهانی داشته است، یادآور شد که جمهوری اسلامی به روزنامه‌نگاران مستقل و متعهد اجازه سفر به ایران را نمی‌دهد، و از طرفی اندک خبرنگاران غربی که به ایران می‌روند، راوی همان داستان‌های جمهوری اسلامی هستند و واقعیت‌ها را بیان نمی‌کنند.
مرجان ساتراپی همچنین با بیان این که کشورهای غربی در اوج اعتراضات و هنگامی که جمهوری اسلامی در تنگنا قرار داشت، به مخالفان حکومت توجه داشتند و برای نمونه زنان ایرانی را به جلسات مختلف دعوت می‌کردند، گفت هنگامی که رژیم دست به سرکوب گسترده زد و اعتراضات آرام شد، رویکرد کشورهای غربی نیز تغییر کرد و از مخالفان فاصله گرفتند.
او یادآور شد که این خصلت سیاست و سیاستمداران است و اقدامات خود را با بررسی شرایط و محاسبه‌گری انجام می‌دهند.
خانم ساتراپی یادآور می‌شود که برگزاری جشنواره فیلم «زن زندگی آزادی» و یا دیگر اقدامات او و سایرین در خارج از ایران، شاید کارهایی نباشند که تغییرات بزرگی ایجاد کنند ولی باعث شنیده شدن صدای مردم ایران در جهان می‌شود.
این سینماگر ایرانی فرانسوی افزود: «ما با چنین اقداماتی به مردم ایران می‌گوییم که صدای شما در جهان شنیده می‌شود، مهم نیست که سیاستمداران به شما توجه نمی‌کنند ولی مردم جهان تحت تأثیر جنبش زن، زندگی، آزادی، قرار گرفتند و با شما همراه هستند.»
به گفته مرجان ساتراپی، این حداقل و حداکثر کاری است که در خارج از ایران می‌توان انجام داد و این قوت قلبی برای مردم داخل ایران است. او یادآور می‌شود افرادی که در خارج از ایران هستند، نمی‌توانند برای مردم داخل کشور تعیین تکلیف کنند و به آنها بگویند که چه کاری انجام دهند، در غیر این صورت افرادی دموکرات نیستند.
مرجان ساتراپی تأکید کرد که به هر حال جمهوری اسلامی در آینده‌ای نه‌چندان دور رفتنی است و این سرنوشت تمام دیکتاتوری‌های تاریخ است و ابدی نیستند. او در ادامه می‌افزاید که در فردای سقوط دیکتاتوری جمهوری اسلامی، مردم ایران تصمیم خواهند گرفت که چه نوع حکومت یا زندگی داشته باشند و افراد خارج از کشور نمی‌توانند برای ۸۵ میلیون داخل کشور تصمیم بگیرند.
او گفت: «ما به‌عنوان هنرمند یا چهره‌های فرهنگی در خارج از ایران در حدی که می‌توانیم تلاش می‌کنیم تا صدای مردم ایران باشیم و دردها و رنج‌های آنها را به گوش جهانیان برسانیم، این کار خارق‌العاده‌ای نیست ولی حداقل کاری است که قادر به انجام آن هستیم.»
ماری کمرون (سینماگر استرالیایی)، مریم کشاورز، مریم پالیزبان، پویا محسنی، اشکان خطیبی، و پگاه آهنگرانی، اعضای هیئت داوران نخستین جشنواره فیلم «زن زندگی آزادی» به ریاست مرجان ساتراپی هستند.
شبنم فرشادجو، از اعضای «کانون هنرمندان ایرانی فیلم و تئاتر برون‌مرز» و سخنگوی این جشنواره، پیشتر به صدای آمریکا گفته بود که تمامی اعضای کانون، دست‌اندرکاران، و هیئت داوران، بدون هیچ درخواستی و کاملا داوطلبانه در برگزاری این جشنواره مشارکت دارند و این بسیار «ارزشمند» است.
حسین خندان، از اعضای کانون و مدیر جشنواره، نیز به صدای آمریکا گفت با توجه به اینکه کانون «هنرمندان ایرانی فیلم و تأتر برون‌مرز» در بستر جنبش انقلابی «زن زندگی آزادی» شکل گرفت، طبیعی بود که محور اصلی این جشنواره نیز بر اساس گرامی‌داشت «اهداف مترقی این جنبش انقلابی» باشد.
