گزارشهای شهروندی از ساعات پایانی پنجشنبه ۱۴ مهر حاکی از آن است که اعتراضها در مناطقی از ایران برای بیستمین شبانه روز متوالی ادامه دارد و معترضان در اصفهان و رفسنجان به خیابان آمدهاند.
گروه هکری «انانیموس» با انتشار تصویری از یک پیامک اعلام کرد که این پیام با هشتگ «تپندگان»، برای «مردم در ایران ارسال شده» که در آن آمده است: «۶۰ سایت کشور هک شده است و اعتراضات با قدرت خود باقی است.»
اختلال اینترنت در ایران همچنان موجب جلوگیری از اطلاعرسانی بهموقع درباره اعتراضات سراسری است. همچنین گزارشها حاکی از این است که محدودسازی اینترنت در ایران «وارد مرحله» جدید شده و حتی فیلترشکنها هم «هیچ کاربردی ندارد.»
گفته میشود روز چهارشنبه شماری از فعالان حوزه آیتی از جمله جادی میرمیرانی، میثم رجبی، عادل طالبی و میلاد نوری به طور همزمان بازداشت شدهاند.
در این حال، روز پنجشنبه دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری، اوفک، هفت مقام ارشد جمهوری اسلامی را به دلیل نقش داشتن در سرکوب اعتراضات مردمی و قطع دسترسی ایرانیان به اینترنت تحریم کرد.
برایان نلسون، معاون وزیر خزانهداری ایالات متحده، در این باره گفت: «حق آزادی بیان و تجمع مسالمتجویانه، برای تضمین آزادی و کرامت فردی، حیاتی هستند.» به گفته او، «ایالات متحده قطع اینترنت توسط دولت ایران و سرکوب مداوم و خشونتآمیز اعتراضات مسالمتجویانه را محکوم میکند» و در تحریم کردن آمران و حامیان چنین اقداماتی درنگ نخواهد کرد.
مادر نیکا شاکرمی روز پنجشنبه همزمان با برگزاری مراسم هفتم او بر مزارش در روستای «حیاتالغیب» در استان لرستان، به بخش فارسی صدای آمریکا با اشاره به ادامه تهدیدها و فشارها بر او و خانوادهاش، گفت: «من از شما خواهش میکنم اگر کاری ازتان بر میآید برای من انجام بدهید. برای مظلومیت بچه من، برای من. ولی من این جا هیچ کار خاصی نمیتوانم بکنم. من مظلومیتم را فریاد زدهام. بچه من مظلومیتش را فریاد زد و کشته شد. من فعلا کشته نشدهام ولی مظلومیتم را آن طوری که در توانم بوده فریاد زدهام و تقاضای کمک دارم. چه شکلیاش را من نمیدانم واقعا. من فقط میتوانم بگویم من تقاضای کمک دارم.»
- تداوم اعتراضات سراسری در بیستمین روز
شاهزاده رضا پهلوی با انتشار ویدئوی سخنان نسرین شاکرمی، مادر نیکا، در پیامی نوشت: «قتل وحشیانه دختر دیگر ایران، نیکا شاکرمی، و فشار بیشرمانه بر خانواده او، قلب همه هممیهنان را به درد آورده و بر عزم ما برای پایان دادن به این رژیم جنایتکار و وحشی افزوده است.»
او تأکید کرد: «مادر نیکا و همه مادران داغدیده و دادخواه ایران از خون جگرگوشههای خود نخواهند گذشت.»
علی اسداللهی، شاعر و نویسنده، نماهنگی را با این نوشته که «برای مهسا امینی که نامش رمز آزادی شد و تصویرش اشارتی به هزاران جانفدای آزادی» در اینستاگرام منتشر کرد.
او در این ویدئو، دیوارنوشتههایی از جمله «پرواز تو»، «زن زندگی آزادی»، «نفی بندگی»، «تصویر خوش پرندگی»، «گمان مبر که خون میخسبد»»، «نام تو نماد زندگی خواهد شد»، همچنین نام جانباختگانی از جمله ندا آقاسلطان، کیانوش آسا، محمد مختاری، نوید افکاری، سارو قهرمانی، و مهسا امینی را بر تابلوهای اسم خیابانها ترسیم کرده است.
بر اساس گزارشهای ویدئویی که به صدای آمریکا رسیده است و همچنین گزارشهای شهروندی، اعتراضات سراسری برای بیستمین روز پیاپی ادامه دارد.
یحیی گلمحمدی، سرمربی تیم پرسپولیس، روز پنجشنبه با موهای تراشیده در تمرین این تیم شرکت کرد.
او در روزهای گذشته در واکنش همدلی با اعتراضات سراسری ایران با بیان این که «ما عزادار جان باختن عزیزانمان هستیم»، گفته بود: «در شرایطی که مردم به خاطر اتفاقات اخیر ناراحت هستند، حرف زدن درباره فوتبال نمیتواند چیزی را تغییر دهد.»
روز پنجشنبه در مراسم سوگواری که بر مزار نیکا شاکرمی برگزار شد، پلاکاردی دیده میشود که روی آن نوشته شده «آن کس که تو را کُشت، تو را کِشت، مَرا زاد.»
همچنین در پلاکاردی دیگر به نقل از مادرش به هفدهمین سالروز تولد نیکا همزمان با خاکسپاری این نوجوان کشته شده در اعتراضات اشاره شده در دنیایی که «در چنگال دستهای آلوده به جهالت و فرومایگی» است.
در اظهارنظری متفاوت از سایر مقامات جمهوری اسلامی که تاکنون اعتراضات سراسری ایران را «اغتشاشات» نامیدهاند، حسین معروفی معاون سازمان بسیج، از این موضع عقبنشینی کرد و گفت: «جمعیتی که امروز در کف میدان آمدهاند، اغتشاشگر نیستند و تحت تأثیر قرار گرفته و هیجانزده شده اند.
معاون سازمان بسیج شامگاه چهارشنبه همچنین گفت که «دلیل حضور افراد کمسن» در اعتراضات «کوتاهی ما در جهاد تبیین بوده» است.
ساختمان اداری شهر سندیهگو در ایالت کالیفرنیا، در همبستگی با اعتراضات سراسری مردم ایران، شب چهارشنبه به رنگ پرچم ایران درآمد.
در قلعهحسنخان (شهر قدس) در جنوب تهران، دختران دانشآموز با شعار «زن زندگی آزادی» به خیابان آمدهاند.
یک گزارش ویدئویی که به بخش فارسی صدای آمریکا ارسال شده، دختران دانشآموز را نشان میدهد که روز پنجشنبه ۱۴ مهر در شهر پرند استان تهران در خیابان تظاهرات میکنند.
همچنین گزارشی دیگر از خیابان شریعتی در تهران بوقهای ممتد اعتراضی را در شامگاه چهارشنبه به تصویر کشیده است.
گزارشی دیگر از رشت، مرکز استان گیلان، دختران دانشآموز را نشان می دهد که بدون حجاب در خیابان تظاهرات میکنند و شعار «مرگ بر دیکتاتور» میدهند و این اقدام آنها با همراهی عابران روبهرو میشود.
همزمان با ادامه اعتراضات سراسری ایران، برخی شهروندان از جمله نوجوانان شعارهایی را علیه جمهوری اسلامی بر دیوارهای شهر مینویسند.
در این ویدئو نوجوانی در بوکان بر روی دیوار شعار «مرگ بر دیکتاتور» مینویسد.
شورای دانشگاه صنعتی شریف روز پنجشنبه ۱۴ مهر در بیانیهای «وقایع ناگوار یکشنبه دهم مهر» و «ضرب و شتم دانشجویان و استادان در محوطه پیرامونی دانشگاه» و همچنین بازداشت شماری از دانشجویان و «هتک حرمت دانشگاه» را محکوم کرد.
ابراهیم رئیسی نیز روز پنجشنبه در نشستی با حضور وزیر علوم و شماری از مسئولان دانشگاه شریف، از مسئولان دانشگاه و استادان و دانشجویان خواست «تلاش برخی جریانات» برای «انحراف این فضا به محیطی برای وهن دانشگاه» را خنثی کنند.
در روزهای گذشته اظهاراتی از مدافعان جمهوری اسلامی مبنی بر دعوت دانشجویان معترض به گفتوگو منتشر شده است. نمونهای از این گفتوگوها، گزارشی ویدئویی از بحث دانشجویان در یزد با مقامات استانی است:
یک گزارش ویدئویی که مکان و زمان دقیق آن روشن نیست، نشان میدهد که یک مرد جوان در برابر تلاش نیروهای گارد ویژه برای بازداشت کردنش مقاومت میکند و در همین حال زنی میانسال به کمک او میشتابد و سپس با دخالت عدهای دیگر، جوان معترض موفق میشود فرار کند.
اشکان پویان، پزشک جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات در زاهدان، با انتشار تصویری از یک گلوله که از تن یکی از مجروحان درآورده، در استوری اینستاگرامی اعلام کرده که «بیشتر تیرها از پشت» و به طور «مستقیم» به معترضان شلیک شده و «به بچه سیزده ساله» هم شلیک شده است.
برخی منابع داخل ایران میگویند شمار کشتهشدگان زاهدان افزایش یافته و تاکنون به «۹۱ تن» رسیده است.
بنا بر آخرین گزارش «کمپین فعالین بلوچ» که روز چهارشنبه منتشر شد، هویت ۸۸ تن از جانباختگان در زاهدان شناسایی شده است.
سازمان حقوق بشری «ههنگاو» پنجشنبه گزارش داد نوجوانی ۱۶ ساله به نام «نیما شفیقدوست» اهل روستای زیندشت سلماس و ساکن ارومیه که در جریان اعتراضات در ارومیه با «شلیک مستقیم نیروهای امنیتی» زخمی و پس از چند روز درمان مخفیانه در خانه، بازداشت شده بود، جان باخت.
بنا بر این گزارش، نهادهای امنیتی چهارشنبه ۱۳ مهر پیکر این نوجوان را به خانوادهاش تحویل دادند، اما «آنها را تهدید کردهاند» که دربارهاش خبررسانی نکنند.
همچنین ویدئوهایی که صحنههایی از زندگی و حرفهای سارینا اسماعیلزاده، یکی دیگر از کشتهشدگان نوجوان در اعتراضات سراسری کرج را نشان میدهد، مورد توجه کاربران شبکههای اجتماعی قرار گرفته است.
بنا بر اطلاعات رسیده به بخش فارسی صدای آمریکا، سارینا اسماعیلزاده، ۱۶ ساله، ساکن مهرشهر بود و در مدرسه تیزهوشان درس میخواند. مسئولان مدرسه پس از کشته شدن او، به همکلاسیهایش اجازه سوگواری ندادند و حتی نگذاشتند در جای خالی او گل بگذارند.
منبع مطلع به صدای آمریکا گفته است حین حاضر و غایب کردن، وقتی معلم به نام سارینا اسماعیلزاده رسید، همه از جمله خودش پس از لحظهای سکوت، گریه کردند.
کشته شدن شماری از شهروندان در اعتراضات مسالمتآمیز که تعداد قابل توجهی از آنها کودک هستند، در حالی است که حسین اشتری، فرمانده انتظامی جمهوری اسلامی ادعا میکند: «ما سلاحهایمان ساچمهزن و پلاستیکی است» و «آنهایی که از مقرهای ما محافظت میکنند امکانات کامل دارند، مجهز هستند و دفاع هم میکنند.»
اشتری با تأکید بر این که پلیس هیچ مسئولیتی در زمینه بازگشایی مدارس و دانشگاهها ندارد تعطیلی مراکز آموزشی را به ضرر ایران و به نفع «دشمنان» دانست و از خانوادهها خواست «تا از فرزندانشان بخواهند که کلاسهایشان را تعطیل نکنند و در تجمعات شرکت نکنند.»
بنا بر گزارش سازمان حقوق بشر ایران، در جریان اعتراضات سراسری ایران تاکنون دستکم ۱۵۴ تن کشته شدهاند.
- واکنشهای چهرهها در ایران
رسول خادم، رئیس پیشین فدراسیون کشتی، در صفحه اینستاگرام خود، خطاب به نمایندگان مجلس نوشت: «امروز اگر قرار باشد جایی پاکسازی انقلابی شود همین مجلس غیرمردمی و نمايندگانی است که بیتعهدی خود به مردم را در پشت شعارهایشان پنهان کردهاند. جایی که باید پاکسازی انقلابی شود همین مجلس است.»
حامد آهنگی، کمدین و مجری برنامه شبآهنگی، با انتشار تصویری در استوری اینستاگرام خود، حضورش در جشنواره خیرانه را تکذیب کرد و آن را دروغ نامید.
آهنگی میگوید: «فعلا دل و دماغ این که اجرای صحنهای داشته باشم و مهمان جایی باشم را ندارم.»
برنامه فوتبال یک که از شبکه ورزش صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش میشود، بعد از دو هفته تعطیلی با مجری جدید روی آنتن خواهد رفت.
مجتبی پوربخش مجری این برنامه، دو هفته پیش با انتشار استوری در اینستاگرام به سیاستهای صدا و سیما انتقاد کرد که سبب حذف او از برنامه فوتبال یک شد.
روزنامه کیهان که مدیرمسئول آن نماینده مستقیم رهبر جمهوری اسلامی است، پنجشنبه با انتشار یادداشتی علی کریمی و مهران مدیری دو تن از چهرههای مشهور را به «هیتلر» تشبیه کرد و خطاب به همه سلبریتیهایی که به خیزش سراسری اعتراضی پیوستند نوشت که همه باید جوابگوی نقش خود در این «آشوب و بلوا» باشند.
- حمایتهای جهانی
دریا صفایی، نماینده ایرانیتبار پارلمان بلژیک، با اجرای آیین «گیسوبران» در جلسه عمومی امروز، موهایش را قیچی کرد و گفت: «برای زن، برای زندگی، برای آزادی.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز پنجشنبه در توییتی اعلام کرد که با حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی صحبت کرده است.
او نوشت: «من با امیرعبداللهیان گفتوگو کردم. من پاسخگویی برای کشته شدن مهسا امینی، توقف خشونت علیه تظاهرکنندگان، و آزادی بازداشتشدگان را خواستار شدم. باید حق اعتراض و جریان آزاد اطلاعات مجاز باشد. اتحادیه اروپا مشغول بررسی همه گزینهها است. من همچنین از ایران خواستم که با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند.»
وزارت امور خارجه فرانسه نیز جمهوری اسلامی ایران را به پیروی از رویههای بدترین رژیمهای دیکتاتوری متهم کرد.
در روزهای اخیر دو شهروند فرانسوی مجبور به اعتراف اجباری ویدیویی توسط جمهوری اسلامی شدهاند.
در ابتکاری تازه، زنان ایتالیایی با پیوستن به کارزار «گیسوبران»، ابتکاری تازه به کار بستهاند و در همبستگی با جنبش «زن، زندگی، آزادی» موهای بریده شده خود را به سفارت جمهوری اسلامی در رم میفرستند.
شبکه فرشگرد در پنجمین بیانیه خود در ارتباط با اعتراضات سراسری ایران، که روز پنجشنبه به صدای آمریکا رسیده است، خطاب به مردم ایران تأکید کرده: «شما با وارد کردن ضربات جدی به دستگاه سرکوب در سه هفته گذشته، اراده خود را بر خیابانها حاکم کردهاید.»
در این بیانیه از شهروندان خواسته شده ضمن بیرون کشیدن پولهایشان از بانک و تأخیر در پرداخت قبضها به عنوان شیوهای از مقاومت مدنی، اگر توان مالی دارند، به «خانوادههای اعتصابکنندگان بازداشتشدگان و یا جانباختگان» کمک کنند.
ابراهیم حامدی، خواننده مشهور به ابی، در کنسرت چهارشنبه شب خود، از مونا برزویی، ترانهسرایی که به دلیل اعتراض به کشته شدن مهسا امینی در ایران تحت بازداشت است، یاد کرد.
دور جدید اعتراضات از بیست روز پیش آغاز شده و در همه استانهای کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.