نوزدهمین روز از اعتراضات سراسری ایران با تداوم شعارهای مرگ بر دیکتاتور و نفی نظام جمهوری اسلامی، اعتراضات دانش‌آموزان و دانشجویان، و بازداشت شمار دیگری از روزنامه‌نگاران و فعالان ادامه داشته است.
شهبانو فرح پهلوی شامگاه چهارشنبه در توییتی نوشت: «من دوباره به عنوان یک مادر از شما نیروهای انتظامی، ارتش، سپاه، بسیج، و لباس شخصی‌ها می‌خواهم که در ضمیر ذهنی خود خواهران، برادرانتان، پدران، و مادرانتان را در مقابل خود ببینید و اجازه ندهید که سردمداران نظام برای گریز از خشم ملت، شما را ابزار سرکوب مردم کنند. شما هم از این ملت هستید، پس با این ملت باشید.»
او پیش‌تر هم خطاب به معترضان در داخل ایران نوشته بود: «با همه دل‌شکستگی‌ها، ایران به پا خاسته را می‌بینم و شما را می‌ستایم.»
- تشدید بازداشت‌ها
یک منبع مطلع به صدای آمریکا گفت که عفاف عبادی، فعال فرهنگی عرب در اهواز، روز ۱۰ مهر در حمله نیروهای امنیتی به تجمع دانشجویان دانشگاه علمی کاربردی اهواز بازداشت شده است. حمید خلیلاوی، همسر خانم عبادی، نیز که برای پیگیری وضعیت به کلانتری مراجعه کرده بود بازداشت شد.
بنا بر گزارش‌هایی که روز چهارشنبه منتشر شد علی سالم، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار سابق روزنامه شرق، در تهران بازداشت شده است.
علی سالم روز سه‌شنبه و پس از بازداشت در تماس تلفنی با خانواده‌اش گفت که اطلاعات سپاه او را بازداشت کرده و اکنون در زندان اوین و احتمالا در بند دو الف است. مامورانی که او را در خانه‌اش بازداشت کردند، لپ‌تاپ موبایل و وسایل شخصی‌اش را هم بردند.
علی سالم پیش از این نیز دو بار در سال ۱۳۸۶ و همچنین در اسفند ۱۳۹۶ در تجمع روز جهانی زنان در مقابل وزارت کشور بازداشت شده بود.
وحید علیقلی‌پور، فعال دانشجویی و زندانی سیاسی سابق، هم ۱۲ مهر بازداشت شد. ماموران پلیس امنیت او را در منزل شخصی‌اش بازداشت کرده و به زندان اوین انتقال داده‌اند.
در همین حال سازمان مردم‌نهاد و غیردولتی «جمعیت امام علی» که در زمینه کمک به «کودکان و زنان محلات حاشیه، کم‌برخوردار، و در معرض آسیب» فعالیت می‌کند، در بیانیه‌ای با امضای بیش از ۵۰۰ عضوش، تأیید کرده است که جمهوری اسلامی در قبال اندکی «آذوقه» از کودکان کار برای سرکوب اعتراضات سراسری استفاده می‌کند.
- تداوم اعتراضات
گزارشی تصویری از اصفهان سه زن را نشان می‌دهد که روسری‌هایشان را در هوا می‌چرخانند و یک بنر را بر روی پلی در اصفهان نصب کرده‌اند که روی آن نوشته شده: «نفر بعدی یکی از ما است.»
پسران دانش‌آموز روز چهارشنبه با برپایی تجمعی در حیاط مدرسه یک مقنعه را با شعار «امسال سال خونه، سید علی سرنگونه» آتش زدند.
یک ویدئو که به صدای آمریکا ارسال شده است، دانش‌آموزان کرج در استان البرز را نشان می‌دهد که علی کریمی، فوتبالیست نام‌آشنای مدافع اعتراضات سراسری در ایران را تشویق می‌کنند.
یک گزارش ویدئویی دیگر، حمله مأموران نیروی انتظامی به همراه لباس شخصی‌ها به دختران دانش‌آموز معترض را نشان می‌دهد. در تصویر چند مرد با لباس شخصی دیده می‌شوند که در حضور افسران نیروی انتظامی دختران را در خیابان هل می‌دهند و با مقاومت دانش‌آموزان مواجه می‌شوند.
یک گزارش ویدئویی دیگر اعتراض دانش‌آموزان در یک مدرسه دخترانه را نشان می‌دهد که در حضور مردان حجاب از سر برداشته‌اند و شعار «بسیجی برو گم شو» می‌دهند. این شعار در واکنش به قصد یک بسیجی برای سخنرانی داده شده است.
شامگاه سه‌شنبه و بامداد چهارشنبه نیز اعتراضات در برخی مناطق ایران جریان داشت.
- حامد اسماعیلیون: تا وقتی در ایران نباشم برای مردم داخل ایران فراخوان نمی‌دهم
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن خانواده‌های پرواز اوکراینی، روز سه‌شنبه در تجمع هزارمین روز سقوط پرواز پی‌اس۷۵۲ با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران، گفت: «من نیاز به اجرای عدالت دارم و می‌خواهم حقیقت را بدانم. تا زمانی که آن را به دست نیاورم، باز نخواهم ایستاد.»
او همچنین در پاسخ به پرسشی با رد صریح فعالیت سیاسی به‌ویژه رهبری اعتراضات سراسری جاری در ایران، تأکید کرد که تا وقتی خودش در تهران حضور ندارد، نمی‌تواند برای مردم داخل ایران فراخوان بدهد، چرا که «پاسخش از طرف نظام چیزی جز گلوله» نیست و او نمی‌تواند مسئولیت آن را بپذیرد.
- افزایش شمار کشته‌ها در زاهدان
وب‌سایت کمپین فعالین بلوچ که اخبار نقض حقوق بشر در سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، روز چهارشنبه در گزارشی اعلام کرد که هویت ۸۸ تن از کسانی که توسط ماموران جمهوری اسلامی در زاهدان کشته شده‌اند شناسایی کرده است.
این وب‌سایت پیش از این کشته شدن ۶۷ تن و زخمی شدن بیش از ۳۰۰ تن را گزارش کرده بود.
در روزهای گذشته گزارش‌هایی از کمبود خون در زاهدان و وخامت حال برخی از زخمی‌شدگان اعتراضات به دلیل کمبود امکانات درمانی خبر داده بودند.
- احتمال ابتلای مجید توکلی به کرونا و ممانعت از ملاقات با حسین رونقی
همسر مجید توکلی در توییتی از احتمال ابتلای این زندانی سیاسی به کرونا خبر داد.
او روز چهارشنبه در توییتی با اعلام این که آقای توکلی از زندان تماس تلفنی گرفته است، نوشت، «ظاهرا کرونا گرفته» اما «صبور و پرتحمل» است.
همسر مجید توکلی ابراز امیدواری کرده است که به‌زودی بتواند بفهمد «شعبه و بازپرس» این فعال سیاسی کدام است و بتواند پرونده‌اش را پیگیری کند.
منابع مطلع در ایران خبر داده‌اند که مقامات قضایی و امنیتی به پدر و مادر حسین رونقی، فعال مدنی و زندانی سیاسی، مجوز ملاقات با فرزندشان را نداده‌اند. این در حالی است که آنها در تهران هستند و چندین‌بار به زندان اوین مراجعه کرده‌اند.
زلیخا موسوی و احمد رونقی ملکان، مادر و پدر حسین رونقی، پیش‌تر به صدای آمریکا گفتند که ضابطان قضایی در بازجویی هر دو پای پسرشان را شکسته‌اند.
- روایت یک «حامی ولایت» از سرکوب اعتراض‌ها
جواد موگویی، نویسنده و مستندساز نزدیک به دفتر علی خامنه‌ای، در چند پست اینستاگرامی مشاهدات خود را از اعتراضات سراسری در ایران نوشته است.
او برادر خود را «فرمانده گردان بسیج» در کرج معرفی کرده و به نقل از او نوشته «کرج هر شب شلوغ است»، «حالا حالا داستان داریم» و «همه بچه‌اند.»
موگویی در بخش دیگری از اظهاراتش به نقل از «علی رکاب» نوشت: «جواد! بخدا این‌ها مردم‌اند. بسیجی‌ها دیشب دو دختر را می‌زدند. فحش ناموس می‌دادند و می‌زدند.»
او در ادامه نوشته است: «آمدم سر چهارراه قدس. دختری تنها و بی‌روسری داشت دادوبیداد می‌کرد. صدایش را نمی‌شنیدم. ناجایی پرتش کرد توی جوب. چند بسیجی ریختند سرش. ۶۰کیلو نبود. دویدم سمت دختر. داد زدم "نزنید می‌میره!" یکی گفت به‌توچه! ناگهان بدنم سوخت؛ ناجایی با گلوله پلاستیکی پشت سر هم شلیک می‌کرد به دست و سینه‌‌ام. خوردم زمین. دختر هنوز تو جوب بود. موتور رهگذری آمد. گفت "بپر بالا، الان می‌برنت." کنار دیوار نشستم. عابری آب آورد. یک بسیجی آمد کنارم. با لحن مودبانه گفت چی شده؟
داد زدم "آقا نزنید به خدا سرش می‌خوره به جدول..." ناگهان ۶-۷ بسیجی ریختند سرم. با لگد. بلند شدم. یکیشان داد زد: مادر...»
- حمایت جهانی از اعتراضات ایران
حمایت‌های جهانی از اعتراضات مردم ایران همچنان ادامه دارد.
در تازه‌ترین مورد، سناتور برنی سندرز در توییتی از معترضان و زنان ایران حمایت کرد.
او نوشت: «شجاعت بسیار می‌خواهد که علیه رهبری حکومت استبدادی ایران در خیابان‌ها شعار داد. این دقیقا دارد به رهبری زنان جوان اتفاق می‌افتد. من در کنار همه ایرانیانی که خواستار آزادی و آینده بهترند، می‌ایستم.»
ملانی جولی در سخنانی در پارلمان کانادا گفت: «آن چه اکنون در ایران رخ می‌دهد غیرقابل قبول است. رژیم ایران که اکنون زنان را مورد اذیت و آزار قرار می‌دهد همان رژیمی است که هواپیمای پی اس ۷۵۲ را ساقط کرد.»
او افزود: «ما هسته اصلی سپاه را تحریم کردیم و تحریم‌های بیشتری را برضد آنها اعمال می‌کنیم.»
خانواده‌های قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی از دولت کانادا خواسته‌اند سپاه را در فهرست سازمان‌‌های تروریستی قرار دهد.
شمار بسیار زیادی از ایرانیان مقیم کانادا هم از دولت این کشور خواسته‌اند فرزندان و وابستگان مقامات جمهوری اسلامی را از این کشور اخراج و اموال آنها را به نفع مردم ایران توقیف کند.
از سویی دیگر حساب کاربری اینستاگرام گروه موسیقی ایرلندی یو‌تو با انتشار تصویر مهسا امینی از اعتراضات مردم ایران پشتیبانی کرد.
این حساب کاربری با انتشار شعر «بنی آدم اعضای یک پیکرند» از سعدی شیرازی به زبان انگلیسی نسبت به اتفاقات اخیر در ایران واکنش نشان داد.
شرکت معروف مد «بالنسیاگا» با بیش از «چهارده میلیون» دنبال کننده در اینستاگرام، برای حمایت از اعتراضات مردمی در ایران، در حرکتی نمادین تمام مطالب صفحه اینستاگرام خود را حذف کرد و فقط یک پست با شعار «زن، زندگی، آزادی» را باقی گذاشت.
در توضیح این پست آمده است: «بالنسیاگا همیشه از مبارزه برای حقوق اساسی و آزادی زنان حمایت کرده است. ما در کنار همه زنان ایرانی، به یاد مهسا ایستاده‌ایم.»
بالنسیاگا، یک شرکت لوکس طراح مد است که در سال ۱۹۱۹ توسط طراح اسپانیایی، «کریستوبال بالنسیاگا» و در شهر سن‌سباستین در اسپانیا تاسیس شد.
برند معروف «گوچی» با بیش از «چهل و نه میلیون» دنبال‌کننده در اینستاگرام، با انتشار شعار «زن، زندگی، آزادی» از اعتراضات در ایران حمایت کرد. گوچی در صفحه خود نوشت: «ما به عنوان یک مجموعه و از طریق کمپین زنگ تغییر برای اتحاد و تقویت صدای کسانی که برای برابری جنسیتی می‌جنگند، در کنار همه زنان ایرانی، می‌ایستیم.»
کمپین «زنگ تغییر» یک کمپین جهانی با ابتکار گوچی است که در سال ۲۰۱۳ ایجاد شد.
«گروه کنش» اتحادیه اروپا نیز در توییتی به زبان فارسی تأکید کرده است که «مردم در ایران حق اعتراض مسالمت‌آمیز دارند.»
این نهاد اتحادیه اروپا، همچنین افزوده است: «مقامات باید پاسخگوی مرگ مهسا امینی و بسیاری از تظاهرکنندگان مسالمت‌آمیز از آن زمان باشند. اتحادیه اروپا اقداماتی را جهت اعمال فشار برای احترام به حقوق بنیادی در نظر می‌گیرد.»
کوریِره دِلاسِرا، روزنامه قدیمی و پرتیراژ در ایتالیا، چهارشنبه گزارشی درباره نیکا شاکرمی نوجوانی که در اعتراضات سراسری ایران کشته شده نوشت و به معرفی نسل جوانی پرداخت که مطالباتی متفاوت با نسل‌های پیشین خود دارد.
مری میلر، نماینده جمهوری‌خواه کنگره آمریکا، در توییتی با حمایت از اعتراضات سراسری ایران، نوشت: «ما در کنار معترضان شجاع در ایران هستیم که در مبارزه برای آزادی خود علیه آیت‌الله سخن می‌گویند. بدانید که ما شجاعت شما را تحسین می‌کنیم و با شما هستیم!»
روزنامه واشنگتن‌پست در مقاله‌ای که روز چهارشنبه منتشر شد، نوشت: «تجزیه و تحلیل تصاویر نشان می‌دهد که مقامات برای سرکوب تظاهرات از نیروی بی‌رویه استفاده می‌کنند، بازداشت‌های خشونت‌آمیز انجام می‌دهند و خدمات اینترنتی را سرکوب می‌کنند.»
سه‌شنبه شب پخش مسابقه فوتبال بین پورتو و بایرن‌لیورکوزن که با احتمال حضور دو ستاره فوتبال ایران همراه بود، بدون اعلام قبلی از جدول پخش صداوسیما حذف شد. پس از بازی و انتشار تصاویر درون ورزشگاه، مشخص شد که این تصمیم به دلیل حمایت تماشاگران این بازی از اعتراضات در ایران بوده است.
پس از انتشار بیانیه بیش از یک هزار سینماگر فرانسوی، ژولیت بینوش، بازیگر سرشناس سینمای فرانسه و یکی از امضاکنندگان آن بیانیه با انتشار کلیپی در اینستاگرام از قیچی کردن موهایش به کارزار «گیسوبران» پیوست و از اعتراضات در ایران و جنبش «زن زندگی آزادی» حمایت کرد.
- حمایت چهره‌های فرهنگی و ورزشی از اعتراضات مردمی
امیرحسین صادقی، بازیکن پیشین تیم فوتبال استقلال، در استوری اینستاگرامش نوشت: خوش به حال مسافرکش‌های میدان آزادی که آزادانه فریاد می‌زنند آزادی، آزادی... و عابران خسته می‌پرسند آزادی چند؟ و من عابری را دیده‌ام که از راننده سوال پرسید آزادی کجاست؟ راننده گفت: رد کردی، آزادی قبل از انقلاب بود.
محسن حسینی گوشه، دندان‌پزشک و مدرس دانشگاه آزاد، با انتشار تصویری از پیام معاونت آموزشی این دانشگاه برای برگزاری منظم کلاس‌ها، با پیوستن به موج استعفای استادان پاسخ خود را نیز منتشر کرده است که گفته: «من دیگر نیستم، خود دانید و مملکتتان اگر عمری بود در فضایی دیگر بر می‌گردم.»
- واکنش‌های مقامات جمهوری اسلامی
خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضاییه، به نقل از محمد شهریاری، سرپرست دادسرای جنایی تهران، روز چهارشنبه ادعا کرد که کشته شدن نیکا شاکرمی «با ناآرامی‌های اخیر ارتباطی ندارد» و پزشکی قانونی اعلام کرده «آثار گلوله و ساچمه در بدن جسد مشاهده نشد» و او «از بلندی پرت شده است.»
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه در پی آنچه که آن را «اظهارات مداخله‌جویانه مقامات وزارت خارجه بریتانیا» و نقش داشتن در «سناریوسازی‌های معاندین» خوانده، سفیر بریتانیا در ایران را احضار کرد.
روز گذشته بریتانیا کاردار جمهوری اسلامی را در واکنش به سرکوب اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم ایران احضار کرده بود.
در حالی که معترضان در خیابان‌های ایران خواستار تغییر نظام جمهوری اسلامی هستند، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، بدون اشاره مستقیم به خیزش سراسری در ایران گفت: «در صورت لزوم باید در سیاست‌ها تجدیدنظر کرد و دولت برای همکاری با مجمع تشخیص آماده است.»
عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری، در واکنش به اعتراض دانش‌آموزان در مدرسه‌ها و خیابان‌ها با شعارهایی علیه ارکان حکومت، این اعتراضات را «تصاویر نامأنوس» نامید و گفت که اگر چنین اتفاقاتی می‌افتد، به این دلیل است که «خوراک فکری لازم» به دانش‌آموزان داده نشده است.
هاجر چنارانی، نماینده مجلس گفته است که بیشتر «گروه‌های سنی» بازداشت شده اعتراضات خیابانی اخیر در استان خراسان رضوی، افرادی هستند که «۱۴ تا ۱۸ سال» سن دارند.
- دادستان کل کشور: اعتراضات جاری «شبیخون فرهنگی» است
محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، سه‌شنبه در اظهاراتی موج گسترده اعتراضات مردمی را «شبیخون فرهنگی» خواند با انتقاد از دولت پیشین گفت که رهبر جمهوری اسلامی سال‌های پیش خواستار مقابله با «تهاجم فرهنگی در فضای مجازی» شده و «شبکه ملی اطلاعات» باید ایجاد می‌شد.
او که در مرکز «بسیج قوه مقننه» سخن می‌گفت، اضافه کرد: «باید آن زمان که هنوز کسب و کار مردم در فضای مجازی نبود دوراندیشی می‌کردیم تا به جای استفاده از برنامه خارجی و با کمک فکر و اندیشه جوانان، شبکه داخلی ایجاد می‌کردیم.»
منتظری افزود، «جوانان ۱۶ ساله» در جریان‌های این روزها شرکت دارند که «به دلیل فضای مجازی است.»
پیش از این علی خامنه‌ای فضای مجازی را «ول» و «رها» توصیف کرده و بارها خواستار مقابله با آن شده است.
اظهارات این مقام قوه قضاییه در حالی است که در روزهای گذشته هم‌زمان با اعتراضات سراسری در ایران، اینترنت به طور گسترده قطع و یا دچار اختلال بوده است.
دور جدید اعتراضات از نوزده روز پیش آغاز شده و در همه استان‌های کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
