آمارهای رسمی در ایران حاکی است که میزان خودکشی طی یک دهه گذشته، بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته و از حدود ۳۵۰۰ مورد در سال، به بیش از ۵ هزار مورد رسیده است.
بررسی‌های پایگاه داده‌های باز ایران بر اساس تازه‌ترین گزارش «شاخص‌های عدالت اجتماعی» در سال ۱۴۰۰، نشان می‌دهد که «در ظرف ده سال بیش از ۴۰ هزار مرگ ناشی از خودکشی توسط نیروی انتظامی ثبت و ضبط شده است.» این رقم «بیش از دو برابر کل آمار قتل در دهه ۱۳۹۰» است، که کمتر از ۲۰ هزار تن گزارش شده بود.
افزایش میزان خودکشی در ایران در شرایطی است که ایرانیان در دهه ۱۳۹۰ خورشیدی در معرض شدیدترین بحران‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار داشته‌اند.
بنا بر این گزارش، در آمارهای نیروی انتظامی به تعداد قابل توجهی مرگ، تحت عنوان «سایر موارد مرگ‌های مشکوک» اشاره شده است که دقیقا مشخص نیست به چه مواردی اطلاق می‌شود. آمار این مرگ‌های مشکوک در دهه ۱۳۹۰، حدود ۶ برابر آمار کل خودکشی و ۱۲ برابر آمار قتل است.
به جز نیروی انتظامی، دو نهاد دیگر یعنی پزشکی قانونی و وزارت بهداشت هم به طور پراکنده آمارهای مربوط به خودکشی را ارائه می‌کنند که بنا بر این گزارش، اطلاعات آنها به طور عمومی در دسترس نیست. هر چند پایگاه داده‌های باز ایران نوشته است که «نقل قول‌های منتشر شده در رسانه‌ها تحت عنوان آمار پزشکی قانونی نشان می‌دهد که بین آمارهای موجود نهادهای رسمی اختلاف قابل توجهی وجود دارد.»
- تحلیل استانی آمار خودکشی
بررسی‌های پایگاه باز ایران، طبق آمار نیروی انتظامی در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹، حاکی بر این است که سالانه به طور متوسط حدود ۴۲۰۰ تن در ایران به دلیل خودکشی جان‌شان را از دست داده‌اند.
اما این آمار به طور یکسان توزیع نشده است. بررسی و تحلیل داده‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد نرخ خودکشی در استانهای غربی ایران، اختلاف بیشتری با مناطق مرکزی، شمال و جنوب و شرق دارد.
طبق این آمار، بالا یا پایین بودن نرخ خودکشی به عوامل گوناگون فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی ارتباط نزدیکی دارد و افزایش بحران‌ها و ناپایداری‌ها می‌تواند روی آمار خودکشی تاثیر بگذارد.
اینفوگرافیک داده‌های باز ایران در زیر، نقشه خودکشی در ایران را با دو شاخص دیگر، یکی شاخص فلاکت و دیگری شاخص سهم استان‌ها از اقتصاد ایران مقایسه می‌کند.
چنانکه در نمودار فوق پیدا است، نیمه سمت چپ نقشه‌های خودکشی و فلاکت شباهت و همخوانی زیادی با یکدیگر دارند. استانهای کرمانشاه، ایلام، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد، هم در آمار خودکشی و هم در شاخص فلاکت در پنج سال گذشته بدترین وضعیت را در سراسر ایران داشته‌اند.
بررسی‌های داده‌های باز ایران به این نتیجه رسیده است که «میان نابرابری اقتصادی، بیکاری و تورم، به عنوان عوامل اقتصادی که تبعات اجتماعی آنها فراگیر است، ارتباط وجود دارد. اگرچه این عوامل تنها عوامل موثر بر بالا یا پایین بودن نرخ خودکشی در یک منطقه نیستند.»
این مطلب با استفاده از گزارش پایگاه داده‌های باز ایران تهیه شده است
