سازمان حقوق بشر ایران از اعدام دست‌کم ۵ تن از افراد دچار اختلالات روانی و ذهنی در سال گذشته میلادی در ایران خبر داد و تاکید کرد جمهوری اسلامی با اجرای چنین احکامی، «قوانین داخلی» و «تعهدات بین‌المللی‌اش» را نقض کرده است.
این سازمان در گزارشی در روز پنجشنبه ۹ اسفند اسامی چهار تن از این اعدام‌شدگان را محمد قبادلو، راشد بلوچ، علیرضا رضوی‌خالق‌آبادی و عزت سیّدی ذکر کرد و افزود که آنها به رغم رنج بردن از اختلالات روانی و ذهنی، در زندان‌های جمهوری اسلامی به چوبه دار سپرده شده‌اند.
محمد قبادلو، معترض ۲۴ ساله دارای اختلال دوقطبی، به اتهام قتل یک مامور نیروی انتظامی به نام فرید کرم‌پور حسنوند، روز سوم بهمن سال گذشته بدون ملاقات با خانواده‌اش در زندان قزل‌حصار کرج اعدام شد.
به گزارش سازمان حقوق بشر ایران، «اتهام» اغلب این ۵ تن، ارتکاب «قتل» عنوان شده است و مسئولان قضایی جمهوری اسلامی بدون در نظر گرفتن سوابق بیماری‌های روانی یا ناتوانی‌های ذهنی متهمان، آنها را به اعدام محکوم کردند.
بنا بر این گزارش، راشد بلوچ، ۳۵ ساله در زندان بندرعباس، علیرضا رضوی‌خالق‌آبادی، ۲۶ ساله در زندان قزل‌حصار کرج، و عزت سیدی، ۴۰ ساله در زندان زنجان، اعدام شده‌اند.
به گزارش این سازمان، در حالی که قانون مجازات اسلامی، مرتکبان دچار اختلال روانی را از مسئولیت کیفری مبرا کرده است اما «عدم شفافیت» قضایی جمهوری اسلامی، اثبات تشخیص بیماری‌های روانی را «بسیار دشوار» می‌کند.
این سازمان حقوق بشری مستقر در نروژ، اشاره کرد که در قطعنامه کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، از تمامی کشورها خواسته شده است که از اعمال مجازات اعدام برای افراد «مبتلا به هر نوع اختلال روانی» پرهیز کنند.
صدور و اجرای حکم اعدام با عنوان «قصاص نفس» در جمهوری اسلامی ایران در شرایطی انجام می‌شود که مطابق قوانین حکومتی، قتل عمد، درجه‌بندی نشده است و «هر نوع قتلی فارغ از شدت و ضعف و انگیزه متهم، منجر به صدور حکم اعدام می‌شود.»
«سازمان حقوق بشر ایران» و گروه فرانسوی «همبستگی علیه مجازات اعدام» در روز دوم اسفند اعلام کردند که حکومت ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی دست‌کم ۹۷۵ تن را اعدام کرد؛ آماری که به گفته این دو سازمان، بالاترین رقم از سال ۲۰۰۸ میلادی ( ۱۳۸۷ شمسی) تاکنون به‌شمار می‌رود.
