صادرات نفت خام ایران در ماههای اخیر به بالاترین میزان خود در پنج سال اخیر رسیده است زیرا این کشور نفت بیشتری به چین و سایر خریداران میفروشد.
به گزارش «والاستریت جورنال»، ایران حجم زیادی از نفت خام خود را با تخفیف به بازار انرژی اضافه میکند که در بحبوحه نگرانیها در مورد میزان تقاضای جهانی دچار مشکل شده است.
افزایش عرضه نفت ایران، تهدیدی برای عربستان سعودی و دیگر تولیدکنندگان بزرگ نفت خام است که تلاش میکنند با کاهش تولید، بهای نفت را افزایش دهند.
بهای نفت از اواخر سال گذشته تا کنون حدود یک پنجم کاهش یافته است که مهمترین دلایل آن احتمال کند شدن روند اقتصاد جهانی و نفت ارزان روسی در بازار است.
افزایش عرضه نفت ایران همچنین نشان میدهد که چگونه این کشور به طور فزایندهای تحریمهای آمریکا را دور میزند، زیرا دولت بایدن بدون سر و صدا به مذاکره با تهران در تلاش برای آزادی زندانیان آمریکایی در ایران، و مهار برنامه هستهای رو به رشد آن ادامه میدهد.
براساس دادههای موجود، محمولههای نفتی ایران در ماههای مه و ژوئن به طور میانگین حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز بوده که نسبت به سال قبل بیش از دو برابر شده است. این بالاترین میزان صادرات نفت ایران از سال ۲۰۱۸ است که به دلیل تحریمهای آمریکا دچار رکود شد.
در حالی که ارائه میزان دقیق و مقصد نهایی فروش نفت ایران، با توجه به ماهیت اغلب پنهان این معاملات دشوار است، دادههای چندین شرکت که تجارت جهانی انرژی را رصد میکنند، نشان میدهد که چین همچنان مشتری اصلی است.
بر اساس گزارش کپلر، پکن در ماه مه روزانه ۳۵۹ هزار بشکه نفت ایران را به طور مستقیم وارد کرده است که در مقایسه با ۲۶۶ هزار بشکه در ماه مه سال گذشته، افزایش یافته است.
ناظران نفتی میگویند که فروش واقعی ایران به چین احتمالاً بسیار بیشتر است و شامل نفتی است که از طریق سایر کشورهای آسیایی و خاورمیانه منتقل میشود.
چین بارها گفته است که از تحریمهای آمریکا علیه ایران پیروی نمیکند، اما از هنگامی که واشنگتن دوباره تحریمها علیه ایران را اعمال کرد، به ندرت دادههای واردات نفت خود از جمهوری اسلامی را فاش کرده است.
سوریه و ونزوئلا از دیگر خریداران عمده نفت خام ایران هستند، هر دو کشور تحت تحریمهای آمریکا قرار دارند. بازرگانان ایرانی میگویند که ایران همچنین شاهد علاقه فزایندهای برای نفت خود از سوی سایر خریداران در آمریکای لاتین و آفریقا است.
مقامات نفتی ایران میگویند که این کشور در مقایسه با رقبای خود در خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، حدود ۳۰ دلار برای هر بشکه تخفیف میدهد و در بازار جهانی با نفت ارزان روسی رقابت میکند.
یکی از برندگان شرایط کنونی چین است که با خرید نفت ارزان ایران و روسیه، آن را ذخیره یا احتکار میکند تا درصورت افزایش بهای نفت در آینده دچار مشکل نشود. بر اساس دادههای موجود، پکن در ماه مه حدود ۱.۷۷میلیون بشکه نفت در روز به ذخایر خود اضافه کرد که بیشترین میزان از ژوئیه ۲۰۲۰ بود.
ایران یکی از اعضای «اوپک»، سازمان کشورهای صادرکننده نفت، به رهبری عربستان سعودی است، اما سهمیه تولید آن در این کارتل به دلیل تحریمهای آمریکا به حالت تعلیق درآمده است. افزایش صادرات نفت تهران، تلاشهای ریاض برای بالا نگه داشتن قیمتها با محدود کردن تولید را تضعیف میکند.
بهای نفت خام برنت، معیار بینالمللی نفت، از زمانی که اوپک و متحدانش به رهبری روسیه، موسوم به اوپک پلاس، برای اولین بار در ماه اکتبر بازار را با کاهش دو میلیون بشکهای تولید خود به لرزه انداختند، حدود ۲۰ درصد کاهش یافته است.
در ماه آوریل، برخی از بزرگترین اعضای این گروه، از جمله عربستان سعودی و روسیه، فروش نفت را به میران ۱.۶میلیون بشکه دیگر در روز کاهش دادند.
ماه گذشته، عربستان سعودی اعلام کرد که پس از توافق با سایر اعضای اوپک پلاس برای پایبندی به اهداف فعلی تولید تا پایان سال، یک میلیون بشکه دیگر در روز از تولید خود در ماه ژوئیه را کاهش خواهد داد.
اوایل این هفته، ریاض این کاهش را تا ماه اوت تمدید کرد. بر اساس برآورد برخی تحلیلگران، عربستان سعودی برای تامین مالی برنامه اقتصادی گسترده خود به نفت بالای ۸۰ دلار در هر بشکه نیاز دارد.
در همین حال، ایران در ماه مه اعلام کرد که تولید نفت خود را به بیش از سه میلیون بشکه در روز افزایش داده است، در حالی که پیش از خروج آمریکا از توافق هستهای ایران در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریمها، این رقم حدود ۲.۵ میلیون بشکه در روز بود.
مقامات ایرانی میگویند کشوری که در اوایل سال جاری روابط دیپلماتیک خود را با عربستان سعودی، رقیب منطقهای خود در توافقی با میانجیگری چین برقرار کرد، از کاهش تولید نفت ریاض با پر کردن این شکاف در بازار جهانی و علاقه پکن برای خرید نفت ارزان استفاده میکند.
به گفته عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی ایران، این کشور که نفت بزرگترین منبع ارزی آن است، در سال خورشیدی گذشته که در ماه مارس ۲۰۲۳ به پایان رسید، ۲۸ میلیارد دلار از فروش نفت خام درآمد داشت که تقریباً چهار برابر بیشتر از سال ۲۰۲۱ است. این پول نقد راه نجاتی برای اقتصاد ایران است که تحت تاثیر تورم بالا و سقوط ارزش پول ملی قرار دارد.
صادرات رو به رشد نفت ایران در بحبوحه آخرین تلاش برای دیپلماسی بین واشنگتن و تهران به طور بالقوه تهران را در موقعیت بهتری قرار میدهد.
در شرایطی که به نظر میرسد دولت بایدن بر کاهش تنشها متمرکز شده که در سال جاری افزایش یافته است، بعید به نظر میرسد که با نزدیک شدن به مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، امتیازات قابل توجهی به تهران بدهد.
ایران علاوه بر نفت، محصولات هیدروکربنی دیگری نیز به کشورهایی مانند هند و کنیا میفروشد.
این مطلب با استفاده از گزارش والاستریت جورنال تنظیم شده است