الهام علیاف رئیس جمهوری آذربایجان، روز یکشنبه ۲۳ مهر، پرچم آن کشور را در پایتخت منطقه قره باغ کوهستانی برافراشت.
دفتر ریاست جمهوری آذربایجان اعلام کرد: «الهام علیاف رئیس جمهوری آذربایجان پرچم ملی جمهوری آذربایجان را در شهر خانکندی برافراشت و در آنجا سخنرانی کرد.»
پایتختی که توسط جمهوری آذربایجان خانکندی و ارامنه به آن استپانکِرت میگویند، پس از آن که نیروهای امنیتی جمهوری آذربایجان ماه گذشته مبارزان ارمنی را سرکوب کردند، تحت کنترل جمهوری آذربایجان در آمد و باعث شد که اکثر ۱۲۰ هزار ارمنی قومی قره باغ به ارمنستان فرار کنند.
قرهباغ کوهستانی که ارامنه آن را آرتساخ میشناسند، منطقهای کوهستانی محصور در خشکی در قفقاز جنوبی است. این سرزمین در سطح بین المللی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته شده است اما ارامنه اکثریت ساکنان آن را تشکیل میدهند.
جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از سقوط امپراتوری روسیه در سال ۱۹۱۷ مدعی مالکیت این منطقه بودند و از آن زمان تاکنون بعنوان کانون تنش باقی مانده است. در زمان شوروی سابق بعنوان بخشی از جمهوری شوروی آذربایجان اما بصورت خودمختار باقی ماند. نام آن در آن زمان «منطقه خودمختار قره باغ کوهستانی» بود.
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جنگ اول قره باغ (۱۹۹۴-۱۹۸۸) بین ارامنه و همسایگان آذری آنها درگرفت. حدود سی هزار نفر کشته و بیش از یک میلیون نفر آواره شدند.
جمهوری آذربایجان بخشی از قلمرو خود را از دست داد و ارامنه کنترل بیشتر قرهباغ را در دست داشتند.
در سال ۲۰۲۰، پس از دههها درگیری، جمهوری آذربایجان عملیات نظامی خود را آغاز کرد که منجر به جنگ دوم قرهباغ شد و باکو توانست به سرعت از مواضع دفاعی ارمنستان عبور کند. جمهوری آذربایجان با حمایت ترکیه در جنگ ۴۴ روزه به پیروزی چشمگیری دست یافت و بخش هایی از قره باغ را پس گرفت.
علیاف در سپتامبر سال جاری، عملیات نظامی را علیه مبارزان قومی ارمنی منطقه آغاز کرد و آنها را شکست داد.
ایالات متحده آمریکا ضمن اعلام حمایت از ارمنستان در مورد اقدامات نظامی جمهوری آذربایجان در قرهباغ کوهستانی، بر لزوم حفظ استقلال و تمامیت ارضی ارمنستان تاکید کرده است.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده، روز شنبه اول مهر، در رسانه اجتماعی «ایکس» نوشت: «من امروز با پاشینیان نخستوزیر ارمنستان صحبت کردم تا نگرانی خود را درباره حفاظت از حقوق و امنیت مردم قرهباغ ابراز کنم. ایالات متحده به حمایت قاطع خود از ارمنستان و حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور ادامه خواهد داد.»
لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد نیز، پنجشنبه ۳۰ شهریور، گفت که تنها راه حل پایاندادن به بحران قرهباغ، صلح پایدار است و آمریکا به تعامل با جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای دستیابی به یک راهحل دائمی ادامه میدهد.
رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هم، روز چهارشنبه ۱۲ مهر، با صدور بیانیهای ضمن محکوم کردن اقدامات و سخنان تحریکآمیز باکو در زمینه قرهباغ کوهستانی، خواستار بازنگری در کمکهای نظامی و همکاری امنیتی آمریکا به جمهوری آذربایجان شد.