سه تشکل صنفی و سیاسی معلمان و فرهنگیان ایران؛ انجمن اسلامی معلمان ایران، سازمان معلمان ایران و مجمع فرهنگیان ایران اسلامی، در بیانیه‌ای به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید، از «بحران عدالت، مشروعیت و کیفیت» در نظام آموزشی جمهوری اسلامی انتقاد کردند و خواستار راهکارهایی برای برون رفت از این شرایط شدند.
این سه تشکل در بخش‌هایی از بیانیه که روز جمعه ۳۱ شهریور، در کانال رسمی «مجمع فرهنگیان ایران اسلامی» منتشر شد، با اشاره به بحران‌های حاکم بر نظام آموزشی ایران، از «بی‌ثباتی در مدیریت و بی‌برنامگی در نظام آموزشی» به عنوان مهمترین چالش‌های پیش رو در سیستم آموزشی نام بردند.
این در شرایطی است که به گزارش خبرگزاری ایسنا، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، روز پنجشنبه ۳۰ شهریور عنوان کرد که «دولت سیزدهم رویکردهای فرهنگی و آموزشی کشور را از محوریت سند ۲۰۳۰ به رویکردهای بومی و ملی تغییر داده و مسجد را به عنوان مرکز فعالیت های مردمی و فرهنگی مورد توجه قرار داده است.»
پیش از این نیز مقام های دولتی بارها از عملکرد جمهوری اسلامی در تحصیل و آموزش ایران دفاع کرده اند.
«محدودیت‌ها و فشار‌های سیاسی، افزایش نگاه سیاسی و غیر کارشناسی، رویکرد ساختار‌گرایانه به جای رویکرد انسان‌گرایانه، مولد‌سازی دارایی‌های نظام آموزشی در خطر ناکارآمدی و فساد و همچنین ساماندهی کنکور و بی‌توجهی به مطالبات معطل مانده بازنشستگان کشوری و لشگری» از جمله بحران‌هایی هستند که در بیانیه سه تشکل معلمان و فرهنگیان به آنها اشاره شده است.
این بیانیه همچنین برخورد‌های قضایی و امنیتی با معلمان کنشگر صنفی و سیاسی، صدور احکام زندان‌های طولانی مدت و پرونده‌سازی برای آنان در دادگاه‌های انقلاب اسلامی، صدور احکام اخراج، بازخرید، بازنشستگی اجباری، تبعید و در برخی موارد، قطع حقوق و حذف شمول رتبه‌بندی را از دیگر بحران‌های موجود در سیستم آموزشی جمهوری اسلامی دانسته است.
در حال حاضر، شماری از معلمان و فعالان آنان به اتهام های امنیتی، زندانی هستند و شمار دیگر از آنان هم در انتظار احضار برای گذراندن دوره محکومیت خود هستند.
«خودشیفتگی‌های سیاسی-فرقه‌ای» یکی دیگر از بحران‌های مطرح شده در این بیانیه است. تشکل های امضاکننده بیانیه نوشته اند که سیستم استخدامی درگیر آن شده و در خط مقدم این بی‌تدبیری‌های فرهنگی-استخدامی قرار گرفته است.
انجمن اسلامی معلمان ایران، سازمان معلمان ایران و مجمع فرهنگیان ایران اسلامی جایگزین شدن نگاه سیاسی و ایدئولوژیک بر محتوای آموزشی، محدودیت آزادی عمل معلمان و مدیران مدارس و همچنین فقدان توجه به آموزش زبانهای مادری، ادیان و مذهب مورد تایید قانون اساسی را از بحران‌های مهم دانسته اند.
به تاکید آنها، این موارد در کنار دیگر نبود نهاد مدنی برای اجرای قانون رتبه‌بندی و ارزیابی معلمان و بی‌توجهی به مطالبات معطل مانده بازنشستگان کشوری و لشگری، نارضایتی جدی را برای سیستم آموزشی ایران رقم‌زده است.
امضا‌کنندگان بیانیه همچنین خواستار ساماندهی شرایط فعلی کنکور شدند و سیاست‌های شناور حاکم بر آن به گردابی تشبیه کردند که دامنه آن مدرسه، خانواده و دانش‌آموزان را به شدت درگیر و آسیب‌پذیر کرده است.
این بیانیه با اشاره به عملکرد دوساله ابراهیم رئیسی، برنامه هفتم توسعه را ناکارآمد توصیف کرد که هیچ توجهی به مسائل و مطالبات بازنشستگان نداشته است و خواستار تغییر رفتار و تفکر مسئولان دولت شدند تا به گفته آنها « مسیر رشد و تعالی جامعه را بیش از این دچار آسیب و چالش نکنند.»
