مدارس ایران در شرایطی در روزهای آینده پذیرای دانش‌آموزان خواهند بود که گرانی هزینه های آموزشی، از جمله رشد ۵۰ درصدی قیمت لوازم التحریر، باعث شده است که سال تحصیلی با طعم گرانی برای دانش آموزان و والدین آنها آغاز شود. یکی از نخستین پیامد‌های این وضعیت، بازماندن دانش‌آموزان از تحصیل است.
وب سایت تجارت نیوز روز چهارشنبه ۲۹ شهریور، بر اساس نظرسنجی مرکز افکارسنجی سرمایه نوشت که به طور میانگین، فقط قیمت لوازم التحریر، رشد ۵۰ درصدی داشته است.
بر اساس نتایج بدست آمده در نظرسنجی این مرکز، حدود ۶۰ درصد از خانوارهای تهرانی برای تحصیل فرزند خود شهریه پرداخت می‌کنند و بیش از ۵۳ درصد از دانش‌آموزان استان تهران، پیاده به مدرسه می‌روند زیرا هزینه سرویس مدارس بیش از ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.
این نظرسنجی نشان می‌دهد افزایش قیمت لوازم‌التحریر نسبت به سال گذشته بیش از ۵۰ درصد بوده است.
وب سایت دیده بان ایران هم در گزارشی از وضعیت قیمت‌ها در سال تحصیلی جدید، به شوکه شدن والدین پس از دیدن قیمت‌ها اشاره کرد و نوشت: مردم پس از مواجهه با قیمت‌های نجومی ناچار به خرید یک یا دو قلم کالای اساسی می‌شوند.
این وب سایت به نقل از یکی از والدین نوشت:« با یک میلیون تومان بودجه برای خرید لوازم التحریر، ۸۰۰ هزار تومان دفتر و ۲۰۰ هزار تومان خودکار رنگی خریدم ... دخترم امسال نیازی به کوله‌پشتی و کتونی نداشت وگرنه نمی‌دانستیم از کجا باید تهیه می‌کردیم.»
گزارش میدانی دیده بان ایران نشان می‌دهد که اگر خرید سال تحصیلی به رسم قدیم شامل کفش، کوله پشتی، دفتر، مداد و خودکار باشد، خانوارها باید به طور میانگین ۶ میلیون تومان هزینه کنند.
لباس فرم مدارس هم یکی از اقلام پر هزینه در سبد هزینه‌های سال تحصیلی است به طوری که به گزارش دیده بان ایران، قیمت خرید لباس فرم مدرسه از یک میلیون تومان تا یک میلیون و پانصد هزار تومان در مدارس دولتی متغیر است.
روزنامه آرمان ملی نیز روز پنجشنبه ۳۰ شهریور، در آستانه سال تحصیلی جدید از خرید اقساطی لوازم التحریر خبر داد و نوشت: «بازار نوشت افزار و لوازم التحریر که از دیر باز در واپسین روزهای فصل تابستان جای سوزن انداختن در آن نبود و محصلان با شور و شوقی خاصی تمامی نوشت افزار مورد نیاز خود را خریداری می‌کردند، این روز‌ها تورم گریبان آن را گرفته و خبری از جنب و جوش‌های گذشته در این بازار نیست.»
همچنین روزنامه جهان صنعت به نقل از رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر همدان نوشت که «افزایش ۵۰ درصدی قیمت لوازم‌التحریر در بازار داریم و بازار وضعیت خوبی نسبت به سال‌های گذشته ندارد و قدرت خرید مردم بسیار کم شده است.»
موسی فرزانیان، رئیس اتحادیه نوشت افزار و لوازم مهندسی، نیز به وب سایت اقتصاد ۲۴ گفت که با توجه به گران شدن کالاها، قدرت خرید مردم هم کاهش پیدا کرده است و آنان در شرایط فعلی، «هزینه‌ها را مدیریت کردند و مقطعی خرید می‌کنند به طوری که تا حدی که نیاز ضروری فرزندشان برای مدارس است را فراهم و در طول سال باقی لوازم را خریداری می‌کنند.»
در این حال، گرانی و تورم در شهرهای کوچک‌تر در ایران به گونه دیگری خود را نشان می‌دهد که یکی از نخستین پیامد‌های آن، بازماندن دانش‌آموزان از تحصیل است.
در این ارتباط، اداره آموزش و پرورش استان کهکلویه و بویراحمد اعلام کرده است که از ۱۷ هزار دانش‌آموز کلاس اولی، ۳۷۰۰ تن توان خرید کتاب درسی و شرایط لازم برای آماده شدن در کلاس های درسی جدید خود را ندارند.
خبرگزاری ایلنا در گزارشی از فقر در گهگلویه و بویراحمد به موضوع ترک تحصیل ناشی از مشکلات اقتصادی پرداخت و نوشت برخی از والدین از افزایش سرسام آور اقلام مورد نیاز دانش آموزان خود در سال تحصیلی جدید نگران هستند و می‌گویند «شرایط اقتصادی آنان برای ادامه تحصیلات فرزندان‌شان اصلا مهیا نبوده و مجبورند فرزندان خود را از ادامه تحصیل بازدارند.»
معاون سواد آموزی اداره کل آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد اما عوامل دیگری به جز فقر مالی را در ترک تحصیل دانش‌آموزان موثر دانسته و گفته است که «فقر فرهنگی، بدسرپرستی، اشتغال به کار، ازدواج زودهنگام، بیماری صعب العلاج و عقب ماندگی ذهنی» از دیگر دلایل بازماندگان از تحصیل در این استان است.
به گفته حمزه باقری نژاد، شناسایی برخی دانش آموزان بازمانده از تحصیل، به دلیل نداشتن نشانی محل سکونت، شماره تماس و دیگر راه‌های ارتباطی با آنها، کار بسیار سختی است.
شدت گرفتن ترک تحصیل ناشی از فقر در ایران در شرایطی است که جمهوری اسلامی مدعی آموزش رایگان و دسترسی همه افراد به سیستم آموزشی است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اما نظر دیگری دارد و در آخرین گزارش خود در این زمینه اعلام کرد که در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰، بیش از ۹۱۱ هزار کودک در مقاطع تحصیلی سه‌گانه از تحصیل جا مانده‌اند.
این گزارش نشان می‌دهد که ۵۳۶ هزار کودک بازمانده از تحصیل باید در دوره متوسطه دوم مشغول تحصیل می‌بودند. بر همین اساس، سهم دوره متوسطه اول و دوره ابتدایی تقریبا مساوی است و جمعیت کودکان بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی و متوسطه اول، به ترتیب، ۱۸۶ هزار و ۱۹۰ هزار تن است.
اطلاعات مرکز آمار ایران اما نشان می‌دهد که تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مقطع ابتدایی، در فاصله سه دوره تحصیلی رو به افزایش بوده است، چنان که در سال تحصیلی ۱۳۹۶-۱۳۹۵ تعداد بازماندگان از تحصیل در مقطع ابتدایی نزدیک به ۱۶۲ هزار تن بوده که در سال تحصیلی ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ به بیش از ۲۱۰ هزار تن افزایش یافته است.
آمارها همچنین نشان می‌دهد که ۷۰ درصد «ترک تحصیلی‌ها» مربوط به دهک‌های درآمدی پایین یک تا ۵ هستند.
بر اساس گزارش ها، فشار اقتصادی در ایران به گونه‌ای است که خبرگزاری ایلنا در گزارشی نوشت که سبد معیشت حداقلی در کمترین حالت ممکن با اضافه شدن هزینه‌مسکن در تهران بیش از ۲۳ میلیون تومان و در کلان شهرهای صنعتی مثل مشهد، اصفهان و تبریز، بین ۲۰ تا ۲۲ میلیون تومان است.
در این شرایط، حداقل دستمزد یک کارگر مشمول قانون کار، متاهل و دارای فرزند، حدود ۸ میلیون تومان است.
