Ministarstvo kulture Crne Gore osudilo je u četvrtak najnovije u seriji skrnavljenja kulturnih spomenika u toj zemlji, nakon što su nepoznati počinioci tokom protekle noći iscrtali "trobojku" na Tabiji, otomanskom utvrđenju u Sutomoru, sagrađenom u 18. vijeku.
"Osuđujući nastavak devastacije dobara koja pripadaju svim građanima, zajedno sa Opštinom Bar, preduzimamo konzervatorske mjere na uklanjanju oštećenja i sanaciji", poručili su iz Ministarstva kulture.
Iz tog resora saopšteno je da “najoštrije osuđuju uništavanje zidina viševjekovnog utvrđenja Tabija”, uz ocjenu da je “taj čin svjesno usmjeren na provokaciju građana i institucija grada Bara i države Crne Gore i uništenje kulturno-istorijskog nasljeđa po kome se grad Bar ponosi”.
Oni su naveli da posebno zabrinjava činjenica da se varvarskim odnosom pojedinaca prema tvrđavi Tabija narušavaju napori istraživača, koji godinama sprovode “opsežna arheološka istraživanja, koja imaju za cilj konzervaciju i restauraciju ovog kulturnog dobra, njegovo očuvanje i dalju valorozaciju”
"Vinovnici ovih nedjela, osim što krše propise ovim putem pokazuju i svoj odnos prema simbolu koji ističu i samim izborom lokacija za iscrtavanje. Na naše razočarenje, ova primitivna svijest ne prepoznaje spomenike kulture”, piše u saopštenju Minisarstva kulture Crne Gore.
Najnovije u nizu iscrtavanja kulturnih spomenika uslijedilo je nakon što su crveno-plavo-bijelom trobojkom “lakovane” zidine drevnog rimskog grada Duklje kod Podgorice, a nastavilo se oštećenjem spomenika narodnog heroja iz 2. Svjetskog rata Vasilije Vaka Đurovića krajem prošle nedjelje u glavnom gradu.
U međuvremenu je policija uhapsila i procesuirala trojicu mladića koji su zapalili crnogorku zastavu u Budvi, a lokalni mediji su ranije ove nedjelje prenijeli snimke “grupnog” paljenja zastave u pojedinim osnovnim školama u Podgorici.
Talas skrnavljenja nacionalnih simbola Crne Gore i kulturno-istorijskih spomenika rezultat je tenzija nastalih nakon usvajanja Zakona koji SPC smatra diskriminatorskim pokušajem nacionalizacije crkvene imovine, što vlasti negiraju, navodeći da je novi Zakon jednak za sve vjerske zajednice.
Vlada i Mitropolija crnogorsko-primorska SPC počele su nedavno dijalog o Zakonu, poručujući da ostaju pri svojim stavovima, kao i da će razgovori biti nastavljeni na ekspertskom nivou.
Komentarišući seriju napada na kulturne spomenike, predsjednik Građanske alijanse Boris Raonić rekao je za Glas Amerike da je takav odnos mlađe generacije prema kulturnim dobrima proizvod decenijskog “gajenja kulture etnogeneze”, lošeg obrazovnog sistema, kao i uništavanja “svakog jezgra građanske svijesti” od strane države.
“Crna Gora decenijama gaji kulturu koja je u funkciji ove ili one etnogeneze, obrazovni sistem, koji je na začelju evropskog, svodi se na partijski plijen na zapošljavanje, uništava se svako jezgro građanske svijesti”, rekao je Raonić i dodao da, kao posljedicu toga, “imamo mlade naraštaje zadojene “pink” kulturom, koji u nedostatku opcija, kao otpor sistemu, idu u ekstremizam koji im se nudi”.
Raonić je rekao da, pri tome, “imamo slučajeve prodaje kulturnih dobara od strane države, ili onih kojima ih je povjerila”.
“Zato ne treba da čudi da omladina nema svijesti o kulturnim dobrima, niti o potrebi njihove zaštite i baštinjenja”, rekao je Raonić, koji smatra da “represija tu ne može da napravi napredak, već je potreban sistemski dugotrajan rad da bi spriječili ono što smo imali priliku da vidimo prije 100 godina”.
On je rekao da je “tada ostarjeli Gospodar (kralj Nikola Petrović), nesvjestan novog vremena, kreirao klasu povlašćenih i nesposobni državni aparat, pa je iz bijesa prema tome mlađi naraštaj otišao u ekstrem, koji je imao finale u decembru 1918”.
