មន្ត្រីប៉ូលិសជាន់ខ្ពស់របស់អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ បានស្នើឲ្យការិយាល័យស.រ.អា.ប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្សធ្វើការពិភាក្សា និងផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយកម្ពុជាក្រោយពីស.រ.អា.បានប្រកាសដាក់ប្រទេសកម្ពុជាឲ្យស្ថិតក្នុងលំដាប់ប្រទេសដែលគ្មានកិច្ចប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់ និងដាក់ទោសអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរមនុស្សដល់កម្រិតខ្ពស់។
ប្រតិកម្មរបស់មន្ត្រីប៉ូលិសខ្មែរទំនងជាចង់បានកិច្ចសហការគ្នាដោយសុឆន្ទៈ ដើម្បីឲ្យរបាយការណ៍ពេលក្រោយមានភាពសុក្រឹត។
មន្ត្រីប៉ូលិសជាន់ខ្ពស់ផ្នែកបង្ក្រាបការជួញដូរមនុស្សគឺលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ប៉ុល ភិធេយ្យបានទទួលស្គាល់ថា របាយការណ៍ស្តីពីចំណាត់ថ្នាក់នៃការជួញ ដូរមនុស្សធ្វើបានប្រសើរមែន តែលោកនៅតែស្នើថា ទោះជារបាយការណ៍ស.រ.អា. ជាអ្នកធ្វើមែន តែស.រ.អា.គួរសហការជាមួយនឹងអាជ្ញាធរកម្ពុជា និងអង្គការក្នុង ប្រទេសជាមុនសិន មុនបញ្ចេញរបាយការណ៍ដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជា ដែល លោកអះអាងថា កម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានការខិតខំប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់ការ ជួញដូរមនុស្សនោះ។
«តែអ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយគឺចង់ឲ្យមានការពិភាក្សាគ្នាគឺមានអ្វីឆ្ងល់សួរថា តើ កម្ពុជាហ្នឹងធ្វើបានអីក្នុងរយៈពេលណា។ ជាក់ស្តែង យើងត្រូវការ(ព្រោះ) តួលេខជួនកាលវាអត់ត្រូវគ្នាគឺដោយសារពេលវេលានៃការកំណត់ ឬក៏ហេតុផល។ ខ្ញុំចង់និយាយហេតុផលតួលេខ។ ឧទាហរណ៍ថា កម្ពុជាបង្ក្រាបបានតិចជាងមុន។ ឧទាហរណ៍កម្ពុជាបានបង្ក្រាបបទល្មើស អាជីវកម្មផ្លូវភេទចុះថា បង្ក្រាបបានតិចជាងមុន។ អាហ្នឹងយើង(គេ) មិនអាចកំណត់ថា កម្ពុជាអត់ល្អ អត់ដំណើរការបង្ក្រាបទេ គឺចង់និយាយថា ចុះនៅពេលយើងបង្ក្រាបសភាពការណ៍វាធូរស្រាល វាអស់»។
លោកបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេកាលពីខែសីហានៅការិយាល័យរបស់លោកនៅអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិថា គេមិនអាចយកការបង្ក្រាបឆ្នាំ២០១៥ទៅប្រៀប ធៀបនឹងឆ្នាំ២០០០ ឬ២០១៣ទេ ព្រោះពេលនោះគឺបទល្មើសវាមានច្រើន។ អញ្ចឹងបទល្មើសមានច្រើន បង្ក្រាបបានច្រើន។ តែឥឡូវបទល្មើសវាតិច វាថយ អញ្ចឹងការបង្ក្រាបក៏ថយទៅតាមហ្នឹងដែរ។ ដូច្នេះគេមិនអាចថា ការបង្ក្រាបបទល្មើសតិច បង្ហាញថា កម្ពុជាមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ទេ។
លោកបានលើកឡើងពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលថា ការបង្ក្រាបការ ជួញដូរមនុស្សក្រៅប្រទេសឃើញថា បង្ក្រាបបានច្រើនជាងមុន ការសង្គ្រោះជនរងគ្រោះដោយមានកិច្ចសហការជាមួយជនរងគ្រោះ បានបង្ក្រាបជាបន្តនូវអាជីវកម្មផ្លូវភេទគឺថយពី៨,២ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០១៣មក២,២ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០១៥។ មានការបង្ក្រាបដោយចាប់ចំមេក្លោង ហើយបានកាត់ទោសធ្ងន់ធ្ងរ។ ហើយការបង្ក្រាបអំពើជួញដូរមនុស្សផ្នែករៀបការ នេសាទសមុទ្រក៏ធ្វើបានច្រើនដែរ។
«ចំណុចនេះយើងទទួលស្គាល់ថា ជាចំណុចដែលយើងត្រូវធ្វើការបន្ថែមគឺបង្គ្រាបជនល្មើសនៅក្រៅប្រទេស។ ជួនកាលជនល្មើសជាជនជាតិខ្មែរ តែគេចទៅបរទេស ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអំពើជួញដូរមនុស្ស។ អញ្ចឹងហើយបានយើង ជំរុញឲ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយខាងថៃ វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ីហើយនឹង ចិន ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការឆ្លងដែនរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាទៅធ្វើការនៅប្រទេសគេ ឬបញ្ហាអាពាហ៍ពិពាហ៍នេះ»។
តែការិយាល័យជួញដូរមនុស្សរបស់ក្រសួងការបរទេសស.រ.អា.បានចេញរបាយ ការណ៍ប្រឆ្នាំ ដោយបានវាយតម្លៃថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមិនសូវមានការទប់ស្កាត់ និងមិនសូវមានការដាក់ទោសទណ្ឌការជួញដូរមនុស្ស ហើយដាក់ស្ថិតក្នុងលំដាប់ទី២ក្រោមការតាមដាន (Tier 2 Watch List)។ កម្ពុជានៅក្នុងចំាណាត់ថ្នាក់នេះបីឆ្នាំជាប់គ្នាហើយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក។
របាយការណ៍របស់ស.រ.អា.បានចាត់ទុកថា ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រភពនៃការឆ្លងកាត់ ជាប្រទេសគោលដៅ សម្រាប់បុរស ស្រី និងកុមារដែលត្រូវរងការជួញដូរផ្នែកកម្លាំងពលកម្ម និងការជួញដូរផ្លូវភេទ។
«រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពុំបានអនុវត្តឲ្យបានពេញលេញតាមបទដ្ឋានអប្បរមាដើម្បីលុបបំបាត់ការជួញដូរមនុស្សទេ។ ទោះជាយ៉ាងណា កម្ពុជាបានប្រឹងប្រែងជា ជំហានចាំបាច់ខ្លះក្នុងការទប់ស្កាត់ការជួញដូរមនុស្ស។ ទោះជាមានវិធានការដូច្នេះក្តី រដ្ឋាភិបាលមិនបានបង្ហាញពីការបង្កើនកិច្ចប្រឹងប្រែងប្រឆាំងនឹងការជួញដូរជាទូទៅទេ បើធៀបនឹងរបាយការណ៍មុនក្នុងអំឡុងពេលដូចគ្នានេះ។ ដូច្នេះប្រទេសកម្ពុជាត្រូវដាក់នៅក្នុងលំដាប់ Tier 2 Watch List ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំជាប់ៗគ្នា»។
ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវស.រ.អា.ដាក់ក្នុងលំដាប់ស្មើនឹងប្រទេសមានការរិះគន់ផ្នែកការ គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចជាវៀតណាម ចិន ឡាវ ស៊ូដង់ គុយបា ភូមា កុងហ្គោ ជាដើម។
របាយការណ៍ស.រ.អា.ដដែលនេះបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា មានកិច្ចប្រឹងប្រែងជាមធ្យម មានបញ្ហាខ្វះថវិកា និងមិនមានការដាក់ទោសទណ្ឌជនល្មើសដែលជាអ្នកពាក់ព័ន្ធធំៗ គ្មានប្រព័ន្ធជួយពលរដ្ឋខ្លួននៅក្រៅប្រទេស។
«ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់កម្ពុជាពុករលួយ និងទន់ខ្សោយ ហើយការខ្វះការគាំពារ ផ្នែកជនរងគ្រោះ និងសាក្សីបានធ្វើឲ្យដំណើរការកាត់ទោសអូសបន្លាយពេល ហើយជនរងគ្រោះ និងសាក្សីភ័យខ្លាចមានការសងសឹកដោយក្រុមអ្នកជួញដូរ។ ទាំងនេះបានរារាំងឆន្ទៈរបស់ជនរងគ្រោះ ក្នុងការសហការចំពោះសំណុំរឿងជាច្រើន។ ជនរងគ្រោះ ដែលទទួលការដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ តែងតែផ្លាស់ប្តូរចម្លើយ ហើយបានធ្វើឲ្យខូចខាតដល់ដំណើរការផ្តន្ទាទោសដោយជោគជ័យ»។
របាយការណ៍ដដែលបានបង្ហាញថា អាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនជនបរទេសចំនួន១២ នាក់ពាក់ព័ន្ធនឹងទេសចរណ៍ផ្លូវភេទ ហើយបានកាត់ទោសអ្នកទេសចរណ៍បរទេសពីរនាក់ ជនជាតិខ្មែរ៧នាក់ចំពោះការជួញដូរភេទលើកុមារ។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានផ្ទេរជនរងគ្រោះ ដែលរងការជួញដូរភេទក្នុងស្រុក ទៅជូនក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ហើយមានមនុស្សរាប់សិបនាក់ ដែលត្រូវគេបង្ខំឲ្យទៅធ្វើការក្នុងទូកនេសាទនៅក្រៅប្រទេស និងបង្ខំ ឬបោកប្រាស់យកទៅលក់ក្នុងកន្លែងបនស្រីក្នុងប្រទេសចិន។
លោកស្រីលឹម មុនី មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការអាដហុក បានថ្លែងថា របាយការណ៍ស.រ.អា.វាត្រឹមត្រូវ វាសមស្រប ដោយសារតែកម្ពុជានៅមានកំណើននៃការជួញដូរ។
«ដោយសារអ្វី? គឺដោយសារស្ថានភាពនៃអំពើជួញដូរស្រី្ត និងកុមារនៅកម្ពុជានៅតែមានសន្ទុះ នៅតែមានចំនួនច្រើន ថ្វីត្បិតតែនៅចុងឆ្នាំ២០១៤ ក៏ដូចជាដើមឆ្នាំ២០១៥នេះ យើងឃើញថា ខាងអាជ្ញាធរ ជាពិសេសប៉ូលិសនៅនាយកដ្ឋានទប់ស្កាត់ការជួញដូរមនុស្សនិងការពារអនិតិជនហ្នឹង លោកហាក់ដូចជាប្រឹងហើយយើងឃើញថា មានកើនឡើងចំនួនដែលចាប់មេខ្យល់ជាអ្នកជួញដូរ»។
លោកស្រីបានបន្តថា ការនាំស្រី្តទៅរៀបការ និងលក់ឲ្យបុរសចិនមាន៥០ករណី នៅឆ្នាំ២០១៤។ អង្គការអាដហុកបានជួយអន្តរាគមន៍ ហើយបាននាំយកពួកគេចំនួន២១នាក់មកកម្ពុជាវិញ។ ហើយលោកស្រីថា បណ្តឹងមានការថយចុះ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៤។
នាងសាយ ផានី ជនរងគ្រោះអាយុ៣១ឆ្នាំ រស់នៅស្រុកកំចាយមារ ខេត្តព្រៃវែងត្រូវមេខ្យល់នាំទៅតំបន់ដាច់ស្រយាលមួយនៃក្រុងសៀងហៃ ប្រទេសចិន។ នៅទីនោះនាងត្រូវគេបង្ខំឲ្យរៀបការជាមួយជនជាតិចិនដែលមានសតិមិនល្អ ហើយធ្វើការនៅចម្ការ ហើយនាងរងទារណ្មកម្មពីបុរសជនជាតិចិននោះ។
«ព្រោះអី យើងទៅដល់ទៅនោះ សូម្បីតែឯកសារអី គេដកហូតពីយើងអស់ហើយ។ យើងអត់ស្គាល់ អត់ចេះនិយាយភាសាគេ។ គេនិយាយម៉េច យើងស្តាប់គេទាំងអស់។ បើយើងមិនធ្វើតាមគេទេ មានមេខ្យល់ខ្មែរគេគំរាមសម្លាប់ពួកខ្ញុំចោល»។
នាងសាយ ផានីចេញពីកម្ពុជាកាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០១៤ ហើយបានមកដល់កម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី១១ ខែតុលាឆ្នាំ២០១៤។
«ខ្ញុំគិតថា ជីវិតខ្ញុំដូចបានកើតម្តងទៀតអញ្ចឹង។ មិនស្មានថា បានកើតម្តងទៀតទេ។ ដូចថា មានព្រះ ឬក៏មានអីមកប្រោសឲ្យខ្ញុំរស់ម្តងទៀត ព្រោះនៅទីនោះគឺ ថ្ងៃណាក៏ខ្ញុំរងការឈឺចាប់ទាំងផ្លូវកាយ ទាំងផ្លូវចិត្ត»។
នាងនិយាយថា តាមគម្រោងនាងត្រូវទៅកូរ៉េខាងត្បូង តែគេដកហូតលិខិតឆ្លងដែន ហើយនាំនាងទៅប្រទេសចិនទៅវិញ។ នាងកំពុងដាក់ពាក្យប្តឹងរកយុត្តិធម៌ ហើយនាងផ្តាំស្រីដទៃទៀតឲ្យប្រយ័ត្ន ព្រោះសូម្បីតែបងប្អូន អ្នកជិតខាង មិត្តភ័ក្រ្តក៏អាចជាអ្នកបោកប្រាស់ដែរ។
លោកម៉ឹង គង្គា ជនរងគ្រោះម្នាក់ក្នុងចំណោមក្មេងប្រុស៤នាក់ ដែលបានវិលត្រឡប់ មកដល់កម្ពុជាវិញតាមរយៈការជួយរបស់ស្ថានទូតខ្មែរ និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក បានថ្លែងថា៖ គេធ្វើបាបឲ្យធ្វើការច្រើន លុយកាក់ទទួលបានតិចតួច ហើយពិបាករស់នៅ ដោយសារមានឯកសារស្របច្បាប់តែខែដំបូង គឺរស់នៅទាំងភ័យខ្លាច។
«ពិបាកត្រង់ថា យើងទៅខុសច្បាប់។ ប៉ូលិសចាប់ទាំងយប់ ទាំងថ្ងៃ។ ប៉ូលិសចាប់ ហើយការងារអត់ស្រួលទេ បាញ់ថ្នាំ ពុលថ្នាំត្រឡប់ត្រឡិន។ ពិបាកណាស់»។
គង្គាត្រូវគេដាក់ឲ្យនៅក្នុងតំបន់កសិដ្ឋានមួយដើម្បីថែរក្សារដំណាំ និងបន្ថែ។ទីនោះឆ្ងាយពីទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ។ បើជិះឡានត្រូវចំណាយពេល៤ម៉ោង។ គង្គាបានអះអាងថា ខ្លួនបានទទួលប្រាក់ខែ តែ១០ម៉ឺនទៅ២០ម៉ឺនរៀល (២៥ដុល្លារទៅ៥០ដុល្លារ) តែប៉ុណ្ណោះគឺខុសពីអ្វី ដែលគេបានសន្យាដែលថា ឲ្យប្រាក់ខែដល់៣០០ដុល្លារស.រ.អា.។
គង្គាបន្តថា ខ្លួនបានសម្រេចចិត្តទៅធ្វើការនោះគឺដោយសារជីវភាពក្រីក្រពេក ហើយម្តាយជំពាក់បំណុលគេច្រើន។
ប្អូនប្រុសឆៃ រ៉ាឆាំ អាយុ១៩ឆ្នាំ រស់នៅភូមិលាវ ឃុំក្រវ៉ា ស្រុកបារ៉ាយ ខេត្តកំពង់ធំ ត្រូវបានគេជួញដូរកម្លាំងពលកម្ម។ ឆៃ រ៉ាឆាំ ដែលបានទៅធ្វើការជាមួយម៉ឹង គង្គាដែរនោះ បានថ្លែងថា ប្អូនលែងចង់ទៅធ្វើការនៅប្រទេសគេទៀតហើយ ដោយសារមេខ្យល់បោកប្រាស់រឿងប្រាក់ខែ។
«ព្រោះអីមេខ្យល់ថា រកលុយបាន ដល់ពេលទៅហ្នឹង រកអត់បាន។ អញ្ចឹងខ្ញុំរាងចាលហើយ។ ខ្ញុំឈប់ជឿតាមគេហើយ ព្រោះខ្ញុំមានបទពិសោធន៍កន្លងមកហើយ។ ខ្ញុំមិនឲ្យមានលើកទី២ទៀតទេ»។
គេវ៉ៃ ខោកក្បាល ធ្វើបាប ពេលយើងមិនដឹង ដោយសារមិនចេះភាសា។
លោកឆេង គឹមសុង នៅក្នុងភូមិលាវ ឃុំក្រវ៉ា ស្រុកបារ៉ាយ ខេត្តកំពង់ធំ មាន ចៅពីរនាក់ដែលទើបបានរួចពីការជួញដូរកម្លាំងពលកម្មនៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ លោកថា លោកលែងឲ្យចៅរបស់លោកទៅធ្វើការនៅប្រទេសក្រៅទៀតហើយ។
លោកថា ចៅរបស់លោកនិងអ្នកស្រុកពីរនាក់ផ្សេងទៀតបានមកដល់ស្រុកខ្មែរ វិញនៅថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៥ តាមយន្តហោះ។ ពួកគេទៅថ្ងៃ២ខែ២ឆ្នាំ ២០១៥ ហើយស្ថានទូតខ្មែរប្រចាំម៉ាឡេស៊ីជួយផ្តត់ផ្គង់ និងយកចិត្តទុកដាក់។
«បើនិយាយឲ្យដល់ទៅ វាធ្វើបាបខ្លាំង។ វាយកទៅលក់ខាងកម្លាំងពលកម្ម។ វានិយាយនៅកម្ពុជា វាឲ្យ១ខែ៣០០ដុល្លារ។ តែដល់ពេលទៅដល់ វាឲ្យតែ១ខែ ១០ម៉ឺនរៀលលុយខ្មែរ (២៥ដុល្លារ)»។
លោកថា ក្រុមគ្រួសារ និងជនរងគ្រោះមានចិត្តអរ និងគ្មានការសោកស្តាយចំពោះប្រាក់ខែទៀតទេ។
«បើនិយាយឲ្យដល់ទៅលុយវាមិនស្តាយ។ វាត្រេកអរណាស់ដែលអង្គការយើង បានជួយឲ្យមកដល់ស្រុកខ្មែរវិញ»។
ក្រុមអាជ្ញាធរប៉ូលិសកម្ពុជាផ្នែកការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្សហាក់ ដូចជាមានកំណើនសកម្មភាព ប៉ុន្មានសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីកម្ពុជាទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ទាបដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ជំនួយ និងទំនាក់ទំនងជាមួយស.រ.អា.ខ្លះៗនោះ។ អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍នេត សាវឿន បានដាក់បទបញ្ជានៅសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះឲ្យអាជ្ញាធរប៉ូលិសបង្ក្រាបការជួញដូរមនុស្សឲ្យបានសកម្ម បន្ថែមពីលើកការបញ្ជាឲ្យមានការឃ្លាំមើលតាមកន្លែងកម្សាន្តនានាក្នុងទីក្រុង។
ក្រុមមន្ត្រីប៉ូលិសបានអះអាងថា កិច្ចប្រឹងប្រែងនិងការប្តេជ្ញាទាំងនោះត្រូវការការអនុវត្ត ការស៊ើបអង្កេតសម្ងាត់ ត្រូវការជំនាញ គុណធម៌ បច្ចេកទេស ជំនួយជាបទពិសោធន៍ពីប្រទេសដែលមានពិសោធន៍រឿងស៊ើបអង្កេត និងត្រូវមានការសិក្សាពីក្រសួងយុត្តិធម៌អំពីច្បាប់ និងស្ថានភាពជាក់ស្តែងក្នុងប្រទេស៕
