លោក វ៉ា សុភានុត បម្រុងចូលធ្វើការនៅអង្គការមួយដែលទើបបង្កើតថ្មីឈ្មោះអង្គការលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងសារគមនាគមន៍ ក្នុងនាមជាអ្នកសារព័ត៌មានពេញម៉ោងនាសប្តាហ៍ក្រោយ។ ប៉ុន្តែលោកត្រូវបានជូនដំណឹងអំពីការមិនមានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជួលរូបលោក ដោយសារការបង្កកជំនួយរបស់អាមេរិក ក្រោមរដ្ឋបាលថ្មីរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
ខណៈពេលដែលលោកកំពុងប្រឈមមុខនឹងលទ្ធភាពមិនមានកន្លែងធ្វើការជាអ្នកសារព័ត៌មានពេញម៉ោង លោក វ៉ា សុភានុត អាយុ ២៩ ឆ្នាំ ប្រាប់វីអូអេថា ការបង្កកថវិកានេះប៉ះពាល់ដល់ក្តីសង្ឃឹមរបស់លោកដែលរង់ចាំជាយូរមកហើយ ដើម្បីក្លាយជាអ្នកសារព័ត៌មានពេញម៉ោងម្នាក់ និងអាចរាយការណ៍ព័ត៌មានពិតប្រាកដជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកថ្លែងថា៖ «ហើយឥឡូវ យើងបន្តរងផលប៉ះពាល់ថែមទៀត អត់ដឹងថាត្រូវធ្វើម៉េច។ យើងមានតែរង់ចាំមើល សង្ឃឹមថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងកែប្រែគោលនយោបាយសាឡើងវិញ»។
លោក វ៉ា សុភានុត បានក្លាយជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ទៀតដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់និងប្រយោលពីការបង្កកជំនួយរបស់អាមេរិកដល់បណ្តាប្រទេសជាច្រើននៅជុំវិញពិភពលោក ក្នុងនោះរួមមានប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
អ្នកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនដែលជាមេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាបានបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភអំពីការបង្កកជំនួយនេះ ហើយអាចឈានទៅផ្តាច់ជំនួយទាំងស្រុង ដែលពួកគេថា វានឹងប៉ះពាល់ដល់ការជួយជ្រោមជ្រែងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ណុប វី នាយកប្រតិបត្តិនៃសមាគមខេមបូចាដែលធ្វើការលើកកម្ពស់សេរីភាពផ្នែកសារព័ត៌មាន ថ្លែងថា ស្ថាប័នរបស់លោកក៏រងផលប៉ះពាល់«ច្រើនគួរសមដែរ»ពីការបង្កកជំនួយនេះ ដែលតម្រូវឲ្យស្ថាប័ននេះផ្អាកសកម្មភាពមួយចំនួន ដូចជាគម្រោង«អភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជា» រយៈពេល ៥ ឆ្នាំ ដែលគ្រោងអនុវត្តនៅខែមីនាខាងមុខនេះ។ លោកថ្លែងបន្ថែមថា ការបង្កកជំនួយនេះក៏ប៉ះពាល់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការបណ្តុះបណ្តាលសមត្ថភាពដល់អ្នកសារព័ត៌មាន និងការមិនមានថវិកាសម្រាប់ការសរសេរព័ត៌មានរបស់អ្នកកាសែតជាប់កុងត្រា Freelancer។
លោក ណុប វី ថ្លែងថា៖ «ផលប៉ះពាល់នេះ វាមើលទៅ ដូចជាផលប៉ះពាល់មកលើស្ថាប័នខេមបូចា ក៏ដូចជាស្ថាប័នមួយចំនួនទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាផលប៉ះពាល់ខ្លាំងបំផុតហ្នឹង គឺពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកទទួលបានផលពីសកម្មភាពនៃការទទួលបានគម្រោងទាំងអស់ហ្នឹង។ ហើយខ្ញុំគិតថាវាមិនខុសគ្នាពីការអនុវត្តការងារនិងផលប៉ះពាល់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួន ក៏ដូចជាអង្គការដែលធ្វើកិច្ចការងារនៅក្នុងការធានាអំពីតម្លាភាពដូចជារឿងបរិស្ថាន ព្រៃឡង់អីផ្សេងៗហ្នឹង ខ្ញុំគិតថាមានទទួលផលប៉ះពាល់ទាំងអស់»។
លោក ណុប វី កត់សម្គាល់ថា ជំនួយអាមេរិកភាគច្រើនជួយទៅលើការពង្រឹងសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះក្នុងករណីធនធានហិរញ្ញវត្ថុបែបនេះត្រូវកាត់បន្ថយ ឬផ្អាក មានន័យថា ដំណើរការនៃការអប់រំ បណ្តុះបណ្តាល ឬក៏ដំណើរការនៃការពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងការចូលរួមហ្នឹង គឺវាមានការថយចុះ ហើយជាផលប៉ះពាល់ហ្នឹង គឺវាធ្វើឲ្យមានឧបសគ្គច្រើននៅក្នុងដំណើរការនៃការពង្រឹងប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង»។
កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៤ នាយិកានៃទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) អ្នកស្រី Samantha Power បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ហើយអ្នកស្រីបានប្រកាសកម្មវិធីថ្មីៗនិងផ្តល់ថវិកាបន្ថែមជាង ៣៨ លានដុល្លារដល់កម្ពុជា ក្នុងនោះរួមមានជំនួយដល់ផ្នែកសន្តិសុខស្បៀង បរិស្ថាន សង្គមស៊ីវិល ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងវិស័យការងារ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ USAID កាលពីកន្លងទៅ។ ជំនួយនោះក៏ផ្តោតទៅលើការអភិរក្សជីវៈចម្រុះដ៏សម្បូរបែបនៃតំបន់ទន្លេមេគង្គខាងក្រោមផងដែរ។
លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានប្រតិបត្តិសមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជាដែលធ្វើការលើផ្នែកបរិស្ថាន បានបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភអំពីការលែងផ្តល់ជំនួយរបស់អាមេរិកលើផ្នែកបរិស្ថានតែម្តង ដោយសារតែលោកមើលឃើញថា រដ្ឋបាលថ្មីរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះយើងហាក់មានភាពស្រពេចស្រពិលថា តើមូលនិធិអន្តរជាតិរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ឬក៏សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងរដ្ឋបាលរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ ហ្នឹងថាតើបានផ្តោតទៅលើសិទ្ធិមនុស្ស ឬក៏ផ្តោតទៅលើការចូលរួមការពារបរិស្ថាន និងវិបត្តិបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុហ្នឹងកម្រិតណា យើងពិតជាមានការព្រួយបារម្ភ»។
ចំណែកឯលោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ថ្លែងថា ការសម្រេចបង្កកថវិកាជាសិទ្ធិរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក។ លោកបញ្ជាក់ថា ការសម្រេចនេះពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងរបស់អង្គការ USAID នៅទូទាំងពិភពលោក មិនមែនតែនៅកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះឡើយ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី លោក ប៉ែន បូណា បញ្ជាក់ថា ការបង្កកថវិកានេះមិនប៉ះពាល់ដល់កិច្ចការអភិវឌ្ឍរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលក៏មានប៉ះពាល់គម្រោងមួយចំនួនដែលយើងសហការជាមួយ USAID ប៉ុន្តែគម្រោងទាំងនោះមិនបានបង្កជាឧបសគ្គដល់ការអភិវឌ្ឍទៅមុខរបស់ប្រទេសកម្ពុជាទេ»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជានិងតំណាងរបស់អង្គការ USAID នៅកម្ពុជាបាននៅឡើយទេ។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី មេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបង្ហាញក្តីសង្ឃឹមថា ជំនួយទាំងនោះអាចនឹងត្រូវបានផ្តល់ឡើងវិញដល់កម្ពុជា ក្រោយពីសហរដ្ឋអាមេរិកបញ្ចប់ដំណើរការត្រួតពិនិត្យរបស់ខ្លួននៅក្នុងរយៈពេល ៩០ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីការប្រកាសបង្កកជំនួយទៅកាន់ពិភពលោកកាលពីសប្តាហ៍មុន៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ