ប្រទេសឥណ្ឌានឹងអនុញ្ញាតឲ្យសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama មេដឹកនាំសាសនារបស់តំបន់ទីបេ មកធ្វើទស្សនកិច្ចបែបសាសនានៅរដ្ឋ Arunachal Pradesh ស្ថិតនៅភាគឦសានប្រទេស ទោះបីជាប្រទេសចិនជំទាស់ដ៏ដោយ។ តំបន់ភាគឦសាននេះជាទឹកដីជាប់ព្រំដែនដែលចិនទាមទារកាន់កាប់មួយផ្នែក។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមិនា កន្លងទៅនេះ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងបានព្រមានប្រទេសឥណ្ឌាអំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama រយៈពេលពេញមួយសប្ដាហ៍នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅក្នុងខែមេសាខាងមុខនេះ ដោយបានបញ្ជាក់ថា ទស្សនកិច្ចនេះនឹងធ្វើឲ្យមានការប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរចំពោះចំណងទាក់ទងទ្វេភាគីរវាងប្រទេសចិន និងឥណ្ឌា ក៏ដូចជាចំពោះសន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅតំបន់ព្រំដែនរវាងចិន និងឥណ្ឌាផងដែរ។
ប្រទេសឥណ្ឌាបានច្រានចោលក្ដីបារម្ភរបស់ប្រទេសចិន ដោយអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌាលោក Gopal Bagley បាននិយាយថា៖ «ជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ ហើយនឹងមិនមានការផ្លាស់ប្ដូរអ្វីឡើយ»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃរបស់ប្រទេសឥណ្ឌាលោក Kiran Rijiju បាននិយាយថា គ្មានហេតុផលណាមួយ ដែលត្រូវរារាំងសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama ទេ ដោយសារព្រះអង្គមកធ្វើទស្សនកិច្ចក្នុងនាមជាមេដឹកនាំសាសនាតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក Rijiju ដែលជាអ្នកនាំពាក្យរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Narendra Modi ចំពោះបញ្ហាទំនាក់ទំនងជាមួយទីបេ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Press Trust of India ថា លោកនឹងជួបជាមួយសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama ក្នុងនាមជាអ្នកគោរពសាសនាម្នាក់ ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចរបស់ព្រះអង្គទៅកាន់រដ្ឋ Arunachal Pradesh ដែលជាតំបន់ដែលមានវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាដ៏ល្បីល្បាញមួយឋិតក្នុងក្រុង Tawang។ មេដឹកនាំសាសនាទីបេរូបនេះ ក៏ធ្លាប់បានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅទីអារាមនេះ កាលពី ៨ ឆ្នាំមុនផងដែរ។
ប្រទេសចិនបានទាមទារកាន់កាប់ទឹកដីប្រមាណ ៩ ម៉ឺន គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ក្នុងរដ្ឋ Arunachal Pradesh ដោយបានហៅរដ្ឋនេះថាជាតំបន់ទីបេខាងត្បូង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន លោក Geng Shuang បានគូសបញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែមិនា ថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងប្រឆាំងដាច់ខាតចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama នៅកាន់តំបន់ព្រំដែននោះ និងបានជំរុញមិនឲ្យរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាផ្ដល់វេទិកាសម្រាប់ «ក្រុមសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama»។ ចិនបានហៅមេដឹកនាំសាសនាទីបេរូបនេះថាជា «អ្នកផ្ដាច់ខ្លួនដ៏មានគ្រោះថ្នាក់» មួយរូប។
ក្រុមអ្នកវិភាគនានាក្នុងរដ្ឋធានីញូវដែលី ប្រទេសឥណ្ឌា បាននិយាយថា ការគ្រោងអនុញ្ញាតឲ្យមានដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama និងគម្រោងរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ដែលគ្រោងនឹងមានវត្តមាននៅពេលដែលសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama ធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងក្រុង Tawang នោះ បង្ហាញឲ្យឃើញពីជំហរកាន់តែម៉ឺងម៉ាត់របស់រដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Narendra Modi។ ទំនាក់ទំនងរបស់លោក Narendra Modi ជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិនមានសភាពតឹងតែងកាលពីឆ្នាំមុន ដែលមួយផ្នែកបណ្ដាលមកពីចំណងទាក់ទងកាន់តែជិតស្និទ្ធរវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង និង ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។
លោក Manoj Joshi មកពីអង្គការ Observer Research Foundation ក្នុងរដ្ឋធានីញូវដែលី បាននិយាយថា៖ «នេះបានន័យថា ពួកគេចង់ប្រើមធ្យោបាយតឹងរ៉ឹងចំពោះប្រទេសចិន។ ពួកគេមានភាពមោះមុតកាន់តែខ្លាំងជាងមុនចំពោះបញ្ហាសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama នេះ។ ប្រហែលជារដ្ឋាភិបាលគិតថា ខ្លួនអាចទាញយកឥទ្ធិពលខ្លះពីរឿងនេះ»។
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌាលោក Pranab Mukherjee បានធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៦ នៅឯវិមានប្រធានាធិបតី ជាមួយនឹងអ្នកទទួលបានពានរង្វាន់ណូបែលផ្សេងៗទៀត នៅក្នុងសន្និសីទមួយស្ដីអំពីសិទ្ធិកុមារ។ នោះគឺជាជំនួបដំបូងបង្អស់របស់សម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama ជាមួយនឹងប្រមុខរដ្ឋឥណ្ឌាក្នុងរយៈពេល ៦០ ឆ្នាំ កន្លងមកនេះ។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងញូវដែលីក៏បានច្រានចោលការជំទាស់របស់រដ្ឋាភិបាលចិនចំពោះជំនួបនេះផងដែរ ដោយបានបញ្ជាក់ថា ជំនួបនោះគឺជាជំនួបដែលមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយនោះទេ។
មេដឹកនាំឥណ្ឌានានា កម្រមានវេទិកាសាធារណៈជាមួយនឹងសម្ដេចសង្ឃ Dalai Lama ដែលបានរត់គេចចូលប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីឆ្នាំ ១៩៥៩ ណាស់ ទោះបីជាកន្លងមក ធ្លាប់មានជំនួបជាលក្ខណៈឯកជនជាមួយព្រះអង្គក៏ដោយ។
កាលពីខែមុន គណប្រតិភូសភាតៃវ៉ាន់មួយក្រុម បានមកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅក្នុងរដ្ឋធានីញូវដែលី ដែលករណីនេះបានធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងខឹងសម្បា ដោយសារតែចិនចាត់ទុកកោះតៃវ៉ាន់ថាជាផ្នែកសំខាន់មួយរបស់ខ្លួន។
ទោះបីជាមានការចរចាគ្នារាប់ទសវត្សរ៍មកហើយក៏ដោយ ក៏ប្រទេសក្បែរខាងគ្នាក្នុងទ្វីបអាស៊ីទាំងពីរ នេះ ដែលធ្លាប់បានប្រយុទ្ធគ្នាក្នុងសង្គ្រាមរយៈពេលខ្លីមួយកាលពីឆ្នាំ ១៩៦៣ បានបរាជ័យក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះព្រំដែនមួយនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទុំ ម្លិះ
