ក្រសួងមហាផ្ទៃនៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះ បានសម្រេចដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការកំពូល ស្នើឲ្យរំលាយគណបក្សប្រឆាំង ដោយចោទថា គណបក្សនេះឃុបឃិតជាមួយបរទេសដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់ លោក ហ៊ុន សែន។ អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍នយោបាយ សិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ លើកឡើងថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង នឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងបង្ហាញថា កម្ពុជាកំពុងក្លាយទៅជាប្រទេសដែលដឹកនាំដោយជនផ្ដាច់ការយ៉ាងពិតប្រាកដ។
ក្រុមមេធាវីតំណាងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដឹកនាំដោយលោកមេធាវី គី តិច នៅថ្ងៃសុក្រនេះ បានយកភស្តុតាងចំនួន២១កញ្ចប់ ដាក់ទៅតុលាការកំពូល ដើម្បីប្ដឹងរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយអះអាងថា ភស្តុតាងទាំងនោះ គឺគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ឲ្យតុលាការកំពូល រំលាយគណបក្សជំទាស់ដ៏ធំនៅកម្ពុជានេះ។
ការប៉ុនប៉ងរំលាយ គណបក្សជំទាស់ដ៏ធំនៅកម្ពុជាដូច្នេះ ត្រូវបានអ្នកវិភាគ អង្គការឃ្លាំមើលការវិវឌ្ឍន៍នយោបាយនិងសិទ្ធិមនុស្ស មើលឃើញថាជាការព្យាយាមវាយបំបែកគូប្រជែងដ៏ធំរបស់គណបក្សកាន់អំណាចមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៨ មកដល់។ ការណ៍នេះនឹងធ្វើឱ្យប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ដើរបញ្ច្រាសទិស។
លោក គី តិច មេធាវីមួយរូបក្នុងចំណោម៥រូប ដែលតំណាងឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន ក្រោយចេញពីដាក់បណ្ដឹង និងភស្តុតាងទៅតុលាការកំពូលថា ក្រសួងមហាផ្ទៃមានសមត្ថកិច្ចប្ដឹងរំលាយគណបក្សនយោបាយណាមួយដែលប្រព្រឹត្តផ្ទុយនឹងច្បាប់ ដើម្បីការពារសន្តិសុខក្នុងសង្គម។
លោកបន្ថែមថា ភស្តុតាងសំខាន់ៗក្នុងចំណោមភស្តុតាងចំនួន២១ បានបង្ហាញថាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រព្រឹត្តផ្ទុយពីច្បាប់ មានដូចជាសម្ដីផ្ទាល់របស់លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលលោកបាននិយាយក្នុងខ្សែអាត់វីដេអូចំនួន៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងការសហការជាមួយបរទេស។ ក្នុងនោះក៏មានបណ្ដឹងរបស់គណបក្សយុវជនកម្ពុជា និងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ភស្តុតាងជារូបភាព វីដេអូ លិខិតឆ្លើយឆ្លង និងឯកសារផ្សេងៗដែលបានពីការស៊ើបអង្កេតរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃជាដើម។
លោកមេធាវី គី តិច ដែលគេស្គាល់ថា ជាមេធាវីរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ផងនោះ បានអះអាងថា ភស្តុតាងទាំងនោះ មានភាពគ្រប់គ្រាន់អាចឲ្យតុលាការកំពូលរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬផ្អាកសកម្មភាពនយោបាយរបស់គណបក្ស និងថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សនោះបាន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«ក្នុងនាមមេធាវីតំណាងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ហើយតាមដែលការពិនិត្យ ពិចារណាជាមួយគ្នា ទាំងអស់គ្នាគឺឃើញថា ភស្តុតាងប៉ុណ្ណេះគឺថាគ្រប់គ្រាន់ ហើយមាំ សម្រាប់ជាមូលដ្ឋាន ឲ្យតុលាការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានហើយតាមផ្លូវច្បាប់»។
ការដាក់បណ្ដឹងទៅតុលាការកំពូល ស្នើសុំឲ្យរំលាយគណបក្សប្រឆាំងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសជាច្រើនដងថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចនឹងត្រូវរំលាយ ហើយមន្ត្រីនិងតំណាងរាស្ត្រគណបក្សនេះមួយចំនួនទៀត នឹងត្រូវចាប់ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងរបស់លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីអំពើក្បត់ជាតិ។
ក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ រដ្ឋាភិបាល ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតមកពីគណបក្សកាន់អំណាចចំនួន៦៨រូប និងតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន៥៥រូប។
ចំណែកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង ៥ពាន់នាក់ដែលទើបជាប់ឆ្នោតកាលពីខែមិថុនាកន្លងទៅ ក៏កំពុងបម្រើការងារនៅតាមរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិផងដែរ។
លោក សូ ចន្ថា សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយលើកឡើងថា ប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពិតជាត្រូវបានរំលាយដោយសារបណ្ដឹងរបស់រដ្ឋាភិបាល នោះនឹងប៉ះពាល់ដល់ភាពស្របច្បាប់របស់សភា និងរដ្ឋាភិបាល។
លោកបន្ថែមថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដែលមានប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រជាង៣លាននាក់នេះ នឹងធ្វើឲ្យស្ថានភាពនយោបាយ សង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចនៅកម្ពុជា ធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ សូ ចន្ថា បញ្ជាក់ថា៖
«ការដែលរដ្ឋាភិបាលធ្វើរបៀបនេះ អាចនឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរទៅដល់អនាគតនៃប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ហើយមិនតែប៉ុណ្ណោះខ្ញុំគិតថាកម្ពុជា អាចនឹងត្រូវសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗនៅលើពិភពលោក អាចនឹងដាក់ទណ្ឌកម្មលើកម្ពុជាទៀតផង»។
លោក សូ ចន្ថា បន្ថែមថា អ្នកនយោបាយកម្ពុជា គួរមានការចរចា សម្របសម្រួលគ្នាដើម្បីរកដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាដែលកំពុងកើតមាន ជាជាងចាត់ទុកគ្នាជាសត្រូវ។
ស្របគ្នានោះដែរ លោក Phil Robertson អនុប្រធានអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch ប្រចាំតំបន់អាស៊ី បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ភ្លាមៗនារសៀលថ្ងៃសុក្រនេះ ដោយសរសេរថា ការប្ដឹងរំលាយគណបក្សប្រឆាំង គឺកំពុងបង្ហាញពីការសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយធ្វើឲ្យការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ ក្លាយជារឿងកំប្លែងដ៏អាក្រក់មួយ។
លោកបានបន្ថែមក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះថា ការបង្កើតសាច់រឿងដោយចោទគណបក្សប្រឆាំងថាមានពាក់ព័ន្ធនឹងបដិវត្តន៍ពណ៌ គឺជាការរៀបចំដើម្បីឈានទៅដល់ការបង្ក្រាបដល់ជនណាម្នាក់ដែលហ៊ានបញ្ចេញមតិប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។
លោក Phil Robertson បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយសម្រង់ន័យដើមថា៖
«មិនខុសទេ ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងត្រូវធ្វើឡើងដោយសារតែតុលាការកំពូលត្រូវបានគ្រប់គ្រងទាំងស្រុងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយចៅក្រម និងធ្វើដូចអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជា។ នេះគឺជាការធ្វើរដ្ឋប្រហាររបស់បុរសខ្លាំង ជាមួយនឹងការផ្លាស់ប្ដូរខ្លួនរបស់គាត់ឲ្យក្លាយទៅជាមេដឹកនាំផ្ដាច់ការ ដើម្បីឲ្យពិភពលោកទាំងមូល បានឃើញដោយគ្មានការខ្មាសអៀន»។
អង្គការ Global Witness ដែលជាអង្គការឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនិងធនធានធម្មជាតិ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយផងដែរ ថាការប៉ុនប៉ងរំលាយគណបក្សប្រឆាំង គឺជាសកម្មភាពចុងក្រោយដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមអភិជនពុករលួយមួយក្ដាប់តូចដើម្បីក្រាញអំណាច និងទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយធ្វើឲ្យប្រយោជន៍ជាតិទាំងមូលត្រូវខាតបង់។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នាយឧត្ដមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃសុក្រនេះថា ប្រសិនបើតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នោះនឹងមានគណបក្សជាច្រើនទៀតមានសំឡេងក្នុងរដ្ឋសភា និងថាតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងចំនួន៥៥រូបក្នុងរដ្ឋសភា នឹងត្រូវរំលាយទៅតាមគណបក្ស។
ក៏ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ សុំមិនបញ្ជាក់ថា តើក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ រួមទាំងសមាជិកក្នុងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) មកពីគណបក្សប្រឆាំង នឹងត្រូវបន្តការងាររបស់ពួកគេ ឬក៏ត្រូវរំលាយចោលនោះទេ។
លោកនាយឧត្ដមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ មានប្រសាសន៍ថា៖
«យើងជឿថា ខាងអ្នកច្បាប់ ឬក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញលោកមិនទុកឲ្យប្រទេសជាតិមួយដែលអត់បក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយដើរទៅមិនរួច គឺគ្មានទេ ព្រោះក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញគ្មានចែងថាត្រូវតែមានបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ គឺមានតែប្រជាធិបតេយ្យ។ ចង់និយាយថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសដែលប្រកាន់ខ្ជាប់របបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងអនុវត្តគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស»។
VOA មិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីលោក សុន ឆ័យ ប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានទេ នៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
ការប៉ុនប៉ងរំលាយគណបក្សជំទាស់ដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់កម្ពុជា បានធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានថ្ងៃ ក្រោយពីការរត់ភៀសខ្លួនរបស់តំណាងរាស្ត្របក្សនេះ ដែលភ័យខ្លាចចំពោះការចាប់ឃុំខ្លួនតាមការប្រកាសរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
មកដល់ពេលនេះ យ៉ាងហោចណាស់ តំណាងរាស្ត្រដែលមានអភ័យឯកសិទ្ធិជាងពាក់កណ្ដាលរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជា៕
