ភ្នំពេញ – ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ព្រមានមិនឲ្យស្ថាប័នសារព័ត៌មានប្រើពាក្យពីរឃ្លាដែលរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃមិនពេញចិត្ត គឺ «របបក្រុងភ្នំពេញ»និង«របបលោក ហ៊ុន សែន»។ មន្ត្រីនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលខ្មែរអះអាងថា ពាក្យទាំងនេះ មានគោលដៅសម្រាប់បម្រើសកម្មភាពបដិវត្តន៍។
កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលខ្មែរបានស្តីបន្ទោសលើអង្គភាពព័ត៌មានណាដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍ពីរឃ្លាមិនត្រឹមត្រូវដែលរដ្ឋាភិបាល យល់ថា ជាការអុជអាល និងបានព្រមានឲ្យអង្គភាពព័ត៌មានទាំងនោះបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ពាក្យទាំងពីរនោះ មានដូចជាពាក្យ «របបក្រុងភ្នំពេញ»និង«របបលោក ហ៊ុន សែន» នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ក៏ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញខាងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ បានចាត់ទុកការព្រមាននេះ មានចរិតរឹតត្បិតសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។
ការអត្ថាធិប្បាយរបស់ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់ឃ្លា«របបក្រុងភ្នំពេញ»និង«របបលោក ហ៊ុន សែន»នេះ កើតមានឡើងក្រោយមានការបកស្រាយពីលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃថា «អ្នកដែលប្រើពាក្យថា របបក្រុងភ្នំពេញ និងរបបលោកហ៊ុន សែន គឺមិនគោរពឆន្ទ:របស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានចេញទៅបោះឆ្នោតរហូតដល់៨៣ភាគរយ»។
ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានប្រកាសគាំទ្រប្រតិកម្មបស់លោក ស ខេង ដែលជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងនោះ និងបានធ្វើអត្ថាធិប្បាយក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនក្នុងន័យដើមថា៖
«ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល នៅក្នុងបរិការណ៍នេះយល់ឃើញថា ការប្រើប្រាស់ពាក្យ របបក្រុងភ្នំពេញ និងរបបលោកហ៊ុន សែន មានចរិតជាការញុះញង់ធ្វើវិទ្ធង្សនាបំបែកបំបាក់សាមគ្គី និងឯកភាពជាតិរបស់កម្ពុជា ដែលបាននិងកំពុងរស់នៅក្នុងសង្គមមួយដែលមានសុខដុមនីយកម្ម និងកំពុងប្រកាន់យកការអនុវត្តតាមគោលការណ៍នីតិរដ្ឋយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់ ដើម្បីរួមចំណែកទៅដល់ការថែរក្សាសន្តិភាព ការការពារជាតិ ពង្រឹងឯករាជ្យភាព អធិបតេយ្យភាព បូរណភាពទឹកដី តាមរយ:ការអនុវត្តគោលនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ក្រោមដំបូលរដ្ឋធម្មនុញ្ញតែមួយ»។
ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលខ្មែរក៏បានស្នើឲ្យរាល់ភាគីពាក់ព័ន្ធ និងបណ្តាញសារព័ត៌មានមួយចំនួនឲ្យសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ពាក្យមិនត្រឹមត្រូវនេះ។ ការិយាល័យដដែលបានព្រមានថា៖
«បើពុំដូច្នេះទេ ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល នឹងសើរើពិនិត្យចំពោះស្ថាប័នសារព័ត៌មានណា ដែលមិនឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវនេះ ដោយការប្រើប្រាស់ពាក្យដូចដែលបានលើកមកខាងលើ ដែលបានបង្កប់នូវអត្ថន័យ និងខ្លឹមសារប្រឆាំងនឹងសុឆន្ទ:ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលលោកចង់បានសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ ឯកភាព និងការអភិវឌ្ឍសង្គមក្រុមគ្រួសារ និងជាតិខ្មែរទាំងមូល ក្រោមរាជរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោត អនុវត្តតាមគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងសុឆន្ទ:ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងមូល»។
ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ នៅក្នុងមួយរយ:ពេលចុងក្រោយនេះ ត្រូវគេមើលឃើញថា មានភាពសកម្មក្នុងការចេញសារនយោបាយព្រមាននានា ចំពោះការធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មាន ទាក់ទិនបញ្ហារសើបមួយចំនួន តួយ៉ាងដូចរឿងគម្រោងពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុបឈ្មោះ«គ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់លើកលែងតែសព្វាវុធ» ឬហៅថាEBAនោះ។
លោក ណុប វី នាយកផ្នែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ បានប្រាប់ VOA ថា សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលចុងក្រោយស្តីពីការប្រើប្រាស់ពាក្យរបបនោះ គឺមានលក្ខណ:បិទសិទ្ធិសេរីភាពរបស់អ្នកកាសែត។
«ខ្ញុំថា អាហ្នឹងវាជាសេរីភាពរបស់អ្នកសារព័ត៌មានទេ យើងកុំទៅចាប់បង្ខំគេឲ្យប្រើពាក្យហ្នឹង ឬមួយក៏យើងកុំទៅចាប់បង្ខំគេ ឲ្យគេប្រើប្រាស់ពាក្យអីដែលយើងយល់ឃើញថា ជាអ្វីដែលយើងចង់ ហើយនិងអ្វីដែលប្រើ ជាការប្រើប្រាស់ពាក្យរបស់គេហ្នឹង គឺវាធ្វើឲ្យយើងមិនសប្បាយចិត្តហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា អាហ្នឹងវាជារឿងដែលមិនត្រឹមត្រូវទេ»។
លោក សម រង្ស៊ី ស្ថាបនិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការខ្មែររំលាយចោលកាលពីឆ្នាំ២០១៧ គឺជាអ្នកនយោបាយមួយរូប ដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យរបបលោក ហ៊ុន សែន នេះញឹកញាប់ផងដែរ។
ជាឧទាហរណ៍ក្នុងការអត្ថាធិប្បាយវាយប្រហារទៅលើការមិនបន្ទន់ជំហររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសំណើរបស់សហភាពអឺរ៉ុបឲ្យលោកហ៊ុន សែន ស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនោះ លោកសម រង្ស៊ីបានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុកលោកកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមករាកន្លងទៅក្នុងន័យដើមថា៖
«ហ៊ុន សែន ទើបតែបានឆ្លើយទៅសហភាពអឺរ៉ុបវិញថា បើសហភាពអឺរ៉ុប ដាក់ទណ្ឌកម្មមកលើរបបគាត់មែន នោះគាត់នឹងសម្លាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែម្តង មិនឲ្យសល់អ្វីទេ។ នេះជាភាសា និងចរិតជនពាល លើឆាកអន្តរជាតិ ដែលនឹងធ្វើឲ្យរបប ហ៊ុន សែន មកដល់ទីបញ្ចប់របស់វាហើយ»។
លោក សម រង្ស៊ី មិនទាន់ឆ្លើយទៅនឹងសំណួររបស់ VOA ដែលបានជ្ញើជូនលោកតាមសារអេឡិចត្រូនិក ឬ Email តាំងពីថ្ងៃអាទិត្យទេ។
VOA មិនទាន់អាចសុំអត្ថាធិប្បាយពីអង្គភាពព័ត៌មានដែលបានបន្តប្រើប្រាស់ពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ និងរបបលោក ហ៊ុន សែន នោះទេ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ការប្រើប្រាស់ពាក្យថា របបនេះ មានចរិតជាសកម្មភាពបដិវត្តន៍មួយ។
«ពាក្យនេះ គេសម្រាប់ធ្វើ អេធ្វើបដិវត្តន៍តើ! ពាក្យខ្មែរដែលមានគេធ្វើបដិវត្តន៍។ គេប្រឆាំងជាមួយនឹងរបបសាធារណរដ្ឋ គេប្រឆាំងនឹងរបបខ្មែរក្រហម គេនិយាយរបប ព្រោះអារបបហ្នឹងវាមិនដែលមានទទួលការបោះឆ្នោតពីណានោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជាយើងមានការបោះឆ្នោត ដូច្នេះ អាពាក្យហ្នឹងវាអត់ត្រូវដើម្បី ជាពាក្យមួយដែល ដែលប្រើមានទិសដៅជាការញុះញង់ ការបំបែកបំបាក់នៅក្នុងសង្គមជាតិ យើងកំពុងតែពង្រឹងនៃការផ្សះផ្សាជាតិនេះឯង»។
ប៉ុន្តែលោក ណុប វី អ្នកជំនាញខាងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមិនយល់ដូច្នេះទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«បើសម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគិតថា ជារឿងសាមញ្ញ ជារឿងធម្មតាទេដែលអ្នកសារព័ត៌មាន គាត់អាចប្រើប្រាស់ពាក្យអីក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែកុំឲ្យតែ មានការញុះញង់ កុំឲ្យតែមានការបង្កើតនូវអស្ថិរភាព ឬមួយក៏រើងអើងជាតិសាសន៍អីហ្នឹង គឺក៏ខ្ញុំមិនគាំទ្រដែរបាទ»។
ក្រៅពីការព្រមានរបស់ការិយាល័យអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលខ្មែរមកលើអង្គភាពព័ត៌មានទាក់ទិនការប្រើប្រាស់ពាក្យពេចន៍នានាឲ្យបានត្រឹមត្រូវនោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោកហ៊ុន សែនដែលឈ្នះការបោះឆ្នោតមួយដោយគ្មានគូរប្រជែងនោះ ក៏បានចេញសារដាស់តឿនអ្នកសារព័ត៌មានខ្មែរឲ្យមានវិជ្ជាជីវ:ខ្ពស់ក្នុងការធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ប្រកដដោយក្រមសីលធម៌ផងដែរ។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ លោក ហ៊ុន សែន បានចេញសារលិខិតមួយទាក់ទិននឹងវិស័យសារព័ត៌មានដោយលោកអំពាវនាវឲ្យអ្នកកាសែត៖
«ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន គោរពច្បាប់រដ្ឋ និងជៀសវាងនូវការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ឬព័ត៌មានតែមួយជ្រុង ឬដោយសារតែគំនុំ ដោយពុំគិតអំពីក្បួនខ្នាតក្រឹត្យក្រមនៃសារព័ត៌មាន ហើយគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ឬផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយបំប៉ោងសភាពការណ៍ ញុះញង់ឲ្យមានជម្លោះផ្ទៃក្នុងរុញច្រានប្រទេសឲ្យធ្លាក់ក្នុងភាពវឹកវរ អសន្ដិសុខ ឬបង្កឲ្យកើតមានជម្លោះប្រដាប់អាវុធជាមួយប្រទេសជិតខាងធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់ជាតិ ដែលជាអំពើខុសច្បាប់ មិនអត់អោនឲ្យជាដាច់ខាត»។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលគេស្គាល់ថា ជាបុរសខ្លាំងរបស់កម្ពុជា បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលលោកត្រូវការនូវសារព័ត៌មាន ដែលមានថាមពលប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងមានភាពស្មោះត្រង់ចំពោះវិជ្ជាជីវៈ គឺទាមទារឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានស្តាប់គ្រប់សំឡេង ហ៊ាននិយាយការពិត ហ៊ានរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវគេដឹងថា បានបើកយុទ្ធនាការវាយឲ្យបែកខ្ចាត់ខ្ចាយសារព័ត៌មានឯករាជ្យតាមវិធានការពន្ធដារ ក្នុងនោះមានកាសែត The Cambodia Daily ដែលផ្សាយជាភាសាអង់គ្លេស និងខ្មែរ បានប្រកាសបិទទ្វារដោយខ្លួនឯង ដោយសារខ្លួនគ្មានលទ្ធភាពបង់ពន្ធក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនសន្ឋឹកសន្ធាប់ គឺជាង៦លានដុល្លារអាមេរិក។
កាសែតនេះបានចេញផ្សាយអត្ថបទរបស់ខ្លួនលើកចុងក្រោយ ដោយបានចាត់ទុកកម្ពុជាថាបានធ្លាក់ក្នុង«របបផ្តាច់ការពេញទី» ព្រោះអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានចាប់មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលោកកឹម សុខា ក្រោមបទចោទមេបក្សរូបនេះ ថាបានរួមគំនិតជាមួយរដ្ឋាភិបាលបរទេសប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់របស់ក្រុងភ្នំពេញ៕
