តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានប្រាប់ពលរដ្ឋអាមេរិកាំងវ័យក្មេងថា សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវធានាថា ការគោរពសិទ្ធិមនុស្សគឺជាផ្នែកស្នូលនៃទំនាក់ទំនងរបស់អាមេរិក ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
«សារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក្រោយពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ចន ឃែរី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាកន្លងទៅនេះ អាចនាំមកនូវការផ្លាស់ប្ដូរល្អប្រសើរខាងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា»។ នេះបើយោងតាមការលើកឡើងរបស់លោក ញ៉យ ចំរើន តំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា សេរីភាពមិនអាចទទួលបានដោយងាយទេនៅកម្ពុជា។
«ប៉ុន្តែសេរីភាពមិនទទួលបានដោយសេរីនោះទេ។ បើសិនជាគ្មានការប្រថុយគ្រោះថ្នាក់ ការផ្លាស់ប្តូរក៏មិនមានដែរ។ ខ្ញុំគិតថា បើខ្ញុំអាចធ្វើអ្វីមួយបានសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន១៤លាននាក់នេះ ខ្ញុំនឹងធ្វើវា»។
លោក ញ៉យ ចំរើន បាននិយាយដូច្នេះ ទៅកាន់យុវជនអាមេរិកាំងនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន កាលពីរាត្រីថ្ងៃពុធទី៣ ម្សិលមិញនេះ នៅក្នុងវេទិកាសាធារណៈមួយដែលរៀបចំឡើងដោយសមាគមអ្នកមានវិជ្ជាជីវៈវ័យក្មេងខាងផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ឬហៅកាត់ថា (YPIA)។ វេទិកាសាធារណៈនេះ មានអ្នកចូលរួមប្រមាណ៥០នាក់ ដែលភាគច្រើនជានិស្សិតសកលវិទ្យាល័យ ដែលចាប់អារម្មណ៍ពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមបណ្ដាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
លោក Michael Larkin ប្រធានគម្រោងសិក្សាតំបន់អាស៊ីរបស់ YPIA បានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា«វេទិកានេះរៀបចំឡើងដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជា មិនសូវទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ពីពលរដ្ឋអាមេរិកាំង ជាពិសេសអំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា»។ លោកក៏បញ្ជាក់ថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅតែឋិតនៅក្នុងការយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកជានិច្ច។
លោក Michael Larkin ថា៖«ខ្ញុំគិតថា មូលហេតុដែលបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា នៅតែជាចំណាប់អារម្មណ៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែក្នុងនាមជាប្រទេសមហាអំណាចមួយ សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ឃើញសន្តិសុខភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលក្នុងនោះក៏រួមមានកម្ពុជាផង ដោយផ្ដោតលើការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោក ញ៉យ ចំរើន បានឆ្លើយនឹងសំណួររបស់អ្នកចូលរួមទាក់ទងនឹងបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការបំពានគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយលើកយកករណីអំពើហិង្សាមកលើរូបលោក និងលោក គង់ សភា កាលពីខែតុលាឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅនេះ ករណីដកលោក កឹម សុខា ចេញពីតំណែងជាអនុប្រធានទី១នៃរដ្ឋសភាជាតិ ករណីចោទប្រកាន់ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍លើលោក សម រង្ស៊ី និងការចាប់ឃុំខ្លួនសកម្មជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងករណីអំពើហិង្សាលើកម្មករជាដើម។
នាង Julia Fischer-Mackey និស្សិតបណ្ឌិតខាងការសិក្សាអំពីការអភិវឌ្ឍនៃសកលវិទ្យាល័យ American Universityបានប្រាប់ VOA ថា វេទិកាសាធារណៈនេះជួយឲ្យយុវជនអាមេរិកស្វែងយល់ដឹងពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅជុំវិញពិភពលោក។
«ខ្ញុំយល់ថា វេទិកានេះសំខាន់ពីព្រោះវាបានប្រមូលមនុស្សដែលមានវិជ្ជាជីវៈខុសៗគ្នាជាច្រើន ឲ្យដឹងពីបញ្ហាទាំងអស់នេះ។ វាសំខាន់ក្នុងការបើកចំហទស្សនៈរបស់ពួកយើងនៅអាមេរិកនេះ»។
ក្នុងអំឡុងប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅនេះ ទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជាខាងពាណិជ្ជកម្មមានភាពរឹងមាំ។ លោក ញ៉យ ចំរើន បានទទួលស្គាល់ និងបង្ហាញការសាទរចំពោះចំណងពាណិជ្ជកម្មដ៏រឹងមាំរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ក៏ប៉ុន្តែ លោកថា ទំនាក់ទំនងល្អនេះនៅមិនទាន់ធានាសិទ្ធិរបស់កម្មករនៅកម្ពុជាទេ។
«បញ្ហាគឺនៅត្រង់ថា កម្មករនៅកម្ពុជាមិនទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ល្អទេ។ រាល់ថ្ងៃនេះ បើអ្នកទៅប្រទេសកម្ពុជា អ្នកនឹងដឹងពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេ។ ពួកគេមិនអាចទាមទារអ្វីបានច្រើនទេ។ ជាញឹកញាប់រដ្ឋាភិបាលវាយដំ បាញ់ប្រហារ ឬសម្លាប់ពួកគេ។ ស្ថានភាពពួកគេពិបាកណាស់។ ខ្ញុំថា ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មល្អ លុះត្រាតែមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិកម្មករ»។
ទាក់ទងនឹងការស្វែងរកយុត្តិធម៌ក្នុងករណីវាយដំលើតំណាងរាស្ត្រទាំងពីរនាក់នេះ លោក គង់ សភា ដែលជាជនរងគ្រោះម្នាក់ដែរនោះ បានប្រាប់ VOA ថា៖«លោកនៅតែមិនមានសង្ឃឹម ដោយសារតែប្រព័ន្ធតុលាការនៅប្រទេសកម្ពុជាមិនឯករាជ្យ។ ហើយការស្វែងរកយុត្តិធម៌របស់សមាជិកគណបក្សប្រឆាំងគឺជាការលំបាកជាទីបំផុត»។
នៅពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈនេះ គណៈកម្មការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់សហភាពអន្តរសភានឹងធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើបេសកកម្មស៊ើបអង្កេតលើករណីអំពើហិង្សាលើតំណាងរាស្ត្រមកពីគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា៕