នេះគឺជាបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក នួន សារឿន ដែលជាម្ចាស់ដីកសិកម្មម្នាក់នៅខេត្តសៀមរាប។ លោកបានប្រកបរបររកស៊ីពុះដីឡូលក់នៅក្នុងខេត្តទេសចរណ៍មួយនេះជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «និយាយទៅ[ឆ្នាំ] ២០២៣ និង ២០២២ វាដូចតែគ្នា ២០២៤ ដើមឆ្នាំនេះក៏អត់ទាន់មានអីកម្រើកតម្លៃអចលនទ្រព្យធ្លាក់ចុះ។ កាលវិនិយោគទិញតម្លៃ ១០ម៉ឺន[ដុល្លារ]មក ឥឡូវលក់តែ ៥ម៉ឺន [ដុល្លារ]ក៏មិនទាន់រកភ្ញៀវដាក់បាន។ ខ្ញុំទិញដីកសិកម្ម ទិញ៣ពាន់[ដុល្លារ] ក្នុង១ហិចតា ដល់ពេលឥឡូវហ្នឹង យើងលក់ក្នុងតម្លៃ ១៥០០[ដុល្លារ] ក៏អត់ទាន់មានភ្ញៀវណាមកទិញដែរ។
លោកបានឱ្យដឹងបន្ថែមថា កាលពីមុនសម័យកូវីដ ក្នុងរយៈពេលមួយខែយ៉ាងហោចណាស់លោកលក់បានប្រហែលដីបាន ៥ឡូ។ ក៏ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្ននេះ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ លោកមិនទាន់លក់បានដី ១ឡូផង។
លោក នួន សារឿន ថ្លែងថា៖ «មុនសម័យកូវីដ ដីរបស់ខ្ញុំដែលពុះឡូលក់នៅព្រៃគុយហ្នឹង យើងលក់ ១ឡូ អាចបាន ៤ម៉ឺន[ដុល្លារ]ក្នុងក្បាល ១០ជម្រៅ៤០ តែពេលបច្ចុប្បន្ននេះយើងលក់តែ ១ឡូ ៣ម៉ឺន[ដុល្លារ] ឬក៏ ២៥០០០[ដុល្លារ] ឬក៏ទោះបីជាតម្លៃតែ ២ម៉ឺន[ដុល្លារ] អីក៏លក់អត់ចេញដែរ»។
បុរសវ័យ ៤០ ឆ្នាំ រូបនេះយល់ថា ស្ថានភាពអចលនទ្រព្យដ៏យ៉ាប់យ៉ឺននេះ កំពុងតែបង្កផលប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដល់រូបលោក និងស្ទើរតែគ្រប់គ្នាសម្រាប់អ្នកដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធលើវិស័យនេះ។ លោកថា បើស្ថានភាពបែបនេះនៅតែអូសបន្ថាយ នោះលោកត្រូវតែបង្ខំចិត្តរកមុខរបរថ្មី ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពគ្រួសារ។
លោកថ្លែងថា៖ «ឥឡូវសូម្បីតែសហគមន៍ពុះឡូទាំងអស់ សមាគមពុះឡូផុសលក់ក៏អត់មាននរណាចាប់អារម្មណ៍មើលក្នុងផេក សូម្បីតែចូលមើលក៏គេអត់ចូលមើលផង។ ឥឡូវយើងមើលឆ្នាំ ២០២៤ អាចឡើង ឬមួយយ៉ាងម៉េចតទៅទៀត។ ឥឡូវមិនទាន់បានលក់ចេញទេតាំងពីឆ្នាំ ២០២៣ គឺអត់សោះតែម្តង។ ឥឡូវបច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកទិញដូចជាអត់មាន បើសិននៅតែចឹងទៀត ទាល់តែយើងដូរមុខរបរ ធ្វើកសិកម្មធ្វើអីផ្សេងៗទៀត ឬក៏ចំណាកស្រុក»។
អចលនទ្រព្យត្រូវបានគេចាត់ទុកជាជម្រើសនៃការវិនិយោគដ៏ពេញនិយមបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ជាពិសេសនៅក្នុងអំឡុងពេលចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ចុងឆ្នាំ ២០១៩ វិស័យអចលនទ្រព្យមានសន្ទុះកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងដោយមានសកម្មភាពទិញលក់យ៉ាងមមាញឹក។ ចំណែកតម្លៃវិញក៏កើនខ្ពស់លឿនណាស់ដែរ ជាពិសេសនៅតាមតំបន់សំខាន់ៗមួយចំនួន ដូចជាខេត្តព្រះសីហនុនាំមុខគេយ៉ាងខ្លាំង បន្ទាប់មកក្រុងភ្នំពេញ ក្រុងប៉ោយប៉ែត ក្រុងបាវិត និងក្រុងសៀមរាបជាដើម។ ក៏ប៉ុន្តែស្ថានភាពអចលនទ្រព្យដ៏ពេញនិយមនេះបានផ្លាស់ប្តូរខ្លាំងចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២០ មក ដោយសារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ បញ្ហាជម្លោះនិងសង្គ្រាមនៅជុំវិញពិភពលោក។ នេះបើយោងតាមការរៀបរាប់របស់អ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យនេះ។
លោក គង់ តារា ប្រធានក្រុមផ្នែកលក់អចលនទ្រព្យនៅក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយ បានប្រាប់វីអូអេថា ក្រោយសម័យកូវីដ គឺមានតែអ្នកលក់ រីឯអ្នកទិញមានតិចបំផុត។ ចំណែកតម្លៃវិញគឺស្ថិតក្រោមទីផ្សារយ៉ាងតិចពី ៣០ភាគរយ ទៅ ៤០ភាគរយ ទើបអាចសង្ឃឹមលក់ចេញបាន។ ហើយការលក់ចេញក៏អាស្រ័យទៅតាមទីតាំង ដែលជាតម្រូវការរបស់អតិថិជនផងដែរ។
លោកបានបន្ថែមឱ្យដឹងថា មុនជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ លោកចំណាយលើថ្លៃការផ្សព្វផ្សាយរកទីផ្សារតាមបណ្តាញសង្គម ១ខែ ប្រហែល ៥.០០០ដុល្លារ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ការផ្សព្វផ្សាយក្នុងពេលនេះជួនកាលលោកចំណាយរហូតដល់ទៅជិត ១ម៉ឺនដុល្លារ តែលទ្ធផលនៃការលក់របស់លោក ១ខែ ស្ទើរតែមិនបានដល់១ថ្ងៃកាលពីមុនវិបត្តិកូវីដផង។
លោក គង់ តារា ថ្លែងថា៖ «ដោយសារការលក់របស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានលក់គម្រោងច្រើនចឹងជំនាន់ឆ្នាំ២០១៨ ២០១៩ ១ថ្ងៃ ថ្ងៃខ្លះបាន ពី២០ ទៅ៣០ យូនិត ដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ១ខែ សឹងតែអត់បានដូចមុន ១ថ្ងៃផង ឥឡូវជួនកាល ១ខែ បានតែ ១០ជាងតែប៉ុណ្ណោះ។ កាលពីកូវីដដំបូងហ្នឹងក៏ថយដែរ ប៉ុន្តែនៅមានចរន្ត ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងឈប់ពាក់ម៉ាស់ហើយនែកចុង[ឆ្នាំ]២២ មក [ឆ្នាំ]២៣ហ្នឹង គឺពិបាក ពិបាកខ្លាំង[ឆ្នាំ]២៣។ [ឆ្នាំ]២៤នេះទៀត បើតាមការប៉ាន់ប្រមាណរបស់ខ្ញុំ ប្រហែលមិនទាន់ស្រួលទេ មានន័យថា បើយើងមើលពីហ្វ្រេកង់វិញ អាចថា ២០២៤ហ្នឹងអាចដល់បាត ឬក៏ទើបតែជិតដល់បាតទេ»។
ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ មក វិស័យអចលនទ្រព្យនិងសំណង់នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើអ្នកវិនិយោគចិន បាននិងកំពុងជាប់គាំងខ្លាំង បន្ទាប់ពីរងផលប៉ះពាល់ពីការបិទល្បែងអនឡាញ ដែលនាំឲ្យជនជាតិចិនជាច្រើនម៉ឺននាក់ចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។
របាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ បង្ហាញថា ជាងពាក់កណ្តាលនៃការហូរចូលទុនវិនិយោគពីក្រៅប្រទេសមានប្រភពមកពីប្រទេសចិន ហើយមានវិសាលភាពស្ទើរគ្រប់វិស័យរួមទាំងការវិនិយោគវិស័យសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ លំនៅឋាន វិស័យទេសចរណ៍ និងមួយផ្នែកតូចទៅលើវិស័យផលិតកម្ម និងកសិកម្មផងដែរ។ ធនាគារពិភពលោកក៏ធ្លាប់បានព្រមានផងដែរថា ដោយសារប្រភពនៃទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជាភាគច្រើនបានមកពីប្រទេសចិន នោះការថយចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនអាចធ្វើឲ្យវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជាប្រឈមនឹងហានិភ័យ។
លោក សៅ ហុក ជាអនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មខេត្តព្រះសីហនុ ជានាយកក្រុមហ៊ុន KW (Keller Williams Realty USA) និងជានាយកក្រុមហ៊ុន BNI (Business Network International) ប្រចាំនៅខេត្តព្រះសីហនុ បានមានប្រសាសន៍ថា សម្រាប់ចលនាការលក់ដូរអចលនទ្រព្យនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុមានតម្លៃទាបជាងតម្លៃកាលពីមុនវិបត្តិជំងឺកូវីដ អាស្រ័យទៅតាមទីតាំង។
លោកថ្លែងថា៖ «បច្ចុប្បន្ន វាទាបជាងសម័យ ២០១៨ ២០១៩ ហើយ គាត់អាចលក់ទាបជាងទីតាំងខ្លះ ៣០ ទៅ ៥០ ឬក៏ ៦០% តាមទីតាំងកន្លងខ្លះកន្លែងរកស៊ីបានលក់ទាបជាង ៣០% ក៏គេយកដែរតែបើកន្លែងខ្លះវាអត់មានធ្វើអាជីវកម្មអីបាន លក់ទាបជាង ៦០ទៅ៧០% ក៏គេអត់យកដែរ ដោយសាររកស៊ីអីអត់កើត ចឹងការលក់ដូររាល់ថ្ងៃទៅលើការលក់ជាក់ស្តែង តម្លៃនោះ»។
ជាមួយគ្នានោះ លោក ឡង់ ឌីម៉ង់ អភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុ ក៏បានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា ស្ថានភាពអចលទ្រព្យនៅខេត្តព្រះសីហនុ មានសភាពនៅទ្រឹងនៅឡើយ ដោយសារតម្លៃនៅខ្ពស់ មិនមានអ្នកហ៊ានទិញ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំអាចហ៊ាននិយាយយ៉ាងខ្លីមួយម៉ាត់ថា ទីផ្សារអចលនទ្រព្យនៅចង្អៀតណាស់ មិនទាន់អាចទូលំទូលាយបាននៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែតម្លៃនៅថ្លៃ តម្លៃថ្លៃនេះហើយដែលជាបញ្ហាមួយក្នុងបញ្ហាចម្បងរបស់យើងខ្ញុំ ដែលជាក្រុមការងារដោះស្រាយបញ្ហាអគារជាប់គាំងនេះ កំពុងតែប្រឈមគឺតម្លៃនេះឯង។ បើសិនបងប្អូននៅតែរក្សាតម្លៃ ថ្លៃដដែល គាត់គិតថា គាត់អភិវឌ្ឍន៍កាលពីពេលក្នុងចន្លោះ ២០១៦ ២០១៩ ហើយគាត់យកមកប្រៀបធៀបជាមួយឥឡូវ វាអត់ទៅមុខពីព្រោះសេដ្ឋកិច្ចវាខុសគ្នា ចឹងបើសិនជាគាត់នៅតែរក្សាចឹងបញ្ហាគឺវានៅតែបន្ត»។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមថា តាមរយៈផែនការថ្មីមួយរបស់រដ្ឋាភិបាល វិស័យអចលនទ្រព្យនៅខេត្តព្រះសីហនុនឹងចាប់ផ្តើមល្អប្រសើរឡើងវិញជាបណ្តើរៗ។
លោក ឡង់ ឌីម៉ង់ អភិបាលរងខេត្តព្រះសីហនុ ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំនៅតែមានសុទិដ្ឋិនិយមថា គោលនយោបាយ និងកញ្ចប់លើកទឹកចិត្តពិសេសមួយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលសម្រាប់តែឆ្នាំ ២០២៤ ខ្ញុំសង្ឃឹមលើកញ្ចប់គោលការណ៍នេះមួយ។ ទី ២ ខ្ញុំជឿជាក់ទៅលើគោលនយោបាយក្នុងការដោះស្រាយទៅលើបញ្ហាអគារជាប់គាំងជំរុញសម្រាប់លើកទឹកចិត្តដល់អ្នកអគារជាប់គាំង ទៅលើអគារដែលមិនជាប់គាំង មាន២ហ្នឹង និងទី ៣ ដែលខ្ញុំជឿជាក់ជាងគេមួយទៀត គឺទៅលើប្លង់គោលអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តព្រះសីហនុ ទៅជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសពហុបំណងនេះដែលប្លង់គោលនេះវា គឺជាឯកសារតម្រង់ទិសផង និងជាឯកសារក្នុងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគមកថែមទៀតផង»។
កាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ ដើម្បីស្តារស្ថានភាពអចលនទ្រព្យដុនដាបនៅខេត្តកំពង់ផែមួយនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសអំពីផែនការពិសេសជំរុញការវិនិយោគក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ឆ្នាំ ២០២៤ ដែលនឹងអនុវត្តសម្រាប់តែឆ្នាំ ២០២៤ សម្រាប់គម្រោងវិនិយោគដែលមានទីតាំងនៅខេត្តព្រះសីហនុ និងផ្តោតលើគម្រោងវិនិយោគ ៣ ប្រភេទ គឺគម្រោងវិនិយោគពាក់ព័ន្ធនឹងអាគារកំពុងជាប់គាំង គម្រោងវិនិយោគមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអាគារជាប់គាំង និងការពង្រីកគម្រោងមានស្រាប់ស្របតាមលក្ខខណ្ឌវិនិច្ឆ័យជាក់លាក់។
ផែនការពិសេសនោះរួមមាន ការជួយសម្រួលការលើកលែងពន្ធជាច្រើនដូចជាពន្ធលើកការជួលអចលនទ្រព្យ ពន្ធលើប្រាក់ចំណូល ពន្ធប៉ាតង់ និងមានការសម្រួលនីតិវិធី និងការលើកទឹកចិត្តវិនិយោគនិងធុរកិច្ច លំហូរវិនិយោគ និងទេសចរ ដោយមានការផ្តល់ទិដ្ឋាការពិសេសរយៈពេល ៣ ឆ្នាំ សម្រាប់ការទិញឬជួលអចលនទ្រព្យរយៈពេលវែង ដែលមានតម្លៃលើសពី ១០០.០០០ ដុល្លារអាមេរិក។
ជាទូទៅ វិស័យអចលនទ្រព្យតែងតែងរងផលរំខាន ឬធ្លាក់ចុះរៀងរាល់ ១០ ឆ្នាំម្តង ដែលផលរំខាននោះភាគច្រើនមានរយៈពេលប្រហែល ១ ឆ្នាំ។ ដោយឡែកការធ្លាក់ចុះលើកនេះបានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាង ៣ ឆ្នាំមកហើយ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ គេនៅមិនទាន់ឃើញសញ្ញាវិជ្ជមានណាមួយសម្រាប់វិស័យនេះនៅឡើយទេ។ នេះបើតាមការអះអាងពីក្រុមអ្នកជំនាញវិស័យអចលនទ្រព្យ ដែលវីអូអេបានសម្ភាសន៍។
លោក ច្រឹក សុខនីម ប្រធានក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ Century 21 Mekong និងអតីតប្រធានសមាគមអ្នកវាយតម្លៃនិងភ្នាក់ងារអចលនវត្ថុកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពអចលនទ្រព្យក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ គឺជាឆ្នាំដែលលំបាក បើមិនមានវិធានការណាមួយជួយឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។
លោកបានបន្ថែមថា ផែនការសម្រួលរបស់រដ្ឋាភិបាលកន្លងមកលើវិស័យអចលនទ្រព្យនេះនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដែលមិនទាន់អាចឆ្លើយតបទៅនឹងការជួយស្រោចស្រង់លើវិស័យអចលនទ្រព្យនេះបាននៅឡើយ។
លោក ច្រឹក សុខនីម ថ្លែងថា៖ «ទស្សនរបស់ខ្ញុំឆ្នាំ ២០២២ ២០២៣ គឺមានកំណើនយឺត ដូចយើងបានដឹងស្រាប់ តែឆ្នាំ ២០២៤ បើយើងនៅតែបន្ត មិនជួយនៅក្នុងវិស័យនេះ រឹតតែធ្ងន់ធ្ងរធ្ងន់ធ្ងរនៅត្រង់ថា គាត់បានចាយលុយអស់ ៣ ឆ្នាំរួចហើយ។ ឥឡូវបើអត់ជួយពួកគាត់ឡើងវិញឱ្យខ្លាំងទេ គាត់អស់ហើយ។ ធម្មតាលុយយើងមាន ១ម៉ឺន[ដុល្លារ] ចឹងបើយើងដក ១ថ្ងៃបន្តិចៗ ហើយរយៈពេល៣ឆ្នាំ មាននៅសល់អីទៀត ចឹងទាល់តែយើងមានចំណូលថ្មីមកទប់ទល់ចំណាយចាស់យើង។ តែសព្វថ្ងៃនេះយើងមើលឃើញហើយ មានចំណូលឯណាបានច្រើន អត់សូវមានទេ មួយៗស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចយើងលំបាកសឹងតែគ្រប់កន្លែង»។
លោកបានបន្តទៀតថា វិស័យអចលនទ្រព្យគឺជាគ្រឹះដ៏សំខាន់ក្នុងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ដូច្នេះការជួយវិស័យនេះឱ្យមានស្ថានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញគឺជាការចាំបាច់។ បើមិនដូច្នោះទេ វានឹងបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនទៀតផងដែរ។
លោក សុខនីម ថ្លែងថា៖ «វិស័យអចលនទ្រព្យគឺជាសរសស្តម្ភនៃសេដ្ឋកិច្ចតាមយន្តការរបស់ពួកយើងសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន គឺដោយសារវិស័យអចលនទ្រព្យ ពីព្រោះលុយធំៗនៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យទាំងអស់មួយៗមានលុយអាចប្រើប្រាស់នៅក្នុង SME គាត់ពី ៣០ទៅ៤០ភាគរយ ៦០ទៅ៧០ភាគរយទៀត នៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យទាំងអស់។ បើវិស័យនេះដួល ឈានចូលទៅដល់ការដួលរលំទី ១ គឺដួលរលំនូវ SME ទី ២ ដួលរលំនូវ Micro finance ហើយនិងធនាគារ។ យើងមើលឃើញវិស័យទេសចរណ៍ជាប់គាំង អចលនទ្រព្យនៅ មិនទាន់អីទេ ឥឡូវនៅពេលវិស័យអចលនទ្រព្យគាំង ស្អីក៏វាទៅគាំងពីព្រោះស្អីក៏គាត់ជាប់លុយនៅក្នុងហ្នឹងអស់ហើយ។ ចឹងបានខ្ញុំចេះតែសំណូមពរម្តងហើយម្តងទៀត ទទូចទៅរាជរដ្ឋាភិបាលគឺត្រូវការជួយទប់ ដើម្បីទប់ឱ្យស្ថានភាពនេះអាចឆ្លងផុតនៅក្នុងរយៈពេល ១៨ខែ»។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ ធនាគារពិភពលោកបានចេញរបាយការណ៍មួយបង្ហាញថា ឆ្នាំ ២០២៣ បានដល់ទីបញ្ចប់ហើយ ខណៈដែលសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជានៅតែបន្តធ្លាក់ចុះ។ ធនាគារពិភពលោកបានព្យាករថា សេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំនេះនឹងមានកំណើនក្នុងកម្រិត ៥,៤ភាគរយ ដែលខ្ពស់ជាងគេក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប៉ុន្តែក៏នៅតែទាបជាងច្រើននៅឡើយ បើប្រៀបទៅនឹងកំណើនប្រចាំឆ្នាំជាមធ្យម ៧,២ភាគរយ ដែលកម្ពុជាសម្រេចបានក្នុងមួយទសវត្សរ៍មុនការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩។
កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកត្រូវបានរំពឹងទុកថា នឹងបន្តថយសន្ទុះនៅឆ្នាំក្រោយ ដែលជារយៈពេលបីឆ្នាំជាប់ៗគ្នា។ ក្នុងនាមជាប្រទេសមួយតូចមានសេដ្ឋកិច្ចបើកចំហ កម្ពុជាមិនអាចគេចផុតពីការរងផលជះរបស់សភាពការណ៍សកលទាំងនេះឡើយ។ បរិយាកាសនៅខាងក្រៅមិនត្រឹមតែមានចំណែកក្នុងការធ្វើឱ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះទេ ប៉ុន្តែវាក៏បានបង្កបញ្ហាប្រឈមផ្នែករចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងប្រទេសផងដែរ។ បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះមានតាំងតែពីមុនផ្ទុះជំងឺរាតត្បាតម្ល៉េះ ប៉ុន្តែវាមិនសូវស្តែងឱ្យឃើញខ្លាំងប៉ុន្មានទេដោយសារ កាលនៅប៉ុន្មានឆ្នាំមុននោះ ទុនពីខាងក្រៅសម្រុកហូរចូលប្រទេសកម្ពុជាយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេង ដែលធ្វើឱ្យវិស័យសំណង់មានសកម្មភាពស្ទុះឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស នៅមុនសម័យកូវីដ១៩។
ការធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មរបស់ធនាគារពិភពលោកលើការវិភាគជាប្រព័ន្ធអំពីស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា (World Bank’s Systematic Country Diagnostic Update for Cambodia) កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានបង្ហាញថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់របស់កម្ពុជាក្នុងមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ គឺបានមកពីកំណើនលើកត្តាតែមួយមុខ (factor accumulation) អមដោយផលិតភាពអវិជ្ជមាន។ ការវិនិយោគ ដែលភាគច្រើនត្រូវបានជំរុញដោយវិស័យសំណង់ មានចំនួនជាង ៩០ភាគរយ នៃកំណើននៅក្នុងទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក គង់ តារា ប្រធានក្រុមផ្នែកលក់អចលនទ្រព្យនៅក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយក៏បានឱ្យដឹងដែរថា ដើម្បីជួយសម្រួលការលក់ដែលអ្នកលក់កំពុងតែលក់ខាតឬក្រោមតម្លៃទីផ្សារនោះ ការពន្លឿននិតិវិធីការកាត់ឈ្មោះផ្ទេរសិទ្ធ ការបន្ធូរបន្ថយការបង់ពន្ធប្រថាប់ និងការកាត់ឈ្មោះផ្ទេរសិទ្ធក្រោមបន្ទុកអាចដំណើរការទៅបាន បើទោះបីជាប្លង់ផ្ទះ ឬដីនោះកំពុងជាប់នៅធនាគារ ក្នុងករណីអ្នកទិញត្រូវការកម្ចីបន្ត។
លោកថ្លែងថា៖ «ការបង់ពន្ធ ដូចជាពន្ធប្រថាប់ត្រា គឺ ៤% បើសិនជាអាច អាច ១% ទី ២ គឺនិតិវិធីការកាត់ឈ្មោះកុំឱ្យយូរពេក យើងគួរតែរកនិតិវិធីយ៉ាងម៉េចឱ្យវាលឿនពីព្រោះអ្នកលក់ឥឡូវលក់បន្ទាន់ ដល់ពេលលក់បន្ទាន់ ត្រូវតម្លៃណាមួយ គាត់ខាតចំនួនណាមួយហើយ វានៅទើការកាត់ឈ្មោះហ្នឹងវាយូរទៀត វាធ្វើឱ្យគាត់រងចាំ អ្នកខ្លះត្រូវទៅខ្ចីលុយគេក្នុងចន្លោះហ្នឹងទៀត ហើយបើខាងធនាគារវិញ ខ្ញុំគិតថា គួរតែមានគោលការណ៍ ធ្វើការកាត់ឈ្មោះគួរតែអាចធ្វើទៅបានលក្ខខណ្ឌកាត់ឈ្មោះក្រោមបន្ទុក»។
របាយការណ៍និន្នាការសេដ្ឋកិច្ចសង្គមប្រចាំខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៣ ដែលរៀបដោយ នាយកដ្ឋានស្ថិតិនិងវិភាគសេដ្ឋកិច្ច អគ្គនាយកដ្ឋានគោលនយោបាយនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានឱ្យដឹងថា ស្ថានភាពសំណង់គិតត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ គម្រោងសាងសង់សរុបមានចំនួន ២.៩២៤ ដែលមានផ្ទៃក្រឡា ១២,៣៤លានម៉ែត្រការ៉េ និងប្រើប្រាស់ទំហំទឹកប្រាក់អស់ចំនួន ៥១០៩លានដុល្លារ។ បើធៀបរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ ២០២២ ចំនួនគម្រោងបានធ្លាក់ចុះចំនួន ៤៨៣ គម្រោង ប៉ុន្តែផ្ទៃក្រឡាសាងសង់ និងទឹកប្រាក់សាងសង់កើនឡើង ១២៥%។
លោក មាស សុខសេនសាន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានទទួលស្គាល់ថា វិស័យអចលនទ្រព្យពិតជាបានធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់ខ្លះដ៏កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «មានសារៈសំខាន់ដោយសារគាត់នៅក្នុងការចូលរួមចំណែកនូវកំណើនផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកហៅ ភ ស ស ឬហៅថា GDP ហើយសំណង់គឺស្ថិតនៅក្នុងវិស័យឧស្សាហ៍កម្មដែលជាវិស័យធំ ៣ ដែលចូលរួមកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិចឹងសំណង់ស្ថិតក្នុងវិស័យឧស្សាហ៍កម្មដែលជាខ្នោះសេដ្ឋកិច្ចមួយចូលរួមកំណើន ចឹងបើវាប៉ះទង្គិច វានឹងប៉ះទង្គិចទៅដល់មួយចំនួនដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថា នេះជានិន្នាការឆ្នាំ ២០២៣ ប៉ុណ្ណឹង»។
ទោះបីជាយ៉ាងណា ក៏លោកសង្ឃឹមថា ឆ្នាំ ២០២៤ នេះស្ថានភាពវិស័យអចលទ្រព្យនឹងមានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញ និងមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីរដ្ឋាភិបាលផងដែរនោះ។
លោក មាស សុខសេនសាន ថ្លែងថា៖ «ប្រាកដហើយពីព្រោះកំណើននេះយើងព្យាករពី ៥.៦% ឆ្នាំ ២០២៣ ឡើងដល់ ៦.៦% ២០២៤ ចឹងវិស័យខ្នោះសំខាន់ៗវាចូលរួមចំណែកហើយ ចឹងនៅក្នុងមានទាំងសំណង់ដែរ ចឹងនិន្នាការយើងឃើញថា មានការគ្រាន់បើជាងមុន។ ជាទូទៅរាជរដ្ឋាភិបាលបន្តឃ្លាំងមើលក្នុងនិន្នាការហ្នឹង ហើយអ្វីដែលយើងអាចបន្តជាវិធានការគឺនឹងគិតគូរ សម្តេចធិបតីលោកបានប្រកាសបង្កើតវេទិកាវិស័យឯកជនកាលពីលើកមុន យើងនឹងមានការគិតគូរ ជួយបន្ធូរបន្ថយមួយចំនួន»។
កាលពីចុងខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចេញវឌ្ឍនភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យធនាគារឆ្នាំ ២០២៣ និងទស្សនវិស័យឆ្នាំ ២០២៤ បានបង្ហាញឱ្យដឹងថា វិស័យសំណង់នៅឆ្នាំ ២០២៣ មានកំណើនទាប ១,១% ធៀបនឹង ០,៥% នៅឆ្នាំមុន ដែលគាំទ្រដោយការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈ ដូចជាស្ពានអាកាសយានដ្ឋាន និងផ្លូវល្បឿនលឿនជាដើម។ ការនាំចូលសម្ភារនិងបរិក្ខារ សំណង់បានកើន ៤,៧% (ឆ្នាំមុនថយ -២៥,៦%)។ ផ្ទៃក្រឡានិងតម្លៃគម្រោងសំណង់ ដែលទទួលបានការអនុម័តមានកំណើន ១ដង ជាពិសេសគម្រោងសំណង់លំនៅឋាននិងសំណង់សាធារណៈ ខណៈចំនួនគម្រោងសំណង់សរុបបានថយចុះ -២០,៥%។
វិស័យអចលនទ្រព្យនៅឆ្នាំ ២០២៣ បន្តកើនឡើងទាបត្រឹម ០,៥% ធៀបនឹង ០,២% នៅឆ្នាំ ២០២២។ សកម្មភាពលក់លំនៅឋាន (ផ្ទះល្វែង វីឡាភ្លោះនិងទោល) បានថយចុះ-៤៩,៧% ខណៈដែលការលក់ខុនដូ កើនឡើង ២%។ សន្ទស្សន៍ថ្លៃលំនៅឋាន (RPPI) បានថយចុះ -២,៤% ដែលក្នុងនោះនៅរាជធានី ភ្នំពេញបានថយចុះ -៣,២% ខណៈនៅតាមបណ្តា ខេត្តបានកើនឡើង ៣,២%។
វីអូអេមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមជុំវិញបញ្ហាទាំងអស់នេះពីលោក សេង ឡូត អ្នកនាំពាក្យក្រសួងដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់បាននោះទេ។
កម្ពុជារំពឹងថានឹងបន្តកើនក្នុងអត្រា ៦.៤% ខ្ពស់ជាងឆ្នាំ ២០២៣ ដែលមានអាត្រា៥.៥%។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងស្ថានភាពដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកត្រូវបានព្យាករថា បន្តថយចុះបន្តិចការងើបឡើងវិញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក៏អាចប្រឈមនឹងហានិភ័យមួយចំនួន ជាពិសេសកំណើនយឺតនៅបណ្តាប្រទេសដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា។ ចំពោះហានិភ័យខាងក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបន្តប្រឈមនឹងភាពទន់ខ្សោយនៃវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ កម្រិតខ្ពស់នៃបំណុលក្នុងវិស័យឯកជន និងការងាយរងគ្រោះនឹងអាកាសធាតុនៃវិស័យកសិកម្ម។
ដើម្បីបន្តជួយគាំទ្រដល់វិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី ៧ បានប្រកាសបន្តអនុវត្តវិធានការមួយចំនួនពីរដ្ឋាភិបាល អាណត្តិទី ៦ ដែលមានដូចជា ការបន្តពន្យារពេលការអនុវត្តការបង់ពន្ធជាកញ្ចប់ បង្កើនរយៈពេលនៃការបង់ពន្ធជាកញ្ចប់ បន្តពន្យារពេលការអនុវត្តពន្ធលើចំណេញមូលធន បន្តការលើកលែងពន្ធប្រថាប់ត្រាលើការផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬសិទ្ធិកាន់កាប់លំនៅឋានតម្លៃស្មើ ឬក្រោម ៧ ម៉ឺនដុល្លារ ការស្នើឱ្យគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុធ្វើការរៀបចំឥណទានឡើងវិញ ការលើកលែងការពិន័យផ្សេងៗ និងការពន្យារពេលអនុវត្តសេចក្តីសម្រេចស្តីពីកាតព្វកិច្ចដាក់របាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុជាដើម៕
សេចក្តីរាយការណ៍នេះត្រូវបានធ្វើឡើងដោយរួមមានការសហការពី Newsroom Cambodia។
