អតីតប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់លោក Ma Ying-jeou គ្រោងនឹងធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិនរយៈពេល ១១ ថ្ងៃនៅដើមខែមេសា។
ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះនឹងរួមបញ្ចូលការឈប់នៅក្នុងខេត្ត Guangdong (ក្វាងទុង) ដែលនៅភាគពាយ័ព្យនៃខេត្ត Shaanxi និងរដ្ឋធានីប៉េកាំង ជាកន្លែងដែលលោក Ma ត្រូវបានរាយការណ៍ថា អាចនឹងជួបជាមួយមេដឹកនាំចិន លោក Xi Jinping។
អ្នកជំនាញខ្លះនិយាយថា ប្រសិនបើកិច្ចប្រជុំកើតឡើងនោះ មិនត្រឹមតែលោក Xi អាចប្រើវាដើម្បីបញ្ជូនសញ្ញាទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់ និងសហរដ្ឋអាមេរិកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាអាចជួយឱ្យទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនស្វែងយល់បន្ថែមអំពីចេតនារបស់លោក Xi ចំពោះកោះនេះ។
កាលពីចុងខែមីនា ការិយាល័យរបស់លោក Ma បានប្រកាសថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ១ ខែមេសា។ ការធ្វើដំណើរនេះនឹងរួមបញ្ចូលការថ្លែងសុន្ទរកថានៅសាកលវិទ្យាល័យ Sun Yat-sen ក្នុងខេត្ត Guangdong ពិធីថ្វាយបង្គំព្រះចៅអធិរាជលឿងនៅវិហារ Shaanxi Huangdi និងការថ្លែងសុន្ទរកថានៅសាកលវិទ្យាល័យប៉េកាំង។
គេហទំព័រព័ត៌មានអនឡាញរបស់តៃវ៉ាន់ The Storm Media បានរាយការណ៍ថា ជំនួបរវាងលោក Ma និងលោក Xi នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ៨ ខែមេសា។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក Hsiao Hsu-tsen នាយកមូលនិធិវប្បធម៌ និងអប់រំ Ma Ying-jeou បាននិយាយនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍តាមវិទ្យុកាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែមីនាថា កម្មវិធីលម្អិតនៅមិនទាន់ត្រូវបានសម្រេចចុងក្រោយនៅឡើយទេ។
លោក Lu-chung Weng សាស្ត្រាចារ្យរងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសាកលវិទ្យាល័យ Sam Houston State បានប្រាប់ VOA ភាសាចិនកុកងឺក្នុងការឆ្លើយតបតាមអ៊ីមែលថា ប្រសិនបើលោក Ma និងលោក Xi ពិតជាបានជួបគ្នាមែន លោក Xi ប្រហែលជានឹងប្រើឱកាសនេះដើម្បីបញ្ជាក់ពីគោលការណ៍ចិនតែមួយរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ហើយថា ការឯកភាពឆ្នាំ ១៩៩២ នៅតែជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការទាក់ទងគ្នា និងការសន្ទនាឆ្លងច្រកសមុទ្រ។
លោកបាននិយាយថា៖ «សញ្ញាដែលលោក Xi ចង់ផ្ញើទៅកាន់ភាគីទាំងពីរនៃច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ គឺដើម្បីបញ្ជាក់ថា ការបង្រួបបង្រួមដោយសន្តិវិធីនៅតែជាអាទិភាពរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ហើយអ្នកណាក៏ដោយដែលទទួលយកគោលការណ៍ចិនតែមួយអាចចរចាគ្នាបាន។ និយាយត្រង់ទៅ វាក៏គូសបញ្ជាក់ផងដែរថា ប្រសិនបើប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតលោក Lai Ching-te ទទូចមិនទទួលយកការឯកភាពឆ្នាំ ១៩៩២ ជាគោលរបស់ចិនតែមួយនៅក្នុងសុន្ទរកថាបើកសម្ពោធចូលកាន់តំណែងរបស់លោកនៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា វានឹងពិបាកសម្រាប់ភាគីទាំងពីរក្នុងការសន្ទនា។ និយាយម្យ៉ាងទៀតគឺ លោក Xi នឹងប្រើទស្សនកិច្ចលោក Ma ដើម្បីបញ្ជាក់ថា «ការឯកភាពឆ្នាំ១៩៩២» គឺជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ការទាក់ទងគ្នា»។
ទោះបីជាលោក Ma បានទទួលយក «ការឯកភាពឆ្នាំ ១៩៩២» ខណៈពេលដែលលោកកាន់តំណែងក៏ដោយ ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្នអ្នកស្រី Tsai Ing-wen មិនបានធ្វើតាមទេ ហើយប្រទេសចិនផ្អាកវិស័យទេសចរណ៍ និងការទាក់ទងផ្សេងៗទៀតជាការឆ្លើយតប។ លោក Lai ដែលមកពីគណបក្សដូចគ្នាជាមួយអ្នកស្រី Tsai ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងដើរតាមមាគ៌ារបស់អ្នកស្រី។
សម្រាប់អ្នកខ្លះ «ការឯកភាពឆ្នាំ ១៩៩២» គឺដូចគ្នានឹងការទទួលយកជំហររបស់ទីក្រុងប៉េកាំងដែលថា កោះតៃវ៉ាន់ដែលបានគ្រប់គ្រងខ្លួនតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យគឺជាផ្នែកមួយនៃប្រទេសចិន។ អ្នកផ្សេងទៀតជឿថា វាអាចត្រូវបានបកស្រាយថា មានប្រទេសចិនតែមួយ ដែលមានទាំងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងសាធារណរដ្ឋចិន ដែលជាឈ្មោះផ្លូវការរបស់តៃវ៉ាន់ មានសេរីភាពក្នុងការកំណត់អត្ថន័យ។
លោក Weng បាននិយាយថា ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំ លោក Xi ក៏អាចឆ្លើយតបទៅនឹងការព្រួយបារម្ភរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនាពេលថ្មីៗនេះ អំពីការឈ្លានពានរបស់ចិនមកលើកោះតៃវ៉ាន់នៅឆ្នាំ ២០២៧។ មន្ត្រីអាមេរិកាំងបានព្រមានម្តងហើយម្តងទៀតថា ទីក្រុងប៉េកាំងបានបញ្ជាឱ្យរៀបចំយោធារបស់ខ្លួននៅឆ្នាំនោះ ដើម្បីឈ្លានពានតៃវ៉ាន់។
លោកឧត្តមនាវីឯក John Aquilino មេបញ្ជាការបញ្ជាការដ្ឋានឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយក្នុងអំឡុងសវនាការសភាកាលពីចុងខែមីនា ថា ទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសចិនធ្លាក់ចុះក៏ដោយ ក៏កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិននៅតែធ្វើទំនើបកម្មយោធារបស់ខ្លួនយ៉ាងសកម្ម។ លោកបាននិយាយថា រាល់សញ្ញាបង្ហាញថា កងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិនកំពុងធ្វើតាមការណែនាំរបស់លោក Xi ក្នុងការត្រៀមខ្លួនវាយលុកតៃវ៉ាន់នៅឆ្នាំ ២០២៧។ លោក Weng បាននិយាយថា កិច្ចប្រជុំលោក Ma និងលោក Xi នឹងក្លាយជាឱកាសមួយដើម្បីទទួលបានការយល់ដឹងបន្ថែមអំពីផែនការរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងសម្រាប់កោះតៃវ៉ាន់។
លោក Weng បាននិយាយថា៖ «ប្រសិនបើលោក Xi ពិតជាបានជួបជាមួយអតីតប្រធានាធិបតីលោក Ma សហរដ្ឋអាមេរិកអាចប្រាកដថា បញ្ហាប្រឈមរបស់លោក Xi ពិតជាមិនតូចទេ។ វាក៏នឹងបញ្ជូនសញ្ញាមួយថា លោកនឹងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀតលើ «ការបង្រួបបង្រួមដោយសន្តិវិធី» ហើយថាលោកនឹងមិនចាត់វិធានការក្នុងរយៈពេលខ្លីខាងមុខនេះទេ។
លោកបានបន្ថែមថា នេះមិនមែនមានន័យថា ប្រទេសចិននឹងមិនផ្លាស់ប្តូរផ្លូវរបស់ខ្លួននាពេលអនាគតនោះទេ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់សម្រាប់ពេលនេះ «សហរដ្ឋអាមេរិកអាចប្រើប្រាស់កិច្ចប្រជុំ រវាងលោក Ma និងលោក Xi ដើម្បីកំណត់ថា នៅតែមានពេលវេលាដើម្បីរៀបចំក្នុងរយៈពេលខ្លីខាងមុខ»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក Ma ទៅប្រទេសចិនកើតឡើងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះមុនការចូលកាន់តំណែងរបស់ប្រធានាធិបតីតៃវ៉ាន់លោក Lai Ching-te។ ពិធីសម្ពោធរបស់លោក Lai នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ហើយមនុស្សជាច្រើននឹងពិនិត្យមើលសុន្ទរកថារបស់លោកដើម្បីរកសញ្ញានៃវិធីដែលលោកនឹងទាក់ទងជាមួយប្រទេសចិន។
អ្នកស្រី Chiaoning Su សាស្ត្រាចារ្យនៅដេប៉ាតឺម៉ង់សារគមនាគមន៍ សារព័ត៌មាន និងទំនាក់ទំនងសាធារណៈ នៃសាកលវិទ្យាល័យ Oakland ក្នុងរដ្ឋ Michigan បានប្រាប់ VOA ភាសាចិនកុកងឺថា ខណៈដែលសុន្ទរកថាបើកសម្ពោធរបស់លោក Lai នឹងផ្តល់អាទិភាពដល់កិច្ចការក្នុងស្រុក ក៏ទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិននឹងផុសឡើងដោយជៀសមិនរួច។
អ្នកស្រីបានបន្តថា៖ «លោក Lai Ching-te បាននិយាយម្តងហើយម្តងទៀតថា លោកនឹងបន្តក្របខណ្ឌរបស់អ្នកស្រី Tsai Ing-wen។ លោកនឹងស្វាគមន៍ការសន្ទនានិងការផ្លាស់ប្តូរកាន់តែជិតស្និទ្ធដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃសមភាពនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរដោយភាគីទាំងពីរនៃច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ហើយថា លោកមិនចង់ឱ្យជម្លោះណាមួយកើតឡើងទេ»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា លោក Lai «នឹងរក្សាសំឡេងនេះ និងធ្វើការសន្យាមួយចំនួនទាក់ទងនឹងគោលនយោបាយឆ្លងច្រកសមុទ្ររបស់លោក»៕
ប្រែសម្រួលដោយ លោក ម៉ែន គឹមសេង
