باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده، ساعاتی پس از اعلام توافق جامع هستهای بین ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، در گفتگو با روزنامه نیویورک تایمز در مورد توافق نهایی اتمی با ایران صحبت کرد.
آقای اوباما روی یک نکته تاکید داشت، در مورد این توافق، با طرح این مسائل که آیا ایران تغییر ماهیت خواهد داد، یا رفتار تهاجمی ایران در برابر برخی از همسایههای عرب خود پایان خواهد یافت، یا توافق به تنشزدایی بین شیعه و سنی خواهد انجامید، قضاوت نشود، بلکه توافق اتمی با طرح این پرسش مورد قضاوت قرار گیرد که آیا از دسترسی ایران به سلاح هستهای در ۱۰ سال آینده جلوگیری خواهد کرد، و این که آیا بدیل بهتری برای این توافق وجود دارد که نتیجه بهتری برای ایالات متحده، اسرائیل و شرکای عرب آمریکا داشته باشد؟
به گفته توماس فریدمن خبرنگار نیویورک تایمز، باراک اوباما در این مصاحبه که روز سهشنبه در کاخ سفید انجام شد، به او گفت که با مقالهای که حدود دو هفته پیش در روزنامه منتشر و ارزیابی که در آن مطرح شده بود، موافق نیست.
در آن مقاله نوشته بود که آمریکا برای جلوگیری از دستیابی ایران به تمام چرخه غنیسازی اورانیوم و تبدیل شدن به یک قدرت هستهای، از همه اهرمهای فشار استفاده نکرده است.
بر اساس این گزارش، رئیس جمهوری ایالات متحده گفت ما این توافق را اینگونه ارزیابی نمیکنیم که آیا منجر به «تغییر رژیم» در داخل ایران میشود یا خیر، و همینطور به توافق اینطور نگاه نمیکنیم که همه آیا همه مسائلی که به ایران ختم میشود را حل میکند و به همه «فعالیتهای نابهنجار» آن کشور در سراسر جهان خاتمه میدهد یا خیر.
به گفته باراک اوباما، ارزیابی ما از توافق حاصل شده – که اساس اصلی این مصاحبه ما است – آن است که ایران نمیتواند به سلاح هستهای دست یابد. همیشه بحث بر سر این موضوع بوده است؛ و آنچه که من میتوانم بگویم و فکر میکنم میتوانیم آن را ثابت هم بکنیم، این است که ایران نمیتواند مسیر تولید سلاح هستهای را طی کند و با «همکاری کامل» جامعه بین المللی، و بدون آن که نیاز باشد وارد جنگ دیگری در خاور میانه شویم، به این مهم دست خواهیم یافت.
به عقیده آقای فریدمن، روشن است که رئیس جمهوری دموکرات آمریکا برای قانع کردن کردن کنگره تحت کنترل جمهویخواهان، که به این توافق بدبین است، و به اصطلاح فروختن توافق جامع اتمی به نمایندگان آن، باید همین گفتمان را در پیش بگیرد و ادامه دهد.
باراک اوباما گفت بدون حمایت قوی کنگره و تحریم های اعمال شده علیه ایران، دستیابی به توافق اتمی با ایران ممکن نبود و این توافق، هم برای ما هم برای دنیا خوب خواهد بود.
در بخشی از این مصاحبه ۴۵ دقیقهای، پرزیدنت اوباما در پاسخ به این پرسش که آیا ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در رسیدن به این توافق کمک کرد، با بیان این که روسیه نقش کمککنندهای در این زمینه داشت، گفت صادقانه به شما میگویم، به رغم اختلافاتی که با روسیه در مورد اوکراین داریم، سهم پوتین و دولت روسیه در این زمینه طوری بود که موجب شگفتی من شد و اگر تمایل روسیه به همکاری با ما و دیگر اعضای گروه ۱+۵ روسیه وجود نداشت، این توافق حاصل نمیشد.
در مورد اسرائیل، که نخست وزیر آن از توافق حاصل شده بر سر برنامههستهای ایران و تبعات آن به شدت ابراز نگرانی کرده است، آقای اوباما گفت فکر میکنم منصفانه باشد اگر بگویم که در دولت من، ایالات متحده کارهای بیشتری برای ارتقای قابلیتهای اسرائیل انجام داده است، و همینطور بسیار بیشتر از رؤسای جمهوری پیشین آمریکا بر تعهد واشنگتن بر تامین امنیت اسرائیل تاکید کردهام.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان روز سهشنبه چهاردهم ژوئیه (۲۳ تیر ماه) موفق شدند به توافقی جامع برای حل و فصل پرونده ۱۳ ساله هستهای ایران دست یابند. توافق که محدودیتهای گستردهای بر فعالیتهای هستهای ایران اعمال می کند و در ازای آن بخشی از تحریمهای اعمال شده علیه ایران را لغو میکند.