پس از کشته شدن مهسا ژینا امینی و آغاز اعتراضات مردمی و سرکوب‌های حکومتی در ایران، شماری از پزشکان ایرانی در خارج از کشور داوطلبانه شروع به فعالیت برای ثبت وقایع، کمک به شهروندان آسیب‌دیده و حمایت از همکاران خود در داخل ایران کردند.
گروه «مهسامدیکال» (اتحاد پزشکی برای خدمات سلامتی) به ابتکار آرش و کامیار اعلایی، سه هفته پس از کشته شدن مهسا آغاز به کار کرد.
دکتر آرش اعلایی به صدای آمریکا گفت که با فراخوان اولیه حدود هشتاد متخصص به گروه «مهسا مدیکال» پیوستند و امروز حدود ۲۵۰ پزشک متخصص از سراسر دنیا با این گروه همکاری می‌کنند و خدمات رایگان ارائه می‌دهند.
او افزود که گروه پزشکان حقوق بشر آلمان و اتریش نیز به تازگی به آنها پیوسته‌اند که این موضوع به قدرت و تأثیر «مهسا مدیکال» افزوده است.
از زمان آغاز خدمات پزشکی گروه «مهسامدیکال»، صدها نفر مشاوره‌های پزشکی دریافت کرده‌اند.
دکتر اعلایی می‌گوید این گروه تاکنون، هزار و هفتصد و هشتاد و شش مراجعه از جمله به افرادی که دچار آسیب‌های چشمی شده‌اند داشته است.
افرادی که گلوله خورده‌‌اند و کسانی که نیاز به مشاوره روانشناسی داشته‌اند، بیشترین موارد مراجعه به گروه مهسامدیکال را تشکیل می‌دهند.
گروه «مهسا مدیکال» علاوه بر مشاوره، با پزشکانی که در ایران فعال هستند نیز در ارتباط است و افراد را در صورت نیاز به آنها ارجاع می‌دهد.
خدمات «مهسا مدیکال» کاملا رایگان است و به گفته دکتر اعلایی، پزشکان همکار در ایران نیز وجهی از بیماران دریافت نمی‌کنند.
کمک به آسیب‌دیده‌های چشمی برای به دست آوردن پروتز چشم، خدمات سلامت روان، و کمک به افرادی که با شلیک گلوله و یا ضرب و شتم دچار صدمات فیزیکی شده‌اند و افرادی که در جریان اعتراضات زندانی شدند، مورد ضرب و جرح قرار گرفتند ولی نیاز به مراقبت‌های دیگر پزشکی داشتند از جمله فعالیت‌های اصلی گروه مهسا مدیکال است.
این گروه همچنین در زمانی که حملات شیمیایی به مدارس ایران انجام شد، گروهی اختصاصی برای سم‌شناسی و مشاوره‌های مسمومیت تشکیل داد و علاوه بر انجام تحقیقات گسترده در این رابطه،به افرادی که در مدارس دچار آسیب‌های شیمیایی شده بودند مشاوره داد.
حوزه فعالیت «مهسا مدیکال» شامل ارائه خدمات پزشکی از راه دور و برنامه‌های آموزشی برای عموم مردم و همچنین افرادی است که در حوزه سلامتی کار می‌کنند ولی تخصص ندارند.
دکتر آرش اعلایی می‌گوید در مناطقی که پزشک متخصص نیست، پرستاران و یا پزشکان عمومی نیاز به مشاوره‌های تخصصی پیدا می‌کنند و گروه «مهسا مدیکال» این امکان را برایشان فراهم می‌کند.
این گروه همچنین موارد ضرب و جرح را مستند کرده و به گفته دکتر اعلایی در حال حاضر در حال رایزنی و مشارکت با نهادهای بین‌المللی از جمله کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد برای پاسخگو کردن رژیم ایران هستند.
از ثبت رویدادهای ضرب و جرح تا کمک‌رسانی بهداشتی
دکتر آرش اعلایی به صدای آمریکا گفت که در آغاز اعتراضات مردمی پس از کشته شدن مهسا، مشکل عمده ضرب و شتم مردم توسط نیروهای حکومتی بود و او و برادش دکتر کامیار اعلایی تصمیم گرفتند تا برای پاسخگو کردن رژیم ایران به بر اساس «پروتکل استانبول» سازمان ملل متحد که آنها نیز دوره‌های تکمیلی آن را گذرانده بودند مکانیسمی را ایجاد کنند تا این موارد و رویدادها را بتوان ثبت کرد.
پروتکل استانبول، استانداردهای حقوقی بین‌المللی را تعیین کرده و دستورالعمل‌هایی را در مورد چگونگی مستندسازی و انجام تحقیقات قانونی و پزشکی مؤثر در مورد ادعاهای شکنجه و بدرفتاری تعیین می‌کند.
«مهسا مدیکال»، با حمایت داریوش اقبالی، خواننده سرشناس ایرانی توانست فراخوان خود را به گوش شمار زیادی از همکاران پزشک در سراسر دنیا برساند تا بتوانند پروتکل استانبول را به فارسی تطبیق داده و وقایع جاری در خیابان‌های ایران را مستند کنند.
پس از چند هفته، نیروهای حکومتی به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها یورش بردند و پزشکان را تهدید کرده و یا تحت فشار شدید قرار دادند.
مهسا مدیکال تصمیم گرفت فعالیتش را روی کمک‌رسانی بهداشتی درمانی متمرکز کند و خدمات پزشکی این گروه رسما آغاز شد.
ادامه فعالیت مهسا مدیکال و ارائه خدمات به مناطق محروم
دکتر آرش اعلایی می‌گوید «مهسا مدیکال» به ارائه خدمات رایگان خود به صورت محرمانه و ناشناس ادامه خواهد داد.
او به صدای آمریکا گفت: «ما در جلسات گروه مهسا مدیکال به این نتیجه رسیدیم که این قیام پایان نخواهد یافت و این نیروی انسانی را که گرد هم آمده و از وقت خود برای هم‌میهن خود می‌گذارد نگه خواهیم داشت.»
دکتر اعلایی می‌گوید در دوره‌هایی که مراجعه برای آسیب جسمی کم باشد خدمات را به نقاط محروم از کردستان تا کرمانشاه، اسلام و سیستان و بلوچستان ارائه خواهند داد تا کسانی که دسترسی محدودی به خدمات تخصصی پزشکی دارند از حمایت‌های لازم برخوردار شوند.
