محبوبه ابراهیمی، شاعر، نویسنده و عضو کانون نویسندگان ایران، در گفتگو با صدای آمریکا به مناسبت روز جهانی زن، ۸ مارس ۱۸ اسفند، میگوید که زنان در ایران به مبارزه علیه تبعیض جنسیتی ادامه میدهند.
خانم ابراهیمی با اشاره به گرایش بیش از پیش زنان و دختران به حجاب اختیاری میافزاید: دختران و زنان به رغم تهدیدها، جریمه ها و به پارکینگ بردن وسایل نقلیه بدون حجاب رفت و آمد می کنند و جوان ترها بیش از پیش مصمم هستند که موج موها را به نوازش باد بسپرند.
او به مناسبت روز جهانی زن، ۸ مارس ۱۸ اسفند، در مورد شرایط کنونی در ایران و تلاش زنان و دختران برای از بین بردن تبعیض جنسیتی با صدای آمریکا گفتگو کرده است.
شرایط کنونی در ایران برای زنان در روز جهانی زن را چگونه ارزیابی میکنید؟
-زنان اکنون در ایران مانند تمام زنان جهان در تمامی دوره های تاریخ به مبارزه علیه تبعیض جنسیتی ادامه میدهند. این پایداری، هر روزه و همیشه در جریان است.
در ایران که قانون جاری تبعیض را نهادینه کرده، نیاز به تلاش بیشتر و مقاومت فزون تر است.
در قانون طلاق، حضانت، ارث، دیه و بسیاری از قوانین، این زن ستیزی و جنس دوم و نیمه بودن انسان کامل مشهود است.
علاوه بر قانون، در تفکر مرد و پدر سالارانه جامعه، این نابرابری جریان دارد و از تفاوت امکانات شغلی برای زنان و مردان، نگاه جنسیتی به زنان توسط سرمایهدار تا زن کشی ادامه دارد.
لازم نیست فعال حوزه زنان باشید یا شاغل تا شکاف بین حقوق نابرابر را احساس کنید. اگر زنی باشید که روابط تان محدود به خانواده باشد، کمتر مردانی در خانواده پیدا میشوند که در ارث صحبت از ۱/۲ و ۱/۸ نکنند و حضانت فرزند را حربه ای برای معامله ندانند و حق طلاق را وزنه قدرت نپندارند.
زنان در خانه، محیط کار و حتی مسیر رسیدن و هنگام رانندگی، خشونت کلامی را تجربه میکنند.
نگاه قدرت به زن تا آنجا پیش میرود که برخی، آنان را مایملک و ناموس میروند و به همین دلیل، در خون بس و رد و بدل معاملات قومی و عشیره ای، دختران خود را دستاویز فامیل شدن و بده بستان قرار میدهند و چه بسا معضلی به نام کودک همسری و ازدواج های ناخواسته از این گروه نشإت میگیرد.
به گمان من، نگاه پدر سالارانه از قرن ها پیش برای قدرتی که سرمایه به مردان به عنوان شاغل میداد، شکل گرفته است و اکنون که زنان موفقی داریم که میتوانند کسب درآمد داشته باشند و استقلال مالی، این نگاه در جامعه کمتر شده اما مادام که قانون گذار، مجری این تبعیض است، این روند از بین نمیرود و همچنان ادامه دارد.
قوانین در ایران از دید فعالان حقوق زن به طور کامل علیه زنان است. چه راه هایی برای برطرف شدن این وضع موجود است؟
-فعالین حقوق زنان مسیر طولانی را پیمودهاند و برای توانایی بیشتر در ادامه این مسیر علاوه بر تشکل یابی جنبش زنان، نیاز به همراهی زنان و همچنین مردان جامعه دارند.
مهمترین راه برای برطرف شدن این نابرابری، آگاهی است .
زنان باید به حقوق خود آگاه باشند. شاید اطلاع همگانی وجود داشته باشد اما آگاهی گسترده ای وجود ندارد.همچنین مردان باید به باور حقوق جنسیتی برابر برسند .
مطالبه، زاییده آگاهی است و این امر موجب میشود یک حرکت و خواست همگانی شکل بگیرد که همگام با کنش فعالین حقوق زنان به تحقق برابری جنسیتی کمک کند.
هموار کردن استقلال مالی زنان، برگزاری جلسات کتاب خوانی برای بالابردن سطح دغدغه و دانش فردی و جامعه میتواند این اهداف را پیش ببرد .
آگاهی به لزوم روز جهانی زن نه به عنوان تبریک و کادو و ... که این روز گلبهی نیست، بلکه لزوم روز جهانی زن به عنوان نمادی برای مبارزه علیه سیاهی و نابرای جنسیتی و یادبودی برای تمامی یاران پیشروی است که در این مسیر گام برداشته اند. و تاکیدی بر لزوم ادامه این مبارزه تا دستیابی زنان به برابری در تمامی عرصه های اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی.
پس از آغاز اعتراضات، شاهد حضور گسترده زنان و دختران با پوشش اختیاری و به رغم حجاب اجباری هستیم. این روند به چه سمت و سویی پیش میرود؟
-نهنگ در انیمیشن «سایه سرو» برنده اسکار » ۲۰۲۵ را نماد ایران و وطن بدانیم. «زن » علی رغم ناتوانی، امیدوارانه در تلاش برای نجاتش آنقدر مقاومت کرد که «مرد» را با خود همراه نمود و نجات محقق شد .
زنان با مقاومت و پایداری، مطالبه حق میکنند تا جایی که مردان نیز با این خواست همراه شده اند و این تاثیر و همراهی متقابل، راه را هموار تر میکند.
بسیاری از زنان و دختران، پوشش اجباری را نوعی رهایی از قید و بند کنترل مردسالارانه میدانند و از نماد پوش اختیاری به عنوان نوعی مخالفت با بنیاد قدرت استفاده میکنند.
در سطح شهر همچنان دختران و زنان به رغم تهدیدها، جریمه ها و به پارکینگ بردن وسایل نقلیه بدون حجاب رفت و آمد میکنند و جوان ترها بیش از پیش مصمم هستند که موج موها را به نوازش باد بسپرند.